Haberler

Karbon vergisi küresel ısınmaya karşı bir önlem olabilir mi?

Prof. Dr. Serhat Yüksel

Prof. Dr. Serhat Yüksel

İstanbul Medipol Üniversitesi
28.07.2022 02:34

Karbon emisyonu çok ciddi ölçüde çevre kirliliği meydana getirmektedir. Bu yüzden, birtakım sosyal ve ekonomik problemler ortaya çıkmaktadır. Atmosfere salınan karbon gazı sonucunda insanların önemli bir kısmı hasta olmaktadır. Bu durum insanların hayat kalitesini düşürmektedir. Belirtilen bu durum ülkeler için önem arz eden bir sosyal problem olarak kabul edilmektedir. Buna ek olarak, insanların hastalanmasının bazı ekonomik problemler de yarattığı ortadadır. Örnek olarak, hasta insanların sayısının artması sonucunda ülkede önemli ölçüde iş kaybı meydana gelecektir. Bu durum sanayi üretim miktarını olumsuz yönde etkileyecektir. Sanayi üretiminin daralması sonucunda şirketlerin bir kısmı kar edemeyecek ve bu durum da ekonominin daralmasına sebebiyet verecektir.

Karbon emisyonu sonucunda hasta insanların sayısının artmasının meydana getirdiği başka bir ekonomik problem de ülkenin sağlık harcamaları ile ilgilidir. Daha fazla insanın hasta olması sağlık harcamalarının daha da artmasına yol açacaktır. Devletin sağlık harcamalarının artması bütçe üzerinde yük meydana getirecektir. Bu harcamaların çok artması durumunda da ülkelerin bütçe açığı problemi ile karşılaşma riski bulunmaktadır. Bütçe açığı problemi bir ülkenin ekonomisini daha kırılgan bir hale getirmektedir. Bahsi geçen bütçe açığının kapatılabilmesi için devletler borçlanmak zorunda kalabilmektedirler.

Belirtilen hususlar dikkate alındığında, karbon emisyonunun ülke ekonomisine ciddi anlamda sorun yarattığı görülmektedir. Başka bir ifadeyle, temiz yakıtlara kıyasla maliyeti daha düşük olduğu düşünülen fosil yakıtların aslında meydana getirdiği problemler yüzünden yarattığı ek maliyetler bulunmaktadır. Dolaylı yoldan oluşan bu maliyetler dikkate alındığında, fosil yakıtların aslında temiz enerji yatırımlarına kıyasla çok ciddi maliyet avantajı olmadığı görülmektedir. Burada önem arz eden konu ise fosil yakıtların başlangıç maliyetinin şirketler tarafından karşılanması, meydana gelen uzun vadeli dolaylı maliyetlerin ise devletler tarafından karşılanmasıdır. Şirketler için maliyet avantajı olan fosil yakıtların kullanılması sonucunda devletler için ekstra maliyet ortaya çıkmaktadır.

Yukarıda bahsedilen bu dengesizliğin ortadan giderilmesi için karbon vergisi hususu dikkate alınabilmektedir. Bu bağlamda, özellikle enerji ve ulaşım sektöründe, yakıtların meydana getirdiği karbon emisyonu miktarınca vergi uygulanmaktadır. Diğer bir deyişle, üretim sürecinde daha fazla karbon emisyonu meydana getiren şirketlerden ekstra vergi alınmalıdır. Çünkü bu şirketlerin meydana getirdiği karbon emisyonunun devlet bütçesine önemli ölçüde zarı bulunmaktadır. Belirtilen bu uygulamanın karbon emisyonu problemini önemli ölçüde azaltacağı düşünülmektedir. Bu sayede, küresel ısınma probleminin azaltılabilmesi de çok daha kolay olacaktır.

title