İş kazası sigorta tazminatı (4)

İş kazalarında işveren mali sorumluluk sigortasından maddi ve manevi zararları karşılamak mümkün müdür?

İlk üç yazımda iş kazasında genel olarak SGK ve yargı süreci hakkında bilgi verdim. Günümüzde SGK dışında özel sigorta şirketlerinin sorumluluk sigortaları nezdinde poliçe üretimi artmış durumda. Özellikle orta ve büyük ölçekli şirketler işçi ve 3. Kişilere karşı maddi ve manevi sorumlulukları için işveren mali sorumluluk sigortası yaptırmaktadır.

İşveren mali sorumluluk sigortası, trafik sigortası gibi zorunlu bir sigorta olması gerektiğini düşünüyorum. İş kazalarının yaşanmaması için iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri konusunda maalesef çok eksiğimiz bulunmakta. Bu nedenle işçinin daha kısa bir sürede tazminat alabilmesi ve işçinin mali durumuna bakmadan zararlarını tazmin etmesi dezavantajlı konumunda bulunan işçilerimiz için çok önemlidir.

Bir davamda % 99 maluliyeti olan bir müvekkilin, tamamen kusurlu işveren olmasına rağmen işverenin iflas etmesi sebebiyle kazanılan dava sonucu alacağını şirket tasfiyesinde tahsil edemedi. Bu durum gerçek anlamda çok acı. Ömür boyunca başkasının bakımına muhtaç olacak şekilde yaşayacak olan işçinin, bir TL bile işvereninden tahsil edememesi yarattığı maddi zararı dışında manevi boyutta bulunmaktadır.

İşverenlerin şirket olması halinde sadece şirketin malvarlığı ile sorumlu olunması nedeniyle şirketin ortaklarının şahsi malına da haciz yapılamamaktadır. Keza işverenin şahsi olarak kusuru olduğu ispat olursa ancak mümkündür. Bu nedenle işverenler, şirketinin karşı karşıya kalacağı tazminat miktarlarını bildikleri için eğer dava aşamasında ihtiyati haciz kararı verilmezse mallarını kaçırmak için her türlü yolu denedikleri görülmektedir. Tabi kötü niyetli bu durum için başka bir hukuki mücadele vermek gerekiyor.

Bu nedenle işveren mali sorumluluk sigortasının risk durumuna göre işverenler için zorunlu hale gelmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu durum en azından belli teminatlar ölçüsünde işçinin zararlarını, trafik sigortası gibi karşılanma imkânı yaratacaktır. Böylece, hem sigortacılık sektörü için prim artışına sebep olacak hem de işçiler ve işverenler için olumlu birçok yönü olacaktır.

Tabi işveren mali sorumluluk sigortası yaptırılması zorunlu olmamasına rağmen birçok işveren bu tür iş kazası risklerine karşı kendilerini sigorta teminatı ile güvence altına almaktadır. Sigorta şirketleri, işveren şirketi inceleme yaparak işverenin sigorta yaptırması talebini değerlendirmekte ve belli bir prim karşılığında teminatla riskler üstlenilmektedir. Teminat limitleri tamamen sigortalatan işveren ile sigortalayan sigorta şirketi arasında anlaşmaya göre olacaktır. Ben bazı şirketlerin 1 milyon, bazı şirketlerin milyon dolarlık poliçelerle sorumlulukları konusunda teminat yaptırdığını rastladım. Bu tamamen tarafların iradesine ve antlaşmasına bağlıdır.

İşçi, işverenin mali sorumluluk sigortası poliçesi olduğunu nasıl öğrenecektir? Olması durumda ne yapacaktır?

Öncelikle, iş kazası ile karşı karşıya kalan işçi ya da vekil avukata işveren ile bir görüşme sağlayarak işveren mali sorumluluk sigortası olup olmadığını ile ilgili bilgi alması yararlara olacaktır. Eğer poliçe varsa zaten işveren bunu işçiye bildirmesi işverenin yararına bir konudur. Aksi halde dava yalnızca işverene karşı yöneltilir. İşveren sigorta şirketine sonradan davaya ihbar bile etse, davada karar sadece işveren aleyhine çıkacaktır. İşveren işçiye yapmış olduğu ödemeyi ancak sigorta poliçesi kapsamında sigortalayan olarak sigorta şirketinden talep edebilecektir. Diğer türlü işveren ile sigorta şirketi müteselsil sorumluluk gereği davalı olursa, dava sonucu işçi alacağını sigorta şirketinden tahsil etme yönüne gitmesi daha muhtemeldir. Tabi burada müteselsil sorumluluk olduğu davalı işveren ya da sigorta şirketinden birini tercih edebilir, birinden tahsil ettiği oranda diğeri borçtan kurtulacaktır. Ben vekil olarak bu tür durumlarda şirkete karşı yürütmek alacağın tahsili açısından daha hızlı sonuç vermektedir.

İşveren, mali sorumluluk sigortası poliçesine işçiye bildirdiği ya da işçinin durumda işçinin yapacağı hukuki işler;

Öncelikle poliçenin bir suretini incelemek gerekir, eğer yoksa poliçenin bir suretini sigorta şirketinden başvuru ile hukuki yararı olduğu için isteyebilecektir.

1-Sigorta şirketine iş kazasına ilişkin tüm belgeleri ( iş kazası raporları, soruşturma evrakları, maluliyete ilişkin epikriz, adli muayene raporu, gelir durumuna ilişkin belgeler, maluliyet raporu (sgk iş kazası geliri bağlamışsa buna ilişkin belgeler dahil evrakları iletmesi gerekmektedir), sigorta şirketi rücuya tabi peşin sermaye değerine ilişkin SGK yazısı talep edebilir, bazı sigorta şirketleri hesaplanan tazminattan muallak bir psd değeri düşerek ödeme yaptığı da görülmektedir ama çoğunlukla iş kazası iş görmezlik gelirine ilişkin rücuya tabi peşin sermaye değeri miktarı talep edilir, çünkü SGK işverene rücu edeceği miktardan teminat limiti dahilinde sigorta şirketi sorumluğu olduğu için iki defa ödeme yapmamak için sigorta şirketi bunu talep etmesi hukuki bir taleptir,

2-Sigorta şirketine eksik evrakları tamamını sunduğunda sigorta şirketi, ödeme yapabilir. Ödeme yapmazsa yargı ya da tahkim yoluna başvuru imkânı bulunmaktadır. Ödeme yaptığında yapılan ödeme ihtiyari arabuluculuk ile olma olasılığı yüksektir, çünkü şirket gelecekte yeni bir talep ile karşı karşıya kalmak istemez. Bu durumda yapılacak ödemenin miktarının maluliyet ,kusur, gelirve SGK bağlanan gelir ve rücuya tabi PSD göre uygun olup olmadığının hesaplanması çok önemlidir. Bu hesap yapmadan teklif edilen rakamın zararı karşılar nicelikte olup olmadığını bilme imkanı yoktur,

3-Sigorta şirketi ödeme yapmazsa, işveren ile sigorta şirketi davalı olabileceği gibi eğer teminat limiti iş kazası zararını karşılayacak ölçüde olduğunu öngörüyorsanız sadece sigorta şirketine karşı dava açabilirsiniz, bunu öngörebilmek için iş kazası tazminat hesaplamalarına, maluliyet dereceleri konusunda biraz tecrübeli olmak gerekir,

4-Yargılama da kesinlikle iş kazası başvurusu yapılması, iş kazası maaşı bağlanması, iş kazası bağlanan gelirin rücuya tabi PSD hesaplanması ve tüm bunların SGK tarafından mahkeme dosyasına gelmesi önemlidir,

5-Yargılama devam ederken sigorta şirketi feragat karşılığında sulh teklifinde bulunabilir, bu durumda yukarıda açıkladığım gibi sulh teklifi miktarını değerlendirmek gerekir, uygunsa biraz teklif düşük olsa da uzun yargılama süreleri dikkate alındığında kabul etmek her zaman enflasyonist bir ortamda faydalı olacaktır,

6-İşveren mali sorumluluk sigortası poliçesinin teminat limitleri vefat ya da yaralanma kapsayıp kapsamadığını tespiti önemlidir. Bu açıdan poliçeyi iyi bir şekilde analiz edip ona göre strateji belirlemek gereklidir. Bazı durumlarda zararınız sigorta poliçesi teminatları üstünde ise bu durumda tüm alacak haklarınızdan vazgeçen bir anlaşma yapmanız doğru olmayacaktır. En azından teminat limiti üstündeki işverene karşı talep ve dava haklarınız devam eden bir anlaşma yapmanız doğru bir tercih olacaktır. Sigorta şirketleri, ,tazminat öderken işveren onayı da istemektedir. İşveren bazı durumlarda onay vermediği zaman tahsil etme süreciniz uzayabilmektedir.

İş kazası sonucu yaralanma ve vefat aynı şekilde sigorta başvuruları için sonuçları bulunmaktadır. İş kazasına ilişkin yazılarımızdaki sorularınız ve görüşleriniz için mahmut@altinelhukuk.com adresinden mail yoluyla ALTINEL HUKUK VE ARABULUCULUK BÜROSU'na ulaşabilirsiniz.

İş kazasının olmadığı bir ülke olmak dileğiyle.

Sağlıcakla kalınız.

Avukat Arabulucu MAHMUT ALTINEL

mahmut@altinelhukuk.com