Yangının acı bilançosu: 60 bin hektar kül oldu, en az 1 milyar TL'lik maddi kayıp (7)

'YANAN YERLERE KIZILÇAM YERİNE CEVİZ, ZEYTİN DİKME ÖNERİSİ BÜYÜK HATA'

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fethiye Ali Sıtkı Mefharet Koçman Meslek Yüksekokulu Çevre Koruma Teknolojileri Bölümü öğretim görevlisi Dr. Yasin İlemin, ormanlık alanlarda yangın sonrası yapılacak ve yapılmayacaklarla ilgili ortalıkta bilgi kirliliği olduğunu söyledi. Bu yanlış bilgileri yayanların da kamuoyunca bilinen isimler olduğunu aktaran Dr. İlemin, "Deniliyor ki 'Kızılçam Anadolu'ya Marshall yardımı (1947) ile dikte edildi. Öncesinde bu ağaç ülkemizde yoktu. Ege ve Akdeniz'de zeytin ve incir söküldü yerine kızılçam dikildi. Ağaçlandırma yaparken artık ceviz, zeytin ve badem dikelim.' Bu bilgi kesinlikle yanlış. Art niyetli açıklamalar olduğunu düşünmek bile istemiyorum" dedi.

'6 AYLIK KURAKLIĞA DAYANIR'

Kızılçamın Doğu Akdeniz Havzası'nda yayılış gösteren, özellikle Ege ve Akdeniz'de bulunan ormanlar olduğunu söyleyen Dr. İlemin, şöyle konuştu:

"Kışları bol yağışlarla beslenir, yazları ise neredeyse 6 ay süren kurak döneme bu şekilde dayanabilirler. Güney illerimizde yeşil ve mavinin birleştiği cennet koylarımızdaki yeşil bu yeşildir. Gövdesi özellikle yağışlı havalarda ıslanınca kendine özgü kızıl bir renk alır. Kızılçam Anadolu'da milyonlarca yıldır bulunan bir ağaç türümüz ve Anadolu'nun has yerli türüdür. Fosil kayıtları ile de bu sabittir. Bilimsel bir gerçektir. Kızılçam ormanları milyonlarca yıldır kurak yaz döneminde doğal nedenlerle oluşan yangınlara karşı önemli bir adaptasyon geliştirmiştir. Tohumlarını yaymak için ateşe ihtiyaç duyar. Yani kozalaklar ateş ile patlar ve içindeki tohumu yangın olmayan yere gönderir. İlk, sonbahar yağmurları ile hemen bölge tekrar yeşerir. Ancak artık insanın ormanlar üzerindeki etkisi o kadar çok ki, doğal yangınlar dışında insan kaynaklı yangınlar kızılçamın gücünü zorluyor. Kızılçam artık iklim değişikliği ve insan etkisine ayak uyduramıyor. Bugün gördüğümüz tablo bu."

KIZILÇAM ANADOLU'NUN HAS EVLADI, ORİJİNAL AĞACI

Kızılçam ormanının Doğu Akdeniz Havzası'nda kendiliğinden yetişen, yaz kuraklığına dayanıklı ve hatta yangına rağmen hiç müdahale edilmese bile 3 yıl içinde kendini toparlayan bir orman olduğunu kaydeden Dr. İlemin, "Bu ağaçlar milyonlarca yıldır bölgenin doğal ormanlarını oluşturur. İnsanoğlu Rift Vadisi'nden çıkıp Afrika dışına daha ulaşmadan, kızılçam ormanları burada kendiliğinden yetişiyordu. Kışları bol yağışlarla beslenip 6 ay yaz kuraklığını atlatırlar. Herşey bir yana bu ormanlar, üzerinde araştırmalar yaptığım karakulak ve Akdeniz'in tek bozayı popülasyonunu barındırıyor. Yine bu ormanlarda Akdeniz endemiği birçok orkide türü, semender türü barınıyor. Bu ormanlarda bulunan ve dünyada başka yerde olmayan canlılar buralarda yaşıyor" diye konuştu.

DÜNYA ÇAM BALI BİRİNCİSİYİZ

Kızılçam ormanlarının ülkemize ayrıca çok büyük ekonomik katma değeri olduğunu söyleyen Dr. İlemin, "Basra olarak bilinen çam pamuklu koşnili böceğinin salgısı sayesinde dünyada çam balı üretiminde ülkemiz birinci. Dünya çam balının yüzde 90'ı, ülkemizde kızılçam ormanlarında üretiliyor" dedi.

'CEVİZ, ZEYTİN, BADEM DİKME ÖNERİLERİ BÜYÜK HATA'

Yanan yerlere zeytin, ceviz dikmenin çok yanlış ve bilimsellikten uzak bir açıklama olduğunu aktaran Dr. Yasin İlemin, şöyle konuştu:

"Kızılçamın yetiştiği nispeten yüksek, ovalardan uzak tepelere zeytin, ceviz badem dikmek, yaz boyunca bu ağaçların bakımlarını yapmak, onları sulamak demek. Bu işe sulama suyu yetmeyeceği gibi yapılan tüm yatırımlar da boşa çıkar. O dağlarda ve tepelerde kanaatkar kızılçam kendiliğinden yetişiyor. Doğanın kendisi kış yağmurları ile kızılçamı besliyor ve yazın hiçbir sulamaya gerek kalmıyor. Bize düşen yangınları bir an önce söndürmek için birlik olmak. Esas iş ise yangın sonrası yapılacaklar. Yanan yerler ağaçlandırılmadan önce bu konuda çalışan bilim insanlarına kulak verilmeli ve onlara danışılmalı. 'Marshall Planı ile kızılçam bize dayatıldı' diyenlere yaşadığım Fethiye'den 1900'lerin başında çekilmiş bir fotoğraf ile cevap vermek istiyorum. Milyonlarca yıl geriye gitmeye gerek yok. 100 yıl önceki fotoğraf yeterli."

Mehmet ÇINAR/ANTALYA,

Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Güncel