Piri Reis Koleksiyonu Tanıtıldı

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay,

"Arkeolojik kazılar ile çalıntı eserlerin ülkemize iadesi tamamen iki ayrı konudur. Ama sanki biz ikincisini, birincisinin mücadele aracı olarak kullandığımıza ilişkin haksız bir takım nitelendirmeler var" dedi.

Bilkent Kültür Girişimi, Piri Reis'in haritasının 500. yılına özel olarak hayata geçirdiği hediyelik eşya koleksiyonunu, müze mağazalarında tarih severlerin beğenisine sundu.

Koleksiyonun tanıtımı dolayısıyla Topkapı Sarayı Müze Mağazası'nda düzenlenen toplantıda konuşan Günay, 2013 yılının UNESCO tarafından Piri Reis Yılı ilan edildiğini hatırlattı.

Piri Reis'in önemli bir denizci, bilimci ve çok önemli bir haritanın da müellifi olduğunu dile getiren Günay, "Haritamız, Topkapı Sarayı emanetinde duruyor. O haritayla ilgili Enderun Avlusu'nda bir sergimiz var. Haritanın gerçekliği konusunda bir takım spekülasyonlar vardı. Elimizdeki hazineleri kazanmak konusunda fazla gayret, destek görmüyoruz ama var olan hazineleri çürütmek konusunda bir efsane çok çabuk dillerden dillere yayılabiliyor. O yüzden Enderun Avlusu'nda elimizdeki değerlerin ne kadar önemli olduğunu gösteren bir sergi göreceksiniz" diye konuştu.

Bilintur AŞ ile 2009 yılından bu yana önemli bir çalışma gerçekleştirdiklerini aktaran Günay, açık ihale sonucunda Bilintur AŞ ile Türkiye çapındaki müze mağazaların konseptini yenilemek, ürün kalitesini geliştirmek ve ziyaretçiye daha fazla hizmet sunabilmek açısından anlaşma imzaladıklarını söyledi.

Günay, şu anda 57 mağaza ve kafeteryanın bulunduğunu belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Anadolu'da geleneksel el sanatları yapanların ürünlerini daha fazla alabilecek bir potansiyele ulaştık. Daha nitelikli ürünler alıyoruz. Eskiden yabancı müzelere gittiğimde, alınıp yıllarca saklanacak objeleri kıskançlıkla izlerdim. 1978 yılında Borcelona'dan aldığım Don Kişot heykelciği vardır. Hala duruyor. Hep düşünürdüm ki, bizim müzelerimizde de bu tür kitaplar, replikalar, ürünler olmalı. Bu ürünleri alanlar, benim Barcelona'dan aldığım ürünü sakladığım gibi kendi vitrinlerinde, kitaplıklarında saklayabilmeliler. Son bir kaç yıldan bu yana buraya doğru ilerliyoruz, hatta ulaştık. Bilintur AŞ ile bu işletmemiz yabancı ülkelere danışmanlık satar hale geldi. Ülkemizdeki ürün kalitesi yükseldi. Mağazalarımızın sayısı eskiden sınırlıydı. Bu mağazalar eşin, dostun getirdiği konsinye bir takım ürünlerin sergilendiği nitelikte, bir müze ve tarih merkezinde olması gereken seviyenin altındaki mağazalardı. Şimdi dünya standartlarını yakaladık. Müze mağazalarını 2009 yılında 1 milyon kişi ziyaret etmişti, şimdi 20 milyon ziyaretçiye doğru ilerledi."

-"Koleksiyon Türkiye'nin tanıtımı için önem arz ediyor"-

Bilkent Kültür Girişimi Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi Orhan Hallik de koleksiyonun Türkiye'nin tanıtımı için önem arz ettiğini belirtti.

Piri Reis tarafından 1513 tarihinde hazırlanan haritanın hem Türk denizcilik tarihi hem de bilim tarihi bakımından önem arz ettiğini dile getiren Hallik, 2013 yılının Piri Reis Yılı olarak belirlenmesinin de gurur verici olduğunu aktardı.

Bilkent Kültür Girişimi olarak misyonları doğrultusunda geliştirdikleri koleksiyonu yerli ve yabancı turistlerin, tarih severlerin beğenisine sunduklarını anlatan Hallik, 87 parçadan oluşan koleksiyona müze mağazalarından ulaşılabileceğini kaydetti.

-"Gerçek dışı açıklamalar"-

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ve beraberindekiler, koleksiyonun tanıtımının ardından Enderun Avlusu'nda yer alan "Piri Reis Haritaları" sergisini gezdi.

Günay, 1990'lı yıllardan bu yana Piri Reis haritasının sergilenmediğini belirterek, "Harita, daha önceki yıllarda çeşitli ülkelerde düzenlenen sergilerde yer almış ancak uzman arkadaşlarımız haritanın sergi sergi dolaşmasının doğru olmadığını söylemişler. 500. yıl onuruna kısa bir sergi düzenlendi. Gemici tabiriyle 'Vira Bismillah' diyerek bunu sizlere sunmak istiyoruz" dedi.

Piri Reis haritasının 500 yıllık bir harita olduğunu, altında haritaya zarar vermeyecek bir muhafazanın yer aldığını ve ışık almayan ortamda saklandığını anlatan Günay, "Piri Reis haritasının zarar gördüğü, hatta elde olmadığı, replikasının olduğu yönünde bazı spekülasyonlar vardı. Bunlar gerçek dışı açıklamalardır. Topkapı Sarayı koleksiyonunda gelecek yıllarda sunacağımız çok güzel eserlerimiz var. 500. yılında Türk Osmanlı denizcisini ve bilimcisini saygı ve rahmetle anıyoruz" diye konuştu.

-"Arkeolojik kazılar ile çalıntı eserler iki ayrı konudur"-

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, bugün basında bir İngiliz gazetesinde çıkan haberlere yer verildiğini, bu haberlerin öncesini de bir Alman dergisindeki röportajın oluşturduğunu belirterek, şu bilgileri verdi:

"Bir süredir, Türkiye'den yasa dışı yollarla çıkarılan eserlerin geri getirilmesi konusunda haklı bir mücadele sürdürüyoruz. Kimseye ağır sözcük söylemeden ve itham etmeden, haklı olmanın kararlılığıyla bir mücadele sürdürüyoruz. Ama Avrupa'dan kendisini görevli sayan bazı kişiler, ağır sözcüklerle hem kendi kamuoylarını hem de bizim kamuoyumuzu yanıltmaya çalışıyorlar. Ülkemizden geçmiş yıllarda herhangi bir belgeye dayanarak çıkarılan eserleri şimdiki mevzuat elvermediği için geri istemiyoruz ama bir cami mihrabı, bir lahit kapağı, bir sanduka veya bir medrese süslemesi gibi doğrudan doğruya Türkiye'den yasa dışı yollarla hukuki tabiriyle çalıntı olarak çıkarılmış ve bir biçimde bir müzenin envanterine girmiş olan eser varsa, müzeyle işbirliği yaparak eserin ülkemize iadesini istiyoruz. Bizim bu talebimiz ile Türkiye'de yapılan bilimsel arkeolojik çalışmalar, tamamen birbirinden ayrıdır. Bu ikisini aynı kapsamda mütalaa etmiyoruz. Türkiye'de 130'u kendi üniversitelerimiz, 40'tan fazla da yabancı arkeoloji enstitüleri ve üniversitelerle kazı yapıyoruz. Bu kazılar devam ediyor. Herhangi bir ülkeden bir eser almadığımız için, bize bir eseri iade etmediği için kimsenin kazısını iptal etmedik. Doğru düzgün kazı yapmadıkları, yeteri kadar zaman ve kaynak ayırmadıkları için iptal ettiğimiz kazılar var. Bunlar içinde yerli ve yabancı kazı başkanları var. Bu, ayrı bir işlemdir. Arkeolojik kazılar ile çalıntı eserlerin ülkemize iadesi tamamen iki ayrı konudur. İkincisini, birincisinin mücadele aracı olarak kullandığımıza ilişkin haksız birtakım nitelendirmeler var."

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün önceki yıl iki yabancı kazı başkanına teşekkür belgelerini sunduğunu anlatan Günay, işlerini güzel yapanların ödüllendirildiğini ve desteklendiğini söyledi.

Türkiye'nin çok önemli yeni bir kazı alanını yabancı bir kazı heyetine verdiklerini belirten Günay, "2012 yılında hem kendi kazılarımıza hem de yabancı kazılara, 'Kazıyı biraz yavaşlatın, koruma önlemlerini öne çıkarın' diye bir genelge gönderdik. Aynı zamanda eserlerin korunması, restorasyonu, konservasyonu, alan düzenlemesiyle ilgili çalışmalar yapmasını istedik. Türkiye'de işini ciddiyetle yapan yerli, yabancı herkesin bilimsel çalışmaları sürecektir. İşini ciddiyetle yapmayanların işine son verip, aşkla çalıştığı toprağı sevecek olan kişilerle çalışmaya devam edeceğiz" diye konuştu.

Günay, bazı gazetelerde dış basındaki haberlerden etkilenme izleri gördüğünü aktararak, "Hiç olmazsa bizim basınımızın doğruları bilmekte hakkı var" dedi.

Muhabir: Çiğdem Pala - İSTANBUL

Ertuğrul Günay Piri Reis Türkiye Politika Güncel Haberler