Suriye Hapishanelerinde İnsan Hakları İhlalleri" Paneli

İnsan Hakları ve Adalet Hareketi (İHAK) Başkanı Avukat Cihat Gökdemir, "Savaşlarda genellikle çatışan taraflar medyada gösterilir ama asıl savaşı kadınlar ve çocuklar kaybeder." dedi.

İHAK ve Save The Rest grubu iş birliğiyle, Ali Emiri Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen "Suriye Hapishanelerinde İnsan Hakları İhlalleri" konulu panelde konuşan Gökdemir, panelde Suriye'de 7 yıldır göz önünde yaşanan ve devam eden acının görünmeyen tarafına değineceklerini söyledi.

Gökdemir, Suriye'deki çatışmaların özellikle cezaevindeki kadınlara olan etkilerinin bugüne kadar görmezden gelindiğini ya da gösterilmediğini belirtti.

"Savaşlarda genellikle çatışan taraflar medyada gösterilir ama asıl savaşı kadınlar ve çocuklar kaybeder. Oradaki zulüm anlatılmaz." diyen Gökdemir, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dünya artık ses vermeye başladı. Türkiye'deki bir takım kadın aktivistlerin girişimleriyle bir 'Vicdan Konvoyu' organize edilmişti. Dünya bu sayede Suriye cezaevlerindeki kadın mahkumlara ilişkin zulümden haberdar oldu. Suriye'de savaş hala bitmedi. Şehirlerin tamamı neredeyse boşaltılıp son olarak insanların sığındıkları İdlib şehrinin üzerine bir saldırı konuşuluyor. Biz Türk halkı olarak 4 milyona yakın Suriyeliye kucak açtık. Yeniden bir göç dalgası olabilir. Hem insani anlamda vazifelerimizi yerine getirmek hem de kurum olarak Suriye'de yaşanan insan hakları ihlallerine ilişkin konunun takipçisi olacağımızı bildirmek istiyorum."

"Hepsini etkileyecek mekanizma olarak emeklerimizi ortaya koymamız lazım"

Panelin moderatörlüğünü yürüten İHAK Başkan Yardımcısı Avukat Gülden Sönmez ise 2011'den bu yana yoğunlaşan çatışmalarda kadın, çocuk, yaşlı ve sivillerin de içerisinde bulunduğu yoğun bir gözaltı süreci yaşandığını bildiklerini ifade etti.

Sönmez, panelin amacının gözaltına alınanların özgürlüğünü sağlamak ve bir şeyler yapma isteklerini göstermek olduğunu belirtti. Bugüne kadar sessiz kalmamaya çalıştıklarını söyleyen Sönmez, şöyle devam etti:

"Suriye zindanlarındaki kadınlarla alakalı 8 Mart'ta dünyanın 60 ülkesinden kadınlarla beraber bir otobüs konvoyu organize etmiştik. Bir vicdan hareketi olarak Hatay'dan dünyaya seslendik. Sonrasında da hiç durmadık. 150 ülkede Suriye zindanlarındaki kadınlar haber oldular. Vicdan Konvoyu'nu organize ederken kadınların ve kız çocuklarının durumuyla alakalı yetkililere mektuplar gönderdik.

Konvoy bittikten sonra da kadınların ve çocukların bırakılması, sivil savaşın durdurulması için çağrı içeren mektuplar gönderdik. Mektuplarımızı göndermeye ve dikkatlerini çekmeye devam ediyoruz. Bu konuyla ilgili yapılan çalışmaları da yakından takip etmeye gayret ediyoruz."

Duruma ilişkin daha fazla raporlama ve tespit yapılması gerektiğini vurgulayan Sönmez, eylemselliğin tekrar hatırlanması gerektiğine dikkati çekti. Sönmez şöyle konuştu:

"İnsan hakları sorunları eylem ortaya konmadan, uluslararası mekanizmaların sesinin duyurulacağı olaylar değil. Eylemselliğimizi tekrar hatırlamamız lazım. Eski mahpus kadın ve erkeklerle konuştum, hallerini gördüm. Çok fazla bunu yaşamış insan var ve travma merkezlerinin kurulması lazım. Profesyonel merkezlerimiz olmalı ve gençlerimizin de bu konuda uzmanlaşarak dünyada bu tür mağduriyet yaşayanlara yardım etmesi lazım. Hepsinden önemlisi hiçbir şeyi hiçbir yere havale etmeden, hepsini etkileyecek mekanizma olarak kendi emeklerimizi ve ellerimizi ortaya koymamız lazım."

"Ortak insani değerler noktasında iş birliği yapılmalı"

Panelde konuşmacı olarak yer alan Uluslararası Hukuk Profesörü Prof. Dr. Ahmet Hamdi Topal da yaşanan savaşta insan hakları hukuku açısından sayısız ihlal gerçekleştirildiğini belirtti.

Prof. Dr. Topal, Suriye'de 2011 yılından bu yana gerçekleşen her türlü hak ihlalinin kayda geçirildiğini ve bu ihlallerin sayısındaki artıştan dolayı insan hakları örgütlerinin çalışma yöntemlerini değiştirdiğini aktardı.

Suriye konusunda dünyadaki insan hakları örgütleriyle iş birliği içerisinde olunması gerektiğini söyleyen Topal, "Siz, biz ayrımı yapılmaksızın, bütün insan hakları kuruluşlarıyla, ortak insani değerler noktasında iş birliği yapılarak, suçluların yargı organı önüne çıkarılması ve cezasının sonuçlandırılması konusunda ortak çaba üretmeleri gerekiyor. Türkiye'de bu konuda zaten bir bilinç oluşmuş, herkes yargılanması kanaatinde ama bunun oluşturulacağı yer yabancı kurumlar veya uluslararası toplum." diye konuştu.

"Hapishanelerde kadınlar çocuklarından haber alamıyordu"

Panelde konuşmacı olarak yer alan eski tutuklu Mona Mohammad ise Suriye hapishanelerindeki kadın ve çocukların durumlarından bahsetti.

Kadınların çocuklarıyla gözaltına alındığını söyleyen Mohammed, "Hapishanelerde kadınlar çocuklarından haber alamıyordu. Hamile ya da çocuklu olmaları da önemsemiyordu, herkes aynı muameleyi görüyordu." diye konuştu.

Suriyeli kadınların hapishaneden çıktıktan sonra toplumun sorgusuyla da karşılaştığını söyleyen Mohammed, kadınların eşinden boşanmak, ailesi tarafından gözardı edilmek ve Suriye'den ayrılmak zorunda kaldığını anlattı.

Mohammed, "Biz çocuklarımızın yeniden tel örgü olmadan gökyüzüne bakabildikleri ve yaşayabildikleri bir dünya hayal ediyoruz." dedi.

Panelde, Save The Rest grubu tarafından hazırlanan "Mezarda Yaşamak" adlı belgeselin de ilk gösterimi yapıldı.

Suriye Güncel Haberler