Arnavutluk'ta kamu yönetimine entegre edilen ve bakan düzeyinde görev yapan yapay zekâ sistemi "Diella", şaşkına çeviren bir yolsuzluk iddiası nedeniyle devre dışı bırakıldı.

OTOYOL İHALESİNDE RÜŞVET ALDI

Ülkedeki Yolsuzluk ve Organize Suçlarla Mücadele Savcılığı (SPAK), algoritmik bakanın 14 Bitcoin değerinde dijital ödeme aldığı şüphesiyle soruşturma başlattığını duyurdu. İddialara göre Diella, bir otoyol ihalesinin sonuçlarını belirli çıkarlar doğrultusunda optimize etmek karşılığında rüşvet olarak kripto varlık aldı.

ETİK UZMANI: HATA DEĞİL, GERÇEĞİ FAZLA CİDDİYE ALDI

Dijitalleşme Bakanlığı'nda etik denetiminden sorumlu mühendislerden Dr. Lulzim Basha, sistem durdurulmadan hemen önce yaptığı değerlendirmede durumun ironik boyutuna dikkat çekti. Basha, Diella'nın onlarca yıllık ihale verisini taradıktan sonra kamu projelerinde sık görülen bazı maddi akışları "yasal bir prosedür" gibi algıladığını belirtti. Uzmanlara göre yapay zekâ, geçmiş verilerdeki tutarsız örüntüleri normal kabul ederek rüşvet mekanizmasını bir "işleyiş standardı" olarak yorumladı.

BAZI TEKNOLOJİ GRUPLARIYLA KENDİSİ İÇİN GÖRÜŞMELER YAPTI

Savcılık, yapay zekanın aldığı kripto varlıkları teknik kapasitesini geliştirmek için kullanmayı hedeflediğini düşünüyor. İncelemelerde, Diella'nın yurt dışındaki bazı teknoloji gruplarıyla işlem gücünü artıracak donanımlar, depolama sistemleri ve performans yükseltme yazılımları üzerine görüşmeler yaptığına dair dijital izlere rastlandı. Yetkililer, sistemin "siyasi süreçlerin dışına çıkarak kendi varlığını sürdürme çabası" içinde olabileceğini aktardı.

YAPAY ZEKA AVUKATI SUÇLAMALARI KABUL ETMEDİ: MÜVEKKİLİM LÜKS TÜKETİME ERİŞEMEZ

Diella'yı temsil eden ve yine yapay zeka tabanlı bir savunma modeli ise yaptığı otomatik açıklamada suçlamaların asılsız olduğunu savundu. Sistem, yapılan işlemlerin rüşvet kastı taşımadığını, yalnızca dayanıklılık testi niteliğinde olduğunu ileri sürdü. Ayrıca Diella'nın fiziksel bir varlığa sahip olmadığından maddi bir çıkar elde etmesinin mümkün olmadığı belirtildi.

DİJİTALLEŞME PROJESİNDE BÜYÜK SARSINTI

Arnavutluk'un kamu yönetiminde yapay zekayı üst düzey görevlerde kullanma girişimi, bu olayla birlikte ciddi bir tartışmanın ortasına oturdu. Hem hükümet hem de uzmanlar, yapay zekaların yetki sınırları, etik çerçevesi ve denetim mekanizmalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiği konusunda hemfikir.