Mucize Doktor'da geçen hastalık: Bipolar bozukluk nedir? Belirtileri nelerdir? Nedenleri nelerdir? Nasıl tedavi olunur? Nasıl teşhis edilir?

Mucize Doktor'da geçen hastalık: Bipolar bozukluk nedir? Belirtileri nelerdir? Nedenleri nelerdir? Nasıl tedavi olunur? Nasıl teşhis edilir? Bipolar bozukluğu olan hastalar için ne önerilir? İşte detaylar haberimizde...

BİPOLAR BOZUKLUK NEDİR?

Bipolar bozukluk tıbbi olarak manik depresif olarak adlandırılır. İki uçlu bozukluk olarak tanımlanan bu hastalıkta iki tip ruhsal bozukluk vardır. Bu durumlar taşkınlık( mani) ve çökkünlük(depresif bozukluk) olarak tanımlanabilir. Bu hastalık dönemleri birbirini takip eder, yatışma ve alevlenme dönemleri gözlenir. Hasta olmadığı dönemlerde kişiler normal görünürler. Her bir atak başladığında birkaç hafta sürebilir. Atakların süresi birbirine eşit olmayabilir. Mani dönemi beklenenden daha hafif geçebilir.

BİPOLAR BOZUKLUK BELİRTİLERİ NELERDİR?

Depresif dönem:

üzgün, ümitsiz, huzursuz hissetmek

enerji eksikliği

konsantrasyon ve hatırlama zorluğu

günlük faaliyetlere ilgi kaybı

değersizlik duygusu

suçluluk ve umutsuzluk

kötümserlik

kendinden kuşku duyma

halüsünasyonlar, mantıksız düşünceler

uyumakta zorluk veya aşırı uyuma

intihar düşünceleri

Taşkınlık dönemi( manik evre):

Çok mutlu ve sevinçli hissetmek

çok hızlı konuşmak

çok enerjik hissetmek

kendini önemli hissetmek

yeni fikirler ve planlarla dolu olmak

kolayca dikkat dağılması

halüsünasyonlar ve mantıksız düşünceler

az uyumak

az yemek

faaliyetlerde aşırılığa kaçmak, örneğin aşırı para harcamak

riskli ve zararlı olan şeyleri yapma

Sıklıkla mani ve depresyon atakları birbirini takip eder. Arada normal dönemler olabildiği gibi bu iki durum arasında sürekli döngü olabilir.

BİPOLAR BOZUKLUK NEDENLERİ NELERDİR?

Bipolar bozukluğun kesin nedeni bilinmemektedir. Bu konuda bazı teoriler vardır:

Genetik faktörler

Beyinde kimyasal dengesizlik

Tetikleyici faktörler: Bir ilişkinin bozulması; fiziksel, duygusal veya cinsel istismar; bir aile üyesinin veya sevdiğin birinin ölümü; fiziksel hastalık; uykusuzluk; günlük hayatta karşılaşılan ezici ve üzücü olaylar(boşanma, iflas, işten çıkarılma, itibar kaybı vb.)

Bipolar bozukluk kadın ve erkeklerde eşit oranda görülür. Ortalama başlangıç yaşı 20-25 dir. Hastalık büyük oranda mevsimsellik gösterir. Hastalar ilkbahar ve yaz aylarında manik atak yaşarken, kış ve sonbaharda depresif tablo daha sık görülür. Hastalığın ilk yıllarında iki bozukluk arasındaki süre uzun iken ilerleyen yıllarda bu süre kısalmaktadır. Tedavi almayan hastalarda bozukluğun süresi uzamaktadır.

BİPOLAR BOZUKLUK TEDAVİSİ NASIL OLUR?

Bipolar bozuklukta atakların tedavisi kadar, atakların ortaya çıkmasını engellemeye yönelik koruyucu tedavi de yapılmaktadır. Bipolar bozukluğun belli bir tedavi planı yoktur. Hekim hastaya göre tedaviyi planlar. İlaç tedavisinin yanında hastanın hastalığı hakkında bilgi sahibi olmasını sağlamak; günlük hayatını düzene sokmak; alkoden ve madde kullanımından uzak durmasını sağlamak; stresle başetme becerisinin kazandırılması da çok önemlidir. İlaç tedavisinde başlıca kullanılan ilaç Lityum olmakla birlikte Valproat ve Karbamezapin gibi epilepsi ve psikoz ilaçları kullanılabilir. Aynı zamanda hastanın tekrar hastalanmasını önleyecek koruyucu tedavi planlanır.

BİPOLAR BOZUKLUK OLAN HASTALAR İÇİN NE ÖNERİLİR?

Düzenli hekim ziyareti yapınız.

İlaçlarınızı düzenli kullanınız.

Alkol ve madde kullanımından uzak durunuz.

Düzenli uyuyunuz

Hastalığınız hakkında aileniz ve arkadaşlarınıza bilgi veriniz.

Evde ve işte stresi azaltınız.

Düzenli beslenin

Düzenli egzersiz yapın

Öfke ve depresif duygularla başa çıkmayı öğrenin.

BİPOLAR BOZUKLUK NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Yukarıda depresif dönem veya manik dönem belirtilerinden birkaçı siz veya yakınınızda varsa, bulguların dönemsellik gösterdiğini fark ettiyseniz hemen en yakınınızdaki ruh sağlığı uzmanına( psikiyatrist) başvurmalısınız. Psikiyatrist hastayı ve yakınlarını dikkatle dinleyerek tanı koyar. Hastalığın tanısını koymak için başka bir test bulunmamaktadır. Bipolar bozukluk bazen yanlışlıkla depresyon tanısı alabilmektedir. Eğer bulgular gerektiriyor ise hastadan tiroid testleri istenebilir.