Ankara: Afşin-elbistan Kömür Havzasında 5 Milyar Dolarlık Yatırım Atağı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Afşin-Elbistan kömür havzasındaki C ve D kömür sahalarında termik santral kurmak ve işletmek üzere rödovans karşılığı kömür üretim hakkı verilmesine ilişkin ihaleye dün çıkıldığını ve 5 yıl sürecek bu yatırım ile Türkiye elektriğinin yüzde 18'inin üretileceğini bildirdi.

Bakan Güler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın bağlı kuruluşu olan Elektrik Üretim A.Ş.'nin (EÜAŞ) Afşin-Elbistan'da yapılmasını planladığı projelerle ilgili bir basın toplantısı düzenledi. Afşin-Elbistan C ve D santrallerinin kurulması, Çöllolar Kömür Sahasının İşletilmesi ve Afşin-Elbistan A Santralinin Rehabilitasyonu Projeleri'nin, paket olarak 5 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin en büyük projelerinden biri olduğunu vurgulayan Güler, bu proje ile yerli kaynaklara verdikleri önemin altını çizmiş olduklarını kaydetti. Kömürün Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını azaltacak ve yıllardır ihmal edilen bir kaynak olduğunu ifade eden Güler, 'Türk Tipi' bir yatırım modeli planladıklarını ve kömür sahalarını termik santral yapmak için ihaleye çıktıklarını anlatan Güler, "Cebimizden 1 kuruş para çıkmayacak. Burayı alan ve elektrik santralı kurmak isteyen yatırımcı bize rödovans dediğimiz, karşılığında elektrik veya elektrik karşılığı para verecek" diye konuştu. Güler, Afşin-Elbistan C ve D santralleri için ihaleye dün çıkıldığını hatırlattı. Güler, burada Türkiye elektrik üretiminin yüzde 18'inin üretileceğini belirterek, yatırım süresinin 5 yıl olacağını bildirdi. Yatırım süresinin 5 yıldan kısa sürmesi durumunda yatırımcıya teşvik sağlayacaklarını da ifade eden Güler, "Türkiye'nin altını üstüne getiriyoruz. Kömürü, madenleri, jeotermal kaynakları, hidrolik gücü, yani yeraltındaki gücü yer üstüne çıkararak devletimizin zenginliğine zenginlik katmayı ve dışa bağımlılığı azaltmayı düşünüyoruz" şeklinde konuştu. Göreve geldiklerinde EÜAŞ'a yerli kaynak kullanımının yüzde 52, şimdi ise yüzde 85 olduğunu vurgulayan Güler, bunların dışında 19 yeni sahada da kömür arama seferberliği başlattıklarını söyledi. Yatırımın ayrıntıları hakkında da bilgi veren Güler, 5 milyar dolarlık bu yatırımla 8.3 milyar tonluk toplam linyit rezervinin yüzde 40'ının kullanılmış olacağını bildirdi. ayrıca elektrik üretiminin ardından ortaya çıkan küllerin de çimento fabrikaları tarafından kullanılacağını belirten Güler, kullanılan sahaların da sonra ağaçlandırılacağını ve en son teknolojiler kullanılarak çevrenin kirlenmesinin önleneceğini kaydetti. Projenin yapımı sırasında 15 bin kişinin istihdam edileceğini ve dolayısıyla da aileleriyle birlikte 75 bin kişinin bu projeden ekmek yiyeceğini belirten Güler, yatırım sürecinin ardından kalıcı olarak da 8 bin 500 kişinin istihdam edileceğini dile getirdi. Güler ayrıca 30 yıl için verilecek sahaların, karşılıklı mutabakatla 20 daha uzatılabileceğini bildirdi.

TEKLİFLER 23 OCAK 2007'DE ALINACAK

EÜAŞ Genel Müdürü Sefer Bütün ise projenin detayları hakkında bilgi verdi. Bütün, üretim kadar üretimde sürekliliğin sağlanmasının da önemine değinerek, bunun için toplam 852 milyon dolarlık bir yatırım yaptıklarını ve rehabilitasyonların da 2008'de biteceğini kaydetti. Rehabilitasyonlarla 12 milyar kilowattsaatlik ek üretim elde edileceğini de vurgulayan Bütün, bunun 1.5 Afşin Elbistan B Santralinin üretimine denk olduğunu söyledi. Afşin-Elbistan C ve D Santrallerinde minimum kapasitesi bin 200 megawatt olan santraller kurduracaklarını belirten Bütün, havzada toplam 4 bin 800 megawatt kurulu güç sağlayacak bir kömür rezervinin bulunduğunu söyledi. Bütün C ve D santralleri için 14 Eylül 2006 tarihinde yatırımcılarla bir ön bilgilendirme toplantısı yapacaklarını, 22 Kasım 2006 tarihinde daha kapsamlı bir değerlendirme toplantısı yapacaklarını belirterek, 23 Ocak 2007 tarihinde de teklifleri alacaklarını bildirdi. Bütün, yüklenici firmanın öngörülenden daha erken üretime geçmesi durumunda verilecek teşviklere ilişkin de bilgi vererek, "Yüklenici örneğin 4.5 yılda bitirirse, kalan 6 ay süreyle biz buradan rödovansı yüzde 50 eksik alacağız, teşvik bu" diye konuştu. Bütün, Çöllolar kömür Sahasının İşletmesi projesi hakkında da bilgi verdi. Sahada 17 milyon ton kömür üretileceğini belirten Bütün, bu kömürün Afşin-Elbistan C Santralinin üretiminde kullanılacağını söyledi. Bütün, 25 yıldır çalışan Afşin-Elbistan A Santralinin Rehabilitasyonu ile de en yeni teknolojilerle verimin ve üretim kapasitesinin artırılacağını belirterek, Dünya Bankası Kredisi ile yürütülecek proje için son teklif verme süresinin 10 Ekim 2006'da sona ereceğini ve rehabilitasyon çalışmalarının 2008 sonbaharında bitmesini sağlamayı amaçladıklarını bildirdi. Bütün, rehabilitasyonun ardından A santralinin üretiminin 6.5 milyar kilowattsaate çıkacağını dile getirdi.

Daha sonra gazetecilerin sorularını cevaplandıran Bakan Güler, ihalede kazananın en fazla elektrik karşılığı para veren ve en erken bitirmeyi vaat edenler arasından seçileceğini söyledi. Afşin-Elbistan A Santralinin Rehabilitasyonu için kaç teklif alındığına ilişkin soruyu cevaplandıran EÜAŞ Genel Müdürü Sefer Bütün, 4 firmanın şartname aldığını ve bunlardan bazılarının Alston, Hitachi ve Minex olduğunu bildirdi. Bütün, Çöllolar Kömür Sahası için de 5 şartname alındığını ve bunların Demir Export, Unit International, Doğuş, Köseoğlu Madencilik ve Özdoğu firmaları olduğunu söyledi. Güler, beklenen teklifin gelmemesi durumunda C ve D santrallerinin devlet tarafından yapılıp yapılmayacağının sorulması üzerine ise "Mevcut yasa gereği özel sektörün yapmasını arzu ediyoruz. Tabi gerektiğinde ülkenin elektriksiz kalmaması için, bizim de alternatiflerimiz var" dedi. Güler, İran Petrol Bakanı'nın İran doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya götürülmesine yönelik Türkiye ile arlaşma sağlandığı yönündeki açıklamalarının hatırlatılması üzerine, "Görüşmelerimiz devam ediyor. Mutabık kaldığımız noktalar var ancak görüşmeler sürüyor" şeklinde konuştu.

Haberler