'128 milyar dolar nerede?' Sorusuna AK Parti'den açıklama geldi
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli, CHP'nin, Merkez Bankasının kasasındaki 128 milyar dolara nerede sorusuna cevap verdi. Canikli iddialarına ilişkin, "Merkez Bankasının doları ucuza veya pahalıya sattığına ilişkin değerlendirmeler, en hafif ifade ile cehalet ürünüdür." ifadesini kullandı.
Özel sektörün, dış borcunu ödemek için 43 milyar dolar satın alındığını vurgulayan Canikli, özel sektörün 2018 sonundaki toplam dış borcunun 298 milyar dolar iken, 2020 sonunda 255 milyar dolara düştüğünü söyledi.
Canikli, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, şunları kaydetti:
"128 milyar dolar nereye gitti? Dolar ucuz fiyattan mı satıldı? Birilerine peşkeş mi çekildi?'. Detaylandıralım, Merkez Bankasının doğrudan veya dolaylı olarak ticari bankalar üzerinden piyasaya verdiği dolarlar piyasada oluşan fiyattan satılır. __ Merkez Bankası, doların fiyatını belirlemez. Fiyat piyasada oluşur. Merkez Bankası piyasada oluşan fiyattan dolar satar. Bu nedenle, Merkez Bankasının doları ucuza veya pahalıya sattığına ilişkin değerlendirmeler en hafif ifade ile cehalet ürünüdür. 128 milyar doların nereye gittiğini olabildiğince basite indirgeyerek anlatmaya çalışalım. 2019 ve 2020'de dolar kimlere satılmış? Cari açığın finansmanı için Merkez Bankası 30 milyar dolar döviz satmış. (2019'da cari denge + 6,8 milyar dolar, 2020'de cari açık -36,8 milyar dolardır.) Yani 30 milyar doları ithalatçılar satın almış. 2019 ve 2020'de toplam 36 milyar dolarlık altın ithalatı gerçekleştirildi. 75 milyar doları Türkiye'de yerleşik gerçek ve tüzel kişiler tarafından satın alınmış. Yani 75 milyar dolarlık Türk Lirası cinsinden hesaplarını dolara çevirmişler. Bu 75 milyar dolar, Türkiye'deki bankalarda hesaplarda durmaktadır."
Milliyet yazar Zafer Şahin köşe yazısında şunları kaydetti:
"Gelelim bugüne... Muhalefetin "128 milyar dolar buhar olup uçtu" iddiasına iktidarın cevabına.
KİT Komisyonu Başkanı Mustafa Savaş'a göre, muhalefet, Merkez Bankası'nın rezervlerinin sanki birilerine peşkeş çekildiği algısı yaratarak buradan siyasi sonuç elde etmeye çalışıyor.
Savaş'ın verdiği bilgiye göre, Türkiye pandemi sebebiyle Ocak 2020'den itibaren 2019'a göre mal ihracatında 12 milyar dolar, hizmet ihracatında ise 30 milyar dolar kayıp yaşadı. 2019'da 6.8 milyar dolar fazla veren cari işlemler dengesi, 2020'de 36.7 milyar dolar açık verdi. 2019'a göre cari işlemler dengesinde 45 milyar dolar sapma yaşandı. Bu sapmanın tamamı Merkez Bankası rezervlerinden karşılandı.
Kovid-19'un ilk şokunun yaşandığı dönemde dünyada uluslararası ticaret durdu. 2019'da 34.5 milyar dolar olan turizm gelirlerimiz 12 milyar dolara geriledi. Dolar likiditesinin sıkıştığı anda ödemeler dengesinin devamlılığını sağlamak için döviz ihtiyacı Merkez Bankası'ndan karşılandı. Eğer Merkez Bankası bunu yapmasaydı istihdam ve büyüme durur, reel sektör, bankacılık sektörleri ayakta kalamazdı. Türkiye bir taraftan pandemiyle mücadele ederken, diğer taraftan ödemeler dengesi üzerinden 41 milyar dolarlık net döviz çıkışını Merkez Bankası rezervleriyle finanse etti."
128 milyar dolar kaç TL?
128.000.000.000 ABD Doları,güncel kur ile 1.032.108.800.000,00 Türk Lirasına denk gelmektedir.