Kuzey Irak Tabii Kaynaklar Bakanı Hawrami."Doğalgaz Üretimini Artırmaya Çalışıyoruz.18 Ay-2 Yıl...

Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Ashti Hawrami, "Doğalgaz üretimini artırmaya çalışıyoruz. 18 ay-2 yıl gibi bir süre içerisinde kendi ihtiyaçlarımızı karşılamak istiyoruz. Daha sonrasında da kısıtlı miktarda Türkiye'ye elektrik üretimi için doğalgaz ihraç etmeyi planlıyoruz" dedi.

Irak Petrol ve Doğalgaz Sektörü'ndeki Fırsatlar, Türkiye - Birleşik Krallık İşbirliği Semineri'nde konuşan Hawrami, "Öncelikli olarak Türkiye ve Birleşik Krallık, Irak'a petrol ve doğalgaz alanlarında ne sunabilir- Bu ülkeler güçlü kurumsal yapılara ve yasalar sistemine sahip. Kuzey Irak Bölgesel yönetimi bu alanlarda daha yolun başında. Bu anlamda Türkiye ve Birleşik Krallık'ın deneyimlerinden yararlanmaya ihtiyacımız var. Türk şirketler enerji alanında bölgede iyi bir şekilde temsil ediliyor. Fakat halen bölgede büyüme potansiyeli bulunuyor" dedi.

Hawrami, doğalgaz üretimini artırmaya çalıştıklarını belirterek, "18 ay-2 yıl gibi bir süre içerisinde kendi ihtiyaçlarımızı karşılamak istiyoruz. Daha sonrasında da kısıtlı miktar Türkiye'ye elektrik üretimi için doğalgaz ihraç etmeyi planlıyoruz. Biliyorsunuz yakın zamanda taraflardan biri sınırdan çok da uzak olmayan bir yerde elektrik üretimi için lisans aldı. Bunun ardından talebin artacağını düşünüyorum. İlerleyen dönemde, uzun vadede yaklaşık 10 milyar metreküp gazı Avrupa'ya ihraç edebiliriz" diye konuştu.

Kuzey Irak bölgesinde petrol ve doğalgaz alanlarında faaliyet gösteren uluslararası şirketleri Türk şirketleri ile işbirliği yapmaya davet eden Hawrami, şunları kaydetti:

"Kuzey Irak'ta arama alanında toplam yaklaşık 50 şirket çalışıyor ve bu şirketler yüzlerce milyon dolar harcıyor her yıl. Milyarlarca dolar harcanıyor bazen. Bu milyarlarca dolar petrol endüstrisinin ihtiyaçları doğrultusunda sondaj, mühendislik gibi hizmet alanında harcanıyor. Bizim kendi şirketlerimizin bu hizmetleri yok. Bu hizmetleri satın alıyorlar. Türk şirketleri ile ortaklıklara girmek bu şirketleri daha güçlü kılacaktır. Çünkü bu şekilde,şirketler maliyetlerini azaltabilir. Sadece Kuzey Irak'ı düşünmeyin. Bölge Irak'ın geri kalanı için de bir üs görevi görüyor. Musul ve Irak'ın diğer alanları ile iş yapmak için sizi engelleyecek hiçbir şey bulunmuyor. Kuzey Irak bölgesini daha geniş Irak coğrafyası için ilk adım olarak görün."

Hawrami, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ve merkezi Bağdat hükümeti arasında enerji projeleri konusundaki anlaşmazlıklara da değinerek, "Negatif üslubun ülkeye yatırım çekmeyi zorlaştırdığını düşünüyorum. Buna rağmen, Kuzey Irak'taki insanların, yatırımcıların olumsuz söylemleri önemsediğini düşünmüyorum. Bunun en iyi örneği bu zamana kadar Kuzey Irak'a yaklaşık 50 enerji şirketi. Toplamda 10 milyar dolar yatırım yapan şirketler. Bağdat'ın üslubu bu şirketleri yatırım yapmaktan vazgeçirmedi. Yatırımlar, Bağdat'tan Erbil'e kadar bütün halkın faydasına olacaktır" dedi.

Hawrami, Kuzey Irak bölgesel yönetiminin, merkezi Irak yönetimi ile mutabakata varamaması halinde, Türkiye'ye doğalgaz ihraç edebileceklerini belirtti.

"Bağdat'la mutabakata varılmaması durumunda Türkiye ile yine de doğalgaz ticareti yapılacak mı-" sorusuna karşılık Hawrami, "Evet, Irak halkının çıkarları neyi gerektiriyorsa onu yapacağız. Biz parayla ilgilenmiyoruz. Biz sadece Kuzey Irak yönetiminin parası ile de ilgilenmiyoruz. Bizim bölgeyi geliştirmemiz ve daha fazla yatırım çekmemiz gerekiyor. Eğer doğalgaz üretimini ilerletmezsek petrokimya ürünlerine de talep olmaz. Her şeyi Bağdat'ın idaresine bırakmak işe yaramıyor. Irak'ın gelirleri artarsa, daha fazla insan bundan mutluluk duyacaktır" dedi.

Hawrami, Kuzey Irak ve Türkiye arasında doğalgaz transferi için ihtiyaç duyulan boru hattının yapılmasının ne kadar zaman alacağı yönündeki bir soruya ise, "Birkaç yıl alabilir" cevabını verdi.

Irak ve Türkiye'nin toplam ticaret hacminin 11 milyar dolar seviyesini aştığını belirten Hawrami, "Irak'ın Türkiye'nin ilerleyen dönemde bir numaralı ticaret partneri olmasını umuyorum" dedi.

-"Irak, Türkiye'nin enerji politikaları için daha da önemli olmaya devam edecek"-

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sefa Sadık Aytekin, Irak'ın Türkiye'nin enerji politikaları açısından önemine vurgu yaparak, bir süre önce bir uluslararası toplantıda Uluslararası Enerji Ajansı Başekonomisti Fatih Birol'un konuşmasını dinlediğini belirterek, şöyle devam etti:

"Birol, Türkiye'nin enerji politikalarının anlattığı sunumunun sonunda bir tahminde bulundu. Türkiye'nin enerji alanında gelecekte anahtar rolü olacak üç ülke olduğunun söyledi ve 'Onlar da Irak, Irak, Irak' dedi. Ben kesinlikle Sayın Birol'a katılıyorum. Irak, Türkiye'nin önemli bir ticaret ortağı. İlerleyen zamanda Irak, Türkiye'nin enerji politikaları için daha da önemli olmaya devam edecek."

Türkiye'nin hızlı büyümesini sürdürebilmek için yeni enerji yatırımlarına ihtiyaç duyduğunu belirten Aytekin, "Türkiye'nin enerji kaynakları yetersiz. Enerji ihtiyacımızın yüzde 74'ünü dışardan karşılıyoruz. Fakat öte yandan Türkiye hızla büyüyen de bir ülke. 10 yıl içerisinde kurulu elektrik üretim kapasitemizi yaklaşık iki katına çıkarmamız gerekiyor. Şu anda kurulu gücümüz 53,000 megavat. On yıl içerisinde bunun 110,000 megavata çıkarılması gerekiyor. Bu yüzden enerji projeleri Türkiye için son derece hayati öneme sahip" şeklinde konuştu.

Seminerde konuşan Birleşik Krallık Ticari ve Yatırım Ajansı İcra Kurulu Üyesi ve Stratejik Ticaret Direktörü Edward Oakden, "Türkiye, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ve Birleşik Krallığı nasıl bir araya getirebiliriz- Fatih Birol gelecekteki enerji fırsatlarından bahsederken 'Irak, Irak, Irak' demekte kesinlikle haklı. İnsanlara bu bölgedeki önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde büyük fırsatların nerede olduğunu sormuş olsanız, yaklaşık yüzde 85'i 'Irak'ta' diyecektir. Hızlı hareket edip erken davranmak ve mücadeleyi kazanmak iş ortamında başarılı olmak için son derece önemli" dedi.

Türkiye, Irak ve İngiltere'nin işbirliği içerisinde olmasının büyük iş fırsatları yaratacağını belirten Oakden, şunları ifade etti:

"Türkiye'nin uzmanlığı ve İngiltere'nin üstün başarılarını birleştirerek sondaj ve devamında diğer alanlarda işbirliği fırsatlarına bakmalıyız. Açık bir şekilde, Kuzey Irak Bölgesel yönetimi son zamanlarda fevkalade hızlı bir transformasyon yaşayarak, enerji sektörü, altyapı, yüksek eğitim, perakende alanlarında atılımlar yaptı. Bunların tamamı olağanüstü. Ticaretin yanında politik olarak da Birleşik Krallık, Kuzey Irak'taki meslektaşlarımız aracılığı ile elinden geleni yapmaya ve sizlere destek olmaya ve şirketlerimizi de bu süreç içerisinde desteklemeye kararlı."

Türkiye'nin son yıllarda komşusu Irak ile artan ticaret ilişkisine dikkati çeken Oakden, "Irak ile olan ticaretinin son derece hızlı geliştiğini görüyoruz. Irak'ın çoktan Türkiye'nin ikinci en büyük ticaret ortağı haline geldiğini görüyoruz. Toplam ticaret hacmi sanıyorum geçen yıl 11 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti. Türk şirketler petrol ve doğalgaz projelerinin yanı sıra ülkenin yeniden inşası projelerinde yer alıyor" şeklinde konuştu.

Muhabir: Gökhan Kurtaran

Yayıncı: Affan Kulunyar - İSTANBUL

Kaynak: AA / Ekonomi