Türkiye Kadın Vekilde Asya'nın da Gerisinde

BM Kalkınma Programı ve bazı uluslar arası sivil toplum kuruluşları, dünyada kadın politikacıların birbirleriyle iletişime geçmeleri için bir "internet sitesi" oluşturdu. Burada yer alan bir makalede Orta Asya ülkelerinde Sovyetler döneminde gelişen kadın haklarının, Sovyetler çöktükten sonra gerileme sürecine girdiği iddia edildi. Türkiye'nin TBMM'deki kadın milletvekilleri açısından sadece Avrupa'nın değil Asya'nın da dibinde olduğu, sadece birkaç Pasifik ada ülkesinden iyi durumda olduğu ortaya çıktı.

BM Kalkınma Programı'ndan (UNDP) yapılan açıklamaya göre, iknow.org adresindeki internet sitesinin merkezi New York'ta olacak. Açıklamada site, "Kadınlar için daha iyi yönetim ve siyasetle kamu yaşamında sayıları ve rollerinin ilerlemesini sağlamak üzere tasarlanmış ilk online ortam" olarak tanımlandı.

SOLOMON ADALARINDAN İYİYİZ

İngilizce, Fransızca, İspanyolca hazırlanan internet sitesinde iletişim olanaklarının yanı sıra dünyada kadınların politikaya katılma durumlarıyla ilgili makaleler bulunuyor. Site'nin içine Türkiye'nin de dahil edildiği Asya'ya ilişkin bölümünde siyasette kadın kotalarının ilk örneklerinin Asya'da görüldüğü belirtildi. "Kadınlar için ayrılan sandalyeler ya da kotalara ilişkin bir tarih yaşanmasına karşın kadınların siyasi katılımlarındaki ilerleme yavaş kalmıştır" denilen açıklamada, "Kadınların katlımı ve gelişiminin Sovyet döneminde cesaretlendirildiği Orta Asya'da bile kadınlar tarafından bu dönemde elde edilen kazanımlar Komünist rejimin çöküşünden bu yana aşınmamaya uğramıştır" denildi.

Asya'da kadınların kısmen, parti liderlerinden yeterli destek göremedikleri için siyasette temsil edilemedikleri belirtilen makalede, Asya parlamentolarında kadınların temsil oranının yüzde 16 olduğu, dünya ortalamasının ise yüzde 17'ye ulaştığı kaydedildi. Kadınların Hindistan'da yüzde 9, Sri Lanka'da yüzde 5, Nepal'de yüzde 6 oranıyla temsil edildikleri belirtilen makalede, "Avustralya ve Yeni Zelanda hariç, Pasifik adalarındaki ülkeler dünyada kadınların parlamentoda en az temsil edildiği ülkelerdir, kadın üyeler tüm üyelerin yüzde 3'ünü oluşturmaktadır. Mikronezya, Palau, Solomon Adaları, Tuvalu ve Vanuatu gibi ülkelerin parlamentolarında ise kadın bulunmamaktadır" denildi.

Atatürk tarafından dünyada kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınan ilk toplumlardan biri olan Türkiye Asya'da da kadın parlamenter temsilinde yüzde 4.4 oranıyla Pasifik adalarının ardından geliyor.

"Kota"nın Asya'da kadınların siyaset tarihinde ayrılmaz bir parça oluşturduğu da kaydedilen Makalede, şu bilgiler verildi:

-Pakistan'ın "rezervasyonları" uygulaması 1956'ya kadar gitmektedir ve Bangladeş, kadınlar için mecliste sandalye tahsis etmeye 1970'te başlamıştır. Bugün, Bangladeş, Hindistan, Pakistan, Endonezya ve Çin'de değişik kadın kotaları uygulanmaktadır. Bölgede kotaların yasayla zorunlu kılınması, siyasi partiler tarafından kendiliğinden yerine getirilmesi şeklinden daha çok görülür.

-Asyalı kadınlar siyasette sadece kendi başarılarıyla değil, kotalar ve ülkenin güçlü erkekleriyle olan ailevi bağları nedeniyle de siyasette yer alabilmektedirler. Avustralya kadınların parlamentoda temsilinde yüzde 28 ile en yüksek orana sahipken, Afganistan'da savaş sonrası uygulanan kadın kotaları oranı yüzde 27'ye çıkarmıştır.

-Cesaret verici bu ilerlemelere karşın Asya'da kadınlar sosyal ve ekonomik olarak marjinal bir durumdadır, bu nedenle siyasi katılım için fırsatların azalmaktadır. Sonuç olarak ise, birçok kadın şu anda politik bağımsızlığın farkına varmaya ve siyasi evrende yer almaya başlamıştır. Bu bölgede kadınlar siyasi evrene girer ve toplumda önceki rollerini artırırken siyasi katılımı cesaretlendirmek için önemli bir dönem yaşanmaktadır. (ANKA)

Haberler