Çin, Tayvan'ın çevresini kuşatan askeri tatbikatı savundu

Çin, egemenlik ihtilafı içinde olduğu Tayvan'ın çevresini kuşatan askeri tatbikatın, ayrılıkçıları engellemeye yönelik gerekli ve meşru bir eylem olduğunu savunarak, Tayvan'ın bağımsızlığı arayışında olanların, "Çin'in yeniden birleşmesine yönelik tarihsel eğilimin altında ezileceği" mesajını verdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında, Çin ordusunun bu sabah başlattığı tatbikata ilişkin değerlendirmede bulundu.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu (ÇHKO) Doğu Cephesi Komutanlığına bağlı birliklerin yürüttüğü müşterek tatbikatın, Çin'in ulusal güvenliğini ve toprak bütünlüğünü savunmayı, Tayvan'ın bağımsızlığını savunan ayrılıkçıları ve onların eylemlerini bastırmayı ve dış müdahaleler ile provokasyonlara karşı uyarı amacı taşıdığını belirten Sözcü Vang, şunları kaydetti:

" Tayvan, Çin'in ayrılmaz bir parçasıdır. Bu hem tarihsel gerçek hem hakiki statükodur ve gelecekte de öyle olmayı sürdürecektir. Tayvan'ın bağımsızlığı başarısızlığa mahkumdur. Çin halkı, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü savunmaktan caydırılamaz. 1,4 milyar Çinli ayrılıkçı eylemlere karşı koyacak, Tayvan'ın bağımsızlığı arayışında olanlar, Çin'in yeniden birleşmesine yönelik tarihsel eğilimin altında ezilecektir."

Vang, ABD'ye, Tayvan'ın bağımsızlığını savunan ayrılıkçıları desteklemeye, onlarla suç ortaklığı yapmaya ve Çin'in iç işlerine karışmaya son verme çağrısında bulunurken, "Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tehlikeye atacak her girişim, Çin'in kararlı tepkisiyle karşılaşacaktır." ifadesini kullandı.

"Müşterek Kılıç-2024A"

Çin, Tayvan'ın yeni lideri Lai Ching-te'nin göreve başlamasından 3 gün sonra Ada ve çevresini kuşatan kapsamlı askeri tatbikata başladığını duyurmuştu.

Çin Halk Kurtuluş Ordusunun Doğu Cephesi Komutanlığından yapılan açıklamada, "Müşterek Kılıç-2024A" adı verilen 2 gün sürecek tatbikatın, Tayvan Boğazı, Tayvan Adası'nın kuzey, güney ve doğu bölgeleri ile ana kara yakınındaki Kinmen, Matsu, Vuçiü ve Dongyin adaları çevresinde yürütüleceği bildirilmişti.

Çin ordusunun kara, hava, deniz ve roket kuvvetlerinden birliklerin katıldığı tatbikatın, bağımsızlığa yönelik eylemleri cezalandırma ve dış güçlerin müdahalesine karşı uyarı amaçlı olduğu vurgulanmıştı.

Tayvan Savunma Bakanlığı ise, yayımladığı açıklamada, tatbikatı kınayarak, bunun Çin'in saldırgan askeri zihniyetini gözler önüne serdiğini, bölgesel barış ve istikrara zarar vereceğini ifade etmişti.

Lai'nin yemin töreninin ardından geldi

Tayvan'ın çevresinde abluka oluşturan tatbikat, Ada'daki hükümetin yeni seçilen lideri Lai Ching-te'nin 20 Mayıs'taki yemin töreninin ardından geldi.

Tayvan'da 13 Ocak'taki başkanlık seçimini kazanan iktidardaki Demokrat İlerici Partinin (DPP) adayı Lai Ching-te, bu hafta başında yemin ederek görevine başlamıştı.

Lai, başkan olarak yaptığı ilk konuşmada, Tayvan Boğazı'nın iki yakasındaki statükoyu koruma sözü verirken, Çin'e, Tayvan'ı askeri olarak tehdit etmeye son vermesi çağrısında bulunmuştu.

Tayvan hükümetinin egemenliğe, demokrasiye, özgürlüğe ve statükonun korunmasına bağlı kalacağını dile getiren Lai, "Anayasaya göre Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) egemenliği bütün olarak halka aittir. Çin Cumhuriyeti ve Çin Halk Cumhuriyeti, birbirinin boyunduruğunda değildir." diye konuşmuştu.

Çin, Lai'nin konuşmasına tepki vermişti

Pekin yönetimi, Lai'yi bağımsızlık arayışında olacağına dair "tehlikeli işaretler" verdiği gerekçesiyle eleştirmişti.

Çin'in Tayvan İlişkileri Ofisi Sözcüsü Çın Binhua, yaptığı açıklamada, Lai'nin konuşmasının, onun "Tayvan'ın bağımsızlığı için çalışan biri" olduğunu gözler önüne serdiğini savunarak, "Lai'nin konuşması, Tayvan'ın bağımsızlığı duruşuna inatla bağlı kalıyor, ayrılıkçılık yanılgısını teşvik ediyor ve bağımsızlık için dış güçlere bel bağlayarak Tayvan Boğazı'nın iki yakası arasında cepheleşmeyi kışkırtıyor." görüşünü dile getirmişti.

Tayvan İlişkileri Ofisi, ertesi gün yayımladığı daha sert tondaki yazılı açıklamada ise Lai'nin konuşmasının, "çatışma, provokasyon, aldatma ve yalanlarla dolu olduğunu" ve "Tayvan'ın bağımsızlığı duruşunu daha radikal ve riskli hale getirdiğini" savunmuştu.

Çin, Lai'yi "bağımsızlık yanlısı" ve "ayrılıkçı" görüyor

Lai, Çin tarafından "bağımsızlık yanlısı" ve "ayrılıkçı" görülüyor. Çinli yetkililer, seçim öncesinde Lai'yi birçok kez "iflah olmaz", "sorun çıkaran" gibi ifadelerle anmıştı.

Pekin yönetimi, seçim arifesinde Lai'nin Tayvan'ı bağımsızlık doğrultusunda "tehlikeli bir yola" sokacağı uyarısı yapmış, seçilmesi halinde çatışma ve savaş riskinin doğabileceği imasında bulunmuştu.

Çin'in tepkisi, DPP'nin genel siyasi çizgisine karşıtlığından kaynaklanıyor. Parti, Ada'nın egemenliğinden taviz verilmemesini, fiili bağımsızlığının korunmasını savunan siyasi çizgiyi temsil ediyor.

Tayvan'da çok partili döneme geçilmesinden sonra kurulan DPP, Çin'deki iç savaşta komünistlerle mücadele eden kurucu parti Koumintag'ın "Çin'in meşru temsilcisi olma iddiasından" çok "Tayvan'ın bağımsızlığı" fikrine yakın duruyor.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) ile Mao Zıdong önderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasında yaşanan iç savaşta galip gelen komünistler, 1 Ekim 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmişti.

İç savaşı kaybeden Koumintag üyeleri ise Tayvan'a yerleşip, 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek, burada geçici hükümet kurmuştu.

Çin Halk Cumhuriyeti'nin kendi topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasındaki ayrılık hala sürüyor.

Son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskıyı artıran Pekin yönetimi, Ada'nın ana kara ile yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanımını dışlamayacağını vurguluyor.

Tayvan Güvenlik Uluslararası İlişkiler Politika Güncel Haberler