"Abe'nin Yükü Göründüğünden Daha Ağır"

BELGİN YAKIŞAN - Japonya merkezli Nomura Securities Ekonomisti Emin Yılmaz, Japonya Başbakanı Shinzo Abe'nin yükünün göründüğünden daha ağır olduğunu belirterek, "Abenomiks sadece bir ekonomi politikası değil, aynı zamanda bir milli güvenlik politikası ve Japonya'nın global sistemdeki yerini tekrar belirleme gibi büyük hedefler taşıyor" dedi.

Japonya ekonomisindeki riskler ve Abe hükümetinin ekonomik gelişmeler karşısında izlediği politikaları AA muhabirine yorumlayan Yılmaz, Amerikan ekonomisinin düzeldiğine dikkati çekerek, Avrupa'da da nispi bir toparlanmanın söz konusu olduğunu kaydetti.

Yılmaz, Çin başta olmak üzere gelişmekte olan Asya ekonomilerinin, durgunluk emaresi göstermeye başladığını dile getirerek, "Bu ülkeler haddinden fazla süre gevşek para politikası izlemenin yan etkilerini yeni yeni görmeye başladılar. Bu ekonomilerin yavaşlaması ve yerel para birimlerinin değer kaybetmesi Japon ihracatçılarını zor duruma sokabilir" diye konuştu.

Asya'daki ekonomik durgunluğun getireceği jeopolitik risklere işaret eden Yılmaz, özellikle Çin ekonomisindeki yavaşlamanın Japonya için birtakım jeopolitik riskleri de beraberinde getirdiğini belirtti.

"Deflasyon daha da güçlü bir şekilde gelebilir"

Yılmaz, Abe hükümetinin ve Japon Merkez Bankası'nın (BOJ) en büyük hedeflerinden birinin ülkeyi deflasyondan kurtarıp, yıllık yüzde 2 enflasyon hedefini gerçekleştirmek olduğunu belirterek, enflasyonun haziran ayında 14 ay sonra ilk kez artış gösterdiğini anımsattı.

Yılın ikinci yarısında da ekonomideki iyileşmeye bağlı olarak arz-talep dengesinin düzelmesi ve akaryakıt-elektrik fiyatlarının yükselmesiyle enflasyondaki artış trendinin devam edeceğini kaydeden Yılmaz, "Buna, düşük Japon Yeni kuru yüzünden ithal hammadde ve ürünlerin maliyetindeki artışı da eklerseniz, trendin hızlanacağını öngörebilirsiniz. Başbakan ve BOJ, deflasyona karşı olan savaşına hızlı bir başlangıç yaptı diyebiliriz" şeklinde konuştu.

Yılmaz, Abe hükümetinin önünde çözmesi gereken zor problemler olduğunu dile getirerek, "Bunların ilki ve en önemlisi enflasyonun sadece maliyet enflasyonu olarak gerçekleşip, vatandaşın reel gelirinin azalması ve alım gücünün düşmesi tehlikesi. Alım gücünün düşmesi tüketimin azalmasına, bu ise nihayetinde deflasyonun daha da güçlü bir şekilde gelmesine yol açabilir" değerlendirmesini yaptı.

- Vergi artırımına rağmen 2014'te yüzde 2 büyüme tahmini

Shinzo Abe'nin ekonomideki canlanmanın çalışanların ücretlerine yansımasını ve bunun ekonomiyi ve tüketimi geri beslemesini planladığını aktaran Yılmaz, "Ancak bu kolay bir iş değil. Global piyasalarda Asyalı rakipleriyle rekabet etmekte zorlanan Japon şirketlerinin ücret artışı gibi, maliyetleri marjinal olarak artırıp rekabet gücünü zayıflatacak bir adımı kolay kolay atacağını düşünmüyorum. Bilakis şirketlerin genel mantalitesi hala maliyet azaltmaya yoğunlaşmış durumda" ifadelerini kullandı.

Yılmaz, hükümetin önündeki diğer bir problemin ise, tüketim vergisinin artırılmasının getireceği sonuçlar olduğunu aktararak, konuşmasına şöyle devam etti:

"Abe Hükümeti Gayri Safi Milli Hasıla'nın (GSMH) yüzde 250'sine ulaşan kamu borçlarını azaltmak ve maliyeyi düze çıkarmak için, 2014'ün ilk yarısında tüketim vergisini yüzde 5'ten yüzde 8'e çıkaracak. Emlak sektörü ve iç tüketimde görülmeye başlanan canlanmanın bir kısmı, halkın büyük alışverişlerini vergi artırımı öncesi yapmak istemesinden kaynaklanıyor. Bu tüketim trendinin vergi artışının yürürlüğe gireceği tarihe kadar devam edeceğini düşünüyorum. Ancak etki-tepki prensibiyle 2014'ün ikinci yarısında Japon ekonomisi büyük ölçüde küçülecek. Bu oranın yüzde 4 ile yüzde 5 arasında olacağını tahmin ediyorum. Ancak BOJ bu konuda karamsar değil. Geçtiğimiz hafta Tokyo'daki Türk Büyükelçiliğinde bir seminer veren BOJ üst düzey bürokratlarından Shuji Kobayakawa'ya göre, vergi artırımına rağmen 2014'te Japonya toplamda yüzde 2 büyüyecek. Ancak Kobayakawa bu iyimser öngörüyü yaparken global ekonominin de toparlanacağını öngörüyor."

"Japonya'nın politik ve ekonomik sistemi artık vadesini doldurdu"

Yılmaz, ekonomik büyümenin yavaşlamasıyla Çin'in daha milliyetçi bir çizgiye kaymasının "çok muhtemel" bir senaryo olduğunu ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Pasifikteki adaların mülkiyeti ve kıta sahanlığı problemleri yüzünden Japonya'yla Çin arasında zaten bir gerilim var. Bunun sıcak çatışmaya dönme riski az ama sıfır değil. Çin'e yatırımı fazla olan Japon şirketlerinin bu açıdan riskli olduğunu düşünüyorum. Özellikle yerel firmalarla ortaklık kurarak üretim ve satış yapan otomotiv firmaları için bu uzun vadeli bir risk. Geçen sene adalar problemi yüzünden Çin'de çıkan gösterilerde, göstericilerin Japon arabalarına ve Japon şirketlerinin mağazalarına büyük zararlar verdiğini, bunun Japon otomotiv firmalarının satışlarını büyük çapta olumsuz etkilediğini gördük."

Yılmaz, Japonya'daki politik ve ekonomik sistemin, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra büyük ölçüde Amerika'nın yönlendirmesi ve soğuk savaş algılarıyla oluşturulduğu değerlendirmesini yaparak, bu sistemin artık vadesini doldurduğunu ve bunun Japonya'nın son 20 senelik durgunluğunun sebebi olduğunu söyledi.

"Bu açıdan Abenomiks sadece bir ekonomi politikası değil, aynı zamanda bir milli güvenlik politikası ve Japonya'nın global sistemdeki yerini tekrar belirleme gibi büyük hedefler taşıyor" diyen Yılmaz, Shinzo Abe'nin yükünün göründüğünden daha ağır olduğunu sözlerine ekledi. - İstanbul

Çin Halk Cumhuriyeti Shinzo Abe Japonya Ekonomi Haberler