Bu Eseri "Görmeden Ölmeyin" - Sivas

HALİFE YALÇINKAYA - Sivas'ın Divriği ilçesinde, Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) Dünya Kültür Miras Listesi'nde yer alan ve Avrupalı bilim adamlarınca "Anadolu'nun Elhamrası" olarak görülen Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, görenleri kendisine hayran bırakıyor.

"Görmeden Ölmeyin" sloganıyla tanıtımı yapılan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, mimari yapısıyla görenleri adeta büyülüyor.

Anadolu beyliklerinden Mengücekoğulları döneminde yapılan eşsiz yapı, inanç ve tarih turizmi açısından önemli bir eser olarak gösteriliyor. Özgün mimarisi, estetik, kültürel ve evrensel değeriyle 13'üncü yüzyılda kadın erkek eşitliğini de simgeleyen bir anıt olarak nitelendirilen Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, Avrupalı bilim adamlarınca "Anadolu'nun Elhamrası" olarak görülüyor.

Yerli ve yabancı turistlerin uğrak mekanı, Anadolu erken dönem mimarisinin en seçkin örneklerinden Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, taş bezemeleri, 3 boyutlu geometrik stilleri, mimari özellikleri ve manevi havasıyla eşsiz bir eser. Caminin batı kapısında ikindi namazı vaktinde ortaya çıkan "Namaz kılan insan silueti" ise görenleri hayran bırakıyor. Turistler, bu silueti görebilmek için ziyaret saatlerini ikindi namazı vaktine denk getiriyor.

Tarihi eserde 2 yıl önce başlatılan yaklaşık 800 yıllık tarihinin en kapsamlı restorasyon çalışmaları da devam ediyor. Eserin üzerine, restorasyon sürecinde yağmur, çamur ve kardan etkilenmemesi için çelik konstrüksiyondan geçici çatı yapıldı. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası'nın üzerini tamamen kaplayan ancak esere temas etmeyen geçici çatı, çalışmaların tamamlanmasının ardından kaldırılacak.

Divriği Ulu Cami müezzini ve eserin gönüllü mihmandarı Nail Ayan, eserin Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayesi altında olduğunu söyledi.

Eser üzerinde binlerce motif bulunduğunu belirten Ayan, "Ama hiçbir motif, hiçbir şekil bir yerde bir daha kendisini tekrar etmemekte. Burada kainattaki varlıkların tekliğinden yola çıkılmış. Allah birdir, tekdir. Allah'ın tekliğine ve birliğine vurgu adına başmimar Hürremşah hiçbir şekli, hiçbir motifi bir yerde bir daha tekrar etmemektedir." dedi.

Tarihinin en kapsamlı restorasyonu

Nail Ayan, Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası'nın tarihinde çok defa restorasyon gördüğünü ama şu anki restorasyonun en kapsamlısı olduğunu dile getirdi.

Yaz ve kış aylarında restorasyonu sürdürebilmek adına geçici çatı uygulaması yapıldığını aktaran Ayan, "Bu esere gönül vermiş biri olarak gördüğüm kadarıyla, restorasyonu yapan insanlar hakkıyla yapıyorlar. İnşallah eser hak ettiği değeri görecek, bizden sonraki nesillere de hak ettiği şekilde bırakılacaktır." diye konuştu.

Nail Ayan, eserin yaklaşık 800 yıldır ayakta olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Eserin bizden sonraki nesillere aktarılabilmesi için restorasyon kapsamında yıpranan veya yıkılmaya yüz tutan taşların güçlendirilmesi, derzleri boşalmış yerlerin derzlerinin tamamlanması gibi çalışmalar yapılacak. Eserin restorasyonunun bitişiyle ilgili tam bir tarih vermek mümkün değil ama son bir yılında çevre düzenlemesinden geçirilip büyük bir kompleks haline getirilecektir. Dışarıdan gelen insanlarımız ve Divriğimiz için de çok güzel bir alan olacaktır. Bu esere bilinçsizce yapılan restorasyonlar, bu restorasyonda tamamen ortadan kaldırılacaktır. Eser hak ettiği bir restorasyonla tekrar bizlere kazandırılacaktır. Bizden sonraki nesillerin bu eseri görebilmeleri adına çok gerekli bir restorasyondu."

Gezi platformu oluşturuluyor

Restorasyon çalışmaları sebebiyle eserin yaklaşık bir yıldır belirli zamanlarda ziyarete kapatıldığını belirten Ayan, ziyarete gelen insanların mağdur olmaması için gezi platformu oluşturulduğunu da söyledi.

Ziyaretçi platformunun yaklaşık bir hafta sonra hizmete geçeceğini aktaran Nail Ayan, "Ziyaretçilerimiz cami ve darüşşifanın içerisini göremeyecekler ama Darüşşifa Taç Kapı, Batı Kapı ve Cennet Kapı'yı ziyaretçi platformu üzerinden hem gönül rahatlığıyla ziyaret edip fotoğraflarını çekebilecekler hem de restorasyona tanıklık yapmış olacaklar. Eser, her gün belirli saatlerde ziyarete açık olacak." ifadelerini kullandı.