Bakan Tüzmen'den, Yurt Dışı Müteahhitlik Değerlendirmesi ve 2007 Yılı Hedefleri...(2)

Dış Ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, yurt dışında iş yapan firmalara bankaların destek vermesi çağrısında bulunarak, "Türkiye risk almadan büyüyemez. Tutucu yaklaşımlarla hayallerimizi gerçekleştirmemiz zor olur. Değişimi görmek istiyorsak biraz daha risk alan bir yapıya kavuşmamız lazım" dedi.

Bakan Tüzmen, Sheraton Otel'de yurt dışı müteahhitlik sektörünün 2006 yılı değerlendirmesi ve 2007 yılı hedefleri ile ilgili bir basın toplantısı düzenledi. Tüzmen, bugün dünyanın en riskli bölgesi olarak kabul edilen Bağdat'tan başlayarak, Musul ve Kerkük'ten Türkiye sınırlarına kadar uzanan bölgede de iş yapan müteahhitleri 'akıncı ve uç beyleri' olarak nitelendirdi. Hükümet olarak iş başına geldiklerinde ilk olarak müteahhitlik ve müşavirlik hizmetleri sektörünün yurt dışı faaliyetlerinin desteklenmesine yönelik tedbirler aldıklarını anlatan Tüzmen, 2003 yılının özellikle ilk 6 ayında neredeyse her iki haftada bir yüzlerce firma temsilcisinden oluşan heyetlerle komşu ve çevre ülkeleri ziyaret ettiklerini belirtti. Tüzmen, hükümetlerinin beşinci yılında o bölgelere ve ülkelere tekrar giderek, büyük bir haz ve memnuniyet içinde ilk ziyaretler sırasında en üst düzeyde lobi yaptıkları Kahire, Doha, Tiflis ve Batum Uluslararası Havalimanları, Dubai Metrosu gibi projelerin Türk firmalarca gerçekleştirildiğini gördüğünü anlattı. 2006 yılında yurt dışı müteahhitlik firmalarının yaptıkları işlerin 12.7 milyar dolara ulaştığını belirten Tüzmen, "Yani ilk yılın tam 7.5 katı fazla iş aldılar. 2005 yılında en büyük ikinci pazar konumunda Irak vardı. Ama bu gelişmenin Irak'taki işlerin geçtiğimiz yıl neredeyse durma noktasına gelmesine rağmen elde edilmiş olması da son derece dikkat çekicidir" dedi.

Tüzmen, sektörün önünü açacak ve rakip ülkelerin yıllarca önce yürürlüğe koydukları politik risk sigortasını tüm çabalarına rağmen, Hazine'nin imkanlarının yetersiz olması nedeniyle yürürlüğe koyamamış olmaları ve sektörün yurt dışı işleri için teminat mektubu bulmakta karşılaştıkları güçlüklere çözüm bulamamalarına rağmen bu başarılara ulaşılmış olmasının de çok önemli olduğunu vurguladı. Tüzmen, Türk lirasının aşırı değerli olduğu ve inşaat sektöründe yurt içinde de yüksek oranlı büyümelerin gerçekleştiği özellikle son iki yılda yurt dışı müteahhitlik hizmetleri sektöründe elde edilen bu başarılı sonuçlar, bizi daha da umutlandırmakta ve cesaretlendirmektedir. Bu nedenle çıtayı daha da yükseltiyor ve 2007 yılı için iş hacmi hedefimizi 15 milyar dolar olarak belirliyoruz" dedi. Tüzmen, 2007 yılı sonu itibariyle yurt dışı müteahhitlik firmalarının bugüne kadar üstlendikleri işlerin tutarının 100 milyar dolara ulaşacağına da dikkat çekerek, "2007 yılı sonunda ihracatta olduğu gibi müteahhitlik hizmetlerinde de 100 milyar doları telaffuz edebilmenin haklı gururunu ifade etmek istiyorum" diye konuştu. Türk firmaların son üç yıl içinde havalimanları, petrol rafinerileri, metro projeleri ve dev karayolu projeleri gibi her biri 1 milyar dolara yakın olan, yüksek seviyede teknoloji kullanımı ve yönetim kabiliyeti gerektiren prestij projeleri üstlenmeye başladıklarını da vurgulayan Tüzmen, "Yani artık firmalarımız müteahhitlik hizmeti ve inşaat malzemesi ihracatının yanı sıra teknoloji de ihraç eder duruma gelmiştir" dedi.

Yurt dışı müteahhitlik sektöründeki olumlu eğilimi güçlendirmek amacıyla teknik müşavirlik hizmetleri için bir devlet yardımı programını da hayata geçirdikleri müjdesini veren Tüzmen, bu programın teknik müşavir ve mühendislerin yurt dışında faaliyet göstermelerini sağlayacak devrim niteliğinde bir program olduğunu ifade etti. Tüzmen, "Önümüzdeki yıllarda şu andaki yıllık yurt dışı iş hacmi 100 milyon dolar civarında olan mühendislik ve müşavirlik hizmetleri sektörümüzün yurt dışı iş hacmi orta vadede 5 milyar dolara çıkacak. Binlerce mühendisimiz ve mimarımız yurt dışında kendilerini gösterme fırsatı bulacak" diye konuştu. Türkiye'nin petrol ve doğalgaz kaynağı olmadığın ve tek kaynağının insan kaynağı olduğunu vurgulayan Tüzmen, 'Yurt Dışı Müteahhitlik, Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri Rejimi'nin bir Başbakanlık Genelgesi şeklinde önümüzdeki günlerde yürürlüğe gireceğini bildirdi. Tüzmen, "Bu kararın çıkmasının hemen akabinde kollarımızı sıvayarak, sektörün kamu ve özel kanadındaki yetki ve sorumluluklarının tanımlanması, orta ve uzun vadeli strateji ve politikaların belirlenmesi ve yürütülmesi, sektöre özgü akreditasyon sistemlerinin oluşturulması, sektörde faaliyet gösteren firmalara ilişkin mali ve teknik standartların belirlenmesi ve tüm faaliyetlerin bu standartların temel alınması suretiyle yürütülmesi, Politik Risk Sigortası sisteminin yürürlüğe konulması, yurt dışı işlerde işgücü istihdamının kolaylaştırılması ve teminat mektubu sorunlarına kalıcı çözümler üretilmesi konularında birincil ve ikincil mevzuatları hazırlayacağız" şeklinde konuştu. Bu çalışmalarının temel hedefinin orta vadede uluslararası düzeyde en büyük 100 müteahhitlik firmasının arasında en az 10 Türk firmasının yer alması olduğuna işaret eden Tüzmen, göreve geldikleri günlerde 'sektör' olarak değil sadece 'faaliyet' olarak algılanan yurt dışı müteahhitlik hizmetlerini, tıpkı turizm, sağlık, lojistik gibi bir sektör olarak kabul ettirdiklerini kaydetti.

BANKALARIN YURT DIŞINDA İŞ YAPAN FİRMARA DESTEĞİ

Daha sonra gazetecilerin sorularını cevaplandıran Tüzmen, firmaların bankalardan teminat mektubu alamamaları ile ilgili sorunun nasıl çözüleceğinin sorulması üzerine, bankaların yurt dışı firmaları desteklemeye güçlerinin yetmediğini belirtti. Türkiye'nin ihracat gelirlerinin yine ihracata, müteahhitlik gelirlerinin de müteahhitliğin gelişmesi faaliyetlerine yönlendirilmesi gerektiğine ziyaret eden Tüzmen, Türk firmalarının riskli, istikrarsız pazarlarda iş yaptığını ve bu riskin diğer sektörlerce de paylaşılması gerektiğini söyledi. Tüzmen, hem aşırı değerli Türk lirasının karlılığı azalttığını hem de Uzakdoğu ülkelerinin müteahhitlik sektörüne çok agresif girdiklerini ve petrol ve doğalgaz karşılığı alt yapı ve üst yapı hizmeti verdilerini anlattı. Yurt dışında iş yapan firmalara bankaların destek vermesi çağrısı yapan Tüzmen, "Türkiye risk almadan büyüyemez. Tutucu yaklaşımlarla hayallerimizi gerçekleştirmemiz zor olur. Değişimi görmek istiyorsak biraz daha risk alan bir yapıya kavuşmamız lazım" dedi. Türkiye ve Rusya arasındaki doğalgaz anlaşmasında off-set maddesinin yeniden hayata geçirilmesi için çalışmaların hatırlatılması üzerine Tüzmen, Rusya ve İran gibi doğalgaz gelirleri çok fazla artan ülkelerin off-set konusunda artık nazlanır hali geldiklerini kaydetti. Kuzey Irak'taki müteahhitlik işlerinin yüzde 85'inin Türk firmalarca yapıldığı ve ABD Başkanı Bush'un yeni stratejisinin bunu nasıl etkileyebileceğinin sorulması üzerine Tüzmen, bölgedeki çalışmaların zaten kaos ortamının uzun yıllar süreceğinin hesap edilerek yapıldığını belirterek, Türk firmaların bölgede savaş öncesi, savaş sırasında ve sonrasında çalışmaya devam ettiklerini dile getirdi.

Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren'in Türkiye'de yabancıların aldığı firmaların teminat mektubu vermelerinin daha da zor olduğu yönündeki eleştirisinin hatırlatılması üzerine Tüzmen, Eren'e katıldığını belirtti. Polonya'nın çok gelişmiş bir müteahhitlik sektörü olduğunu ancak, Polonya bankalarını Almanların almalarından sonra teminat mektubu sorunu nedeniyle Polonya müteahhitlik sektörünün bittiğini belirten Tüzmen, "Bu yaşanmış tecrübeleri iyi değerlendirmemiz lazım. 'Yerli bankalarla sıkıntılarımız varken, yabancı firmalar ne fark eder' diye görüş üretebiliriz ama teminat mektubuna eğilmemiz lazım" dedi. Tüzmen, ayrıca ihracat gelirlerinin yüzde 1'inin yine ihracatın geliştirilmesi ile ilgili faaliyetlere aktarılması gerektiğini de belirterek, 85 milyar dolar ihracatın 850 milyon dolarının, 12.7 milyar dolar yurt dışı müteahhitlik gelirinin 127 milyon dolarının da müteahhitlik sektörünün geliştirilmesi için harcanabileceğini kaydetti. Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren ise yurt dışındaki rakipleri yüksek meblağlara ulaşan proje kredilerinden, devlet destekli siyasi ve ticari risk sigortalarından yararlanırken, Türk firmaların bu imkanlardan yoksun olduğunu belirterek, teminat mektubu sorunlarının da hala çözümlenmediğini söyledi.

(MÜG-MAY-ÖK-ÖK-E)

Haberler