Tarihte bugün 26 Eylül: 87. Dil Bayramı! Dil Bayramı nedir?

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan kısa süre sonra Atatürk'ün isteği üzerine dil işlerini yürütecek bir oluşumun kurulması kararlaştırıldı. 12 Temmuz 1932 tarihinde Türk Dili Tetkik Cemiyeti yani Türk Dil Kurumu kurulur. Hemen sonrasında toplanan Türk Dili Kurultayı ise 26 Eylül'ü Dil Bayramı ilan etti. Dil Bayramı önemi, etkinlikleri…

TÜRK DİL BAYRAMI NEDİR?

Türk Dil Kurumu 87 yıl önce, çok sayıda bilim adamı, gazeteci, yazar, devlet adamı ve sanatçı gibi önemli meslek gruplarını topladığı Türk Dili Kurultayı'nda Türkçe'nin önemini vurgulamak için 26 Eylül gününü 'dil bayramı' ilan etti.

DİL BAYRAMI TARİHİ

Bir milletin var olabilmesi için dilin en önemli unsur olduğuna inanan Atatürk, 11 Temmuz 1932 tarihinde bir akşam yemeğinde masadakilere dil işlerine yoğunlaşılması gerektiğini söylemesi üzerine Türk Dili Tetkik Cemiyeti adında 12 Temmuz 1932 tarihinde Türk dili ile ilgilenen bir kurum kuruldu.

Samih Rifat, Ruşen Eşref, Celâl Sahir ve Yakup Kadri İçişleri Bakanlığına giderek başvuruda bulunmasıyla kurulan kurumun adı sonradan Türk Dil Kurumu olarak değiştirildi. Kurumun oluşturulduktan sonra Türk Dil Kurultayı, birçok bilim adamı, gazeteci, yazar, devlet adamı ve sanatçı gibi dönemin önde gelenleri katılır. Türk Dil Kurultaylarının Türk dilinin gelişmesi, özleşmesi, zenginleşmesi konusunda önemli bir yeri vardır.

TARİHTE BUGÜN

(Olaylar)

1364 - 11.000 kişilik Osmanlı Ordusu ile 20.000 kişilik Haçlı Ordusu Sırpsındığı Savaşı'nda karşılaştı.

1907 - Yeni Zelanda, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti.

1930 - Adana'da Ahali Cumhuriyet Fırkası kuruldu.

1932 - Türk Dil Kurultayı toplandı. Dil Bayramı ilk kez kutlandı.

1940 - Türk-Rumen Ticaret Antlaşması imzalandı.

1941 - II. Dünya Savaşı'nda Kiev Muharebesi sonuçlandı.

1947 - İngiltere, Filistinlilerle Yahudilerin kendi geleceklerine kendilerinin karar vermesi gerektiğini açıkladı; bu nedenle Filistin'i boşaltma kararı aldı.

1964 - Kıbrıs Türk ve Yunan alayları Kıbrıs Barış Gücü emrine verildi.

1971 - Yılmaz Güney'in filmleri 3. Altın Koza Film Festivali'nde tüm ödülleri aldı.

1978 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jimmy Carter Türkiye'ye uygulanan ambargoyu kaldıran yasayı onayladı.

1990 - Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) eski müsteşar yardımcısı Hiram Abas, İstanbul'da Devrimci-Sol örgütü tarafından öldürüldü.

1984 - Çin ile İngiltere, Hong Kong'un 1997'de Çin kontrolüne geçmesi için anlaştılar.

1999 - Ankara Ulucanlar Merkez Kapalı Cezaevi'nde düzenlenen operasyonda 10 mahkûm öldü.

Doğumlar

1869 - Winsor McCay, Amerikalı çizgi film ve grafik sanatçısı (ö. 1934)

1888 - T. S. Eliot, İngiliz şair (ö. 1965)

1889 - Martin Heidegger, Alman filozof (varoluşçu felsefenin önde gelen isimlerinden) (ö. 1976)

1898 - George Gershwin, Amerikalı besteci (ö. 1937)

1926 - Julie London, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2000)

1932 - Manmohan Singh, Hindistan'ın 17. Başbakanı

1933 - Donna Douglas, Amerikalı aktris ve komedyen (ö. 2015)

1939 - Kerem Güney, Türk müzisyen (ö. 2012)

1945 - Bryan Ferry, İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve Roxy Music'in solisti

1949 - Minette Walters, İngiliz yazar

1970 - Igor Boraska, Hırvat kürekçi ve bobsledçi

1971 - Pelinsu Pir, Türk tiyatro ve sinema oyuncu

1976 - Michael Ballack, Alman futbolcu

1977 - Kerem Özyeğen, Türk müzisyen ve Mor ve Ötesi grubunun gitaristi

1981 - Christina Milian, Amerikalı R&B ve pop şarkıcısı

1981 - Serena Williams, Amerikalı tenisçi

1981 - Marina Maljkovic, Sırp basketbol koçu

1983 - Ricardo Quaresma, Portekizli futbolcu

1984 - Müjde Uzman, Türk oyuncu

1987 - Kiira Korpi, Fin buz patenci

1988 - Servet Tazegül, Türk tekvandocu (Olimpiyat, Dünya ve Avrupa şampiyonu)

1991 - Yusuf Çim, Türk şarkıcı ve oyuncu

Ölümler

1328 - İbn Teymiye, Arap İslâm âlimi (d. 1263)

1860 - Miloş Obrenoviç, Sırp Prens (d. 1780)

1902 - Levi Strauss, Amerikalı giysi üreticisi (Levi's Blue Jean) (d. 1829)

1914 - August Macke, Alman ressam (d. 1887)

1945 - Bela Bartok, Macar besteci (d. 1881)

1945 - Miki Kiyoşi, Japon marksist düşünür (Japonya'da II. Dünya Savaşı sonrasında komünist olmayan demokrat bir sosyalizm düşüncesinin yaygınlaşması için çaba harcayan) (d. 1897)

1948 - Gregg Toland, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1904)

1959 - Solomon Bandaranaike, Sri Lanka Başbakanı

1973 - Anna Magnani, İtalyan oyuncu (d. 1908)

1975 - Danyal Topatan, Türk sinema sanatçısı (d. 1916)

1983 - Tino Rossi, Fransız şarkıcı ve aktör (d. 1907)

1990 - Hiram Abas, Türk istihbaratçı (d. 1932)

1990 - Alberto Moravia, İtalyan romancı (d. 1907)

1999 - Ayşen Aydemir, Türk oyuncu (d. 1964)

2003 - Kerim Afşar, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1930)

2003 - Robert Palmer, İngiliz şarkıcı (d. 1949)

2008 - Paul Newman, Amerikalı aktör (d. 1925)

2009 - Nihat Nikerel, Türk oyuncu ve yazar (d. 1950)