Nemrut'a 'Nano' Koruma

ADIYAMAN'ın Kahta İlçesi'nde bulunan ve dünyanın 8. harikası olarak bilinen Nemrut Dağı'ndaki devasa tanrı ve kral heykellerinin korunmasına yönelik ODTÜ ile Kültür Bakanlığı tarafından 2007 yılında başlatılan çalışmalar tamamlandı. Heykellerin soğuk, nem, yağmur ve olumsuz hava şartlarından nano teknolojisi ile korunacak. 3 yıl süren analiz çalışmalarının olumlu sonuçlanmasıyla birlikte, heykeller bundan sonra özellikle kış mevsiminde nano teknolojisiyle üretilmiş özel kılıflar, heykellerin yüzeyi de, nano tanecikli bakteriler ile korunacak.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında 2007 yılında imzalanan 'Kommagene-Nemrut Koruma ve Geliştirme Programı' kapsamında, Nemrut Dağı'nda başlatılan ve uzman 25 kişilik kadro tarafından yürütülen çalışmalar bu yıl tamamlandı. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Neriman Şahin Güçhan başkanlığında devam eden koruma çalışmaları kapsamında, iklim şartları nedeniyle üzerlerinde çatlaklar oluşan heykellerin korunması amaçlanıyor.

3 yılın sonunda çalışmaların tamamlandığı Nemrut Dağı'nda çalışan ekip üyelerinden ODTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi ve Nemrut Dağı'ndaki Taş ve Heykellerin Korunması ve Onarımı Projesi Sorumlusu Prof. Dr. Emine Caner Saltık, heykellerinin korunması için yaptıkları çalışmalarda, heykellerdeki tahribatı en aza indirmek için nano tanecikli bakteri kullandıklarını söyledi. Heykel ve kabartmaların korunmasıyla ilgili daha önce de çalışmalar yaptıklarını ifade eden Prof. Dr. Saltık, şöyle konuştu:

"Nemrut Dağı'nda bulunan heykellerde kireç ve kum olmak üzere iki çeşit taş kullanılmış. Biz burada heykellerin koruma metotlarını geliştirmek istiyoruz. Taşlarda kopmaları önleyici tedbirler almak istiyoruz. Kopmaları önlemek için en tehlikeli bölgeler tespit ediliyor. Bu bölgelere uygulanacak yöntemleri oluşturuyoruz. Nano taneli kalsiyum hidroksit taneli çözeltileri ve nano taneli silika çözeltileri ile ve taşların yapısına uygun kopmaları önleyecek ve bu konuda acil bölgelerin bozulmalarını durdurma çalışmaları yapıyoruz. Ayı zamanda ilk iklimsel koşulları taşlarda kontrol altına alabilmek için yine nano teknoloji tekstillerle koruma çalışması yapıyoruz.

Bu tekstillerle heykeller tek tek örtüldüğü takdirde yağışlı kış mevsiminde nasıl bir sonuç alacağımıza dair testler yapıyoruz. Heykelleri yağmurdan koruyan ve içerdeki nemi taşlar için düşük seviyede tutan, taşın ıslanmasına mani olan ve kapalı ortamda biyolojik bozulmaları da tetiklemeyen tekstiller üzerinde çalışıyoruz. Kullandığımız koruma çözeltileri taşın yapısına uygun yapıyı tekrar oluşturmaya amaçlı ve bunu nano taneli çözeltilerle sağlamaya çalışıyoruz. Kireç taşının yapısına uygun nano taneli kalsiyum hidroksit çözeltileriyle çalışılıyor. Kum taşı için de nano taneli silika çözeltileri ile çalışıyoruz. Zayıflayan taşı tekrar formuna getirebilmek, kopmakta olan kısımların tekrar kopmalarını durdurmak amaçlı böyle bir takviye gerekiyor."

HEYKELLER EN İYİ ŞEKİLDE KORUNACAK

Nemrut Dağı'nda 25 kişilik uzman ekibin başkanlığını yürüten ODTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi ve Doç. Dr. Neriman Şahin Güçhan ise, dev kral ve tanrı heykellerinin en iyi şekilde korunacağını ifade etti. Yürütülen çalışmalarda değişik testler uygulayarak en iyi sonuca ulaşmak için çabaladıklarını dile getiren Güçhan, "Özellikle kireç taşlarıyla ilgili çok iyi sonuçlar alındı. Onlarla ilgili çatlakların doldurulması yönünde çalışmalarımız olmuştu.

Buna yönelik öneriler gelişiyor. Yapılacak önerilerde aslında bunlardı. Bu işin uygulanması zaten çok kısa sürede olamayacak. Oradaki taşların bütün çatlaklarının doldurulması gibi zahmetli ve ince bir iş olacak. Buda herhalde yörede çalışacak personelin bu çevreden oluşturulması ve onların orada istihdam edilmesi gibi sürekli bir iş. Bu tür alanlarda restorasyon işleri çok acele tamamlanmaz. Çalışmalarımızı çevredeki halk ve burada görev alabilecek uzmanlarla birlikte tamamlayacağız" diye konuştu.

Güncel Haberler