Suudi Arabistan, Yemen sınırında yüzlerce göçmeni öldürmekle suçlanıyor

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) Üzerimize Kurşun Yağdırdılar başlıklı yeni raporunda Suudi sınır muhafızları Yemen sınırındaki göçmenleri topluca öldürmekle suçlanıyor.

Rapor, Yemen'deki savaştan Suudi Arabistan'a kaçmaya çalışan çoğunluğu Etiyopyalı yüzlerce kişinin vurularak öldürüldüğünü iddia ediyor.

BBC'ye konuşan göçmenler, vurulma sonucunda uzuvlarının koptuğunu ve yollarda cesetler gördüklerini söyledi.

Suudi Arabistan daha önce sistematik cinayet iddialarını reddetmişti.

Rapor, Yemen'in kuzeyindeki Suudi Arabistan sınırında Suudi polisi ve askerleri tarafından kendilerine ateş edildiğini ve bazen patlayıcı silahlarla hedef alındığını söyleyen göçmenlerin tasvirlerini içeriyor.

BBC'nin ayrı ayrı temasa geçtiği göçmenlerin anlattığına göre çok sayıda kadın ve çocuğun da olduğu çoğunluğu Etiyopyalı gruplar, petrol zengini krallıkta iş aramak için sınırı geçmeye çalışırken ateş altında kaldı.

BBC'ye konuşan 21 yaşındaki Mustafa Soufia Mohammed, "Ateş durmadı" dedi.

Buna göre Mustafa'nın geçen yıl Temmuz ayında sınırı birlikte geçmeye çalıştığı 45 kişilik gruba sınırı geçmeye çalışırken ateş açıldı ve bunun sonucunda ölenler oldu:

"Vurulduğumun farkında bile değildim, ayağa kalkıp yürümeye çalıştığımda bacağımın bir bölümü yoktu."

Üç aylık tehlikeli yolculuğun ardından hayalkırıklığına uğrayan iki çocuk babası Mustafa'nın bacağı ampute edildi.

"Suudi Arabistan'a, ailemin yaşam koşullarını iyileştirmek için gittim ama umduğum gibi olmadı, şimdi bana anne ve babam bakıyor" diyor.

"Ölüm tarlaları"

BM'nin Uluslararası Göç Örgütü'ne göre, yılda 200 binden fazla insan deniz yoluyla Afrika Boynuzu'ndan Yemen'e ve ardından Suudi Arabistan'a geçmek üzere tehlikeli bir yolculuğa çıkıyor.

İnsan hakları örgütleri, birçok kişinin yol boyunca hapis ve dayağa maruz kaldığını söylüyor.

Geçen hafta Cibuti açıklarında meydana gelen bir gemi kazasında 24'ten fazla göçmenin kaybolduğu bildirilmişti.

Yemen'den ana göçmen rotaları, yolculuk sırasında ölen insanların mezarlarıyla çevrili.

İki yıl önce başkent Sana'da, Yemen'in kuzeyinin büyük bir bölümünü kontrol eden Huti isyancılar tarafından kontrol edilen bir gözaltı merkezinde çıkan yangında onlarca göçmen ölmüştü.

Ancak son HRW raporunda ana hatları çizilen suiistimaller, boyut ve nitelik bakımından bunlardan farklı.

Mart 2022'den bu yılın Haziran ayına kadar olan dönemi kapsayan raporda, patlayıcı silahların kullanıldığı 28 ayrı olay ve 14 yakın mesafeden ateş açma vakası detaylandırılıyor.

BBC'ye konuşan raporun baş yazarı Nadia Hardman, "Toplu katliamları belgeledik" diyor ve ekliyor:

"İnsanlar yamaçların cesetlerle kaplandığı ölüm tarlaları betimlediler.

"Hayatta kalanların bana gönderdiği yüzlerce resim ve video gördüm. Oldukça korkunç yaralanmalar gösteriliyordu."

Yazarlara göre sınır kapılarının uzaklığı ve hayatta kalanları takip etmenin zorluğu nedeniyle sınır geçişlerinde tam olarak kaç kişinin öldürüldüğünü bilmek imkansız.

Hardman, "En az 655 diyoruz, ancak bin olması muhtemel. İstismarların yaygın ve sistematik olduğunu ve insanlığa karşı suç teşkil edebileceğini olgusal olarak gösterdik” diyor.

Suudi güvenlik güçleri tarafından kuzey sınırında toplu cinayet işlendiği iddiaları ilk olarak geçen Ekim ayında BM uzmanlarının Suudi hükümetine yazdığı bir mektupla ortaya çıkmıştı.

Korkunç iddialara karşın mektubun etkisi oldukça sınırlı kaldı.

Suudi Arabistan hükümeti iddiaları ciddiye aldığını ancak BM'nin cinayetlerin sistematik veya büyük ölçekli olduğu yönündeki tanımlamasını şiddetle reddettiğini söyledi.

Ancak geçen ay, küresel araştırma ağı Karma Göç Merkezi, hayatta kalanlarla yaptığı röportajlarına dayanarak sınırda işlendiği iddia edilen yeni cinayetleri belgeledi.

Raporda, sınır bölgesine dağılmış çürüyen cesetlerin rahatsız edici tasvirleri, Suudi sınır muhafızları tarafından yakalanan göçmenlere hangi bacaklarından vurulmak istediklerinin sorulması ve büyük insan gruplarına karşı makineli tüfekler ve havan topları kullanıldığı iddiaları yer alıyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından yazılan ve bugüne kadar hazırlanan en ayrıntılı raporda ise çok sayıda görgü tanığının ifadelerinin yanında cinayetlerin çoğunun işlendiği nokta olarak bilinen geçiş noktaları ile derme çatma kazılan mezarların uydu görüntüleri yer alıyor.

HRW raporu bu yılın Haziran ayına kadar olan olayları kapsarken BBC cinayetlerin devam ettiğine dair kanıtlara ulaştı.

Kuzeydeki Saada kentinde, BBC'nin izlediği görüntüler, sınırda yaralanan göçmenlerin Cuma günü geç saatlerde bir hastaneye ulaştığını gösteriyor. Yakındaki bir mezarlıkta cenaze törenleri yapılıyordu.

BBC, BM raportörleri, Karma Göç Merkezi ve İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün iddiaları hakkında yorum yapması için Suudi hükümetine başvurdu, ancak bir yanıt alamadı.