Harabeye Dönen Tarihi Binalar Temizleniyor

Birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Kars'ta, define avcıları ve ilgisizlik nedeniyle tarihi binalar harabeye çevrildi.

Kars Belediyesi tarafından gerçekleştirilen Gecekondu Dönüşüm Projesi kapsamında tarihi Kars Kalesi civarındaki gecekonduların boşaltılmasıyla acı bir gerçek ortaya çıktı. Bölgedeki kiliseler ve Osmanlı Türk Evleri'nin define avcıları ve alemciler tarafından harabeye çevrildiği görüldü.

İncelemeler sırasında Kale bitişiğindeki tarihi kilisenin duvarlarındaki eski yazı ve haç işaretlerinin neredeyse görünmez hale geldiği tespit edildi. Kiliseyle ilgili tek bir yazı bulunmuyor. Mangal yakılması sonucu taşlar kararırken kilisenin çevresi içki şişeleriyle dolu. Kilisenin vaftiz odalarında kazılan metrelerce derinlikteki kuyular ise hala açık duruyor.

Define avcılarının harabeye çevirdiği diğer binalar Mimar Oktay Ekinci Caddesi'ndeki Osmanlı Türk Evleri. İç kısımlarda arama yapan şahısların umduklarını bulamayınca tavan kısmında gömü olabilir düşüncesiyle evde yangın çıkardıkları sanılıyor. Tarihi Tevfik Ahmet Paşa Konağı'nın durumu ise içler acısı. Tahta işlemeleri ve desenleriyle göz dolduran evde, tarihi şöminelerin yerinden sökülerek parçalandığı görüldü.

Bu olumsuz gelişmelerin yaşandığı Kars'ta, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından koruma altına alınan 300'ü aşkın tarihi bina Kars Belediyesi öncülüğünde granürle temizlenmeye başlandı. Özel bir firma tarafından başlatılan granürlü temizlik, Sukapı Mahallesi'ndeki tarihi Topçuoğlu Hamamı'nda başladı. Kimyasal madde kullanılmadan ve tarihi dokuya zarar vermeden binaların dış cephesine uygulanan granürlü temizlik koruma altındaki binaların tamamına uygulanacak.

Vali Mehmet Ufuk Erden ile Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu, Topçuoğlu Hamamı'na gelerek çalışmaları izledi, firma yöneticisinden bilgi aldı. Granürlü temizlik sisteminin çok maliyetli olmadığını ifade eden Alibeyoğlu, diğer kamu kurumları ile vatandaşların da aynı yöntemle binalarını temizlemelerini istedi. Alibeyoğlu, tarihi binaların püskürtme yöntemiyle anlamadıkları bir şekilde boyandığını belirterek "Nasıl boyanmış, neden boyanmış bilmiyoruz. İl merkezinde 310 binanın tamamını temizleyeceğiz. Bu yöntemle taşları yıpranmış saray yavrusu binalar ortaya çıkacaktır" dedi.

Tarumar edilen tarihi binaları gördükçe üzüldüğünü anlatan Alibeyoğlu, şöyle konuştu: "Değer yargıları bozulmaya başlayınca, yoksullukla ve sefaletle beraber cehalet geliştikçe bu tür şeyler olabiliyor. Her bir binanın her bir çalışmanın başına bir zabıta koyamıyorsunuz. Bunu halkımızın koruması lazım. Bu anlamda toplumun aydınlatılması konusunda da gereken çabayı göstermemiz gerekir." Alibeyoğlu, Eski Türk Evlerinin restorasyon çalışmalarına ise yakında başlanılacağını ve bu evlerdeki talanın önüne geçileceğini bildirdi.

Firma sahibi Namık Kemal Akman da, temizlik sırasında tamamen doğal malzeme kullandıklarını söyledi. Akman, kullandıkları sistemin kimyasal madde kullanmadan ve dokuya zarar vermeden temizleyen bir sistem olduğunu belirterek Türkiye'ye bu yöntemi 5 yıl önce getirdiklerini söyledi. Akman, Kayseri, Malatya, Mardin, Ankara ve İstanbul'da tarihi eserlerde bu yöntemi kullandıklarını belirterek "Özellikle tarihi eserlerde başarılı bir sistemdir" dedi.

(BA-İRT-GS-HO-Y)

Haberler