Brexit: Bundan sonra ne olabilir?

İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılmasına iki aydan az bir süre kaldı. Peki bu süreçte neler olabilir?

31 Ekim'de AB'den anlaşmasız ayrılık

Mevcut koşullar altında İngiltere 31 Ekim 23.00'te (TSİ 1 Kasım 02.00) birlikten ayrılacak.

Başbakan Boris Johnson bu tarihe kadar AB ile bir ayrılık anlaşmasına imza atmak istediğini söylese de, bunun gerçekleşmemesi durumunda Brexit'in anlaşmasız bir şekilde gerçekleşeceğini vurguluyor.

AB'den anlaşmasız bir şekilde ayrılmak, İngiltere'nin derhal gümrük birliği ve ortak pazardan çıkarılması anlamına geliyor. Bu düzenlemeler ticareti kolaylaştırıyordu. Çok sayıda siyasetçi ve şirket, bu durumun ekonomiye zarar vereceğini söylüyor. Bazıları ise korkuların abartılı olduğunu düşünüyor.

Milletvekilleri Parlamento'nun kontrolünü ele alarak anlaşmasız ayrılığı durdurur

Milletvekilleri, bugüne kadar Parlamento'daki oylamalarda birden fazla kere, anlaşmasız bir Brexit'e karşı çıktıklarını gösterdi.

Bazı Muhafazakar Partili milletvekilleri, muhalefetin planlarına destek vererek anlaşmasız ayrılığı imkansız kılmak istiyor.

Fakat 9 Eylül gibi yakın bir tarihte Parlamento'nun askıya alınacak olması, önlerinde az zaman kalmasına yol açıyor.

Vekiller öncelikle Parlamento gündeminin kontrolünü ellerine almaya çalışacak.

Bu konuda bugün bir oylama yapılması bekleniyor.

Vekiller bu oylamayı kazanmayı başarırsa, hükümetin Brexit tarihini 31 Ocak 2020'ye ertelemesini talep eden bir yasa çıkarmaya girişecekler.

Bu yasa 4 Eylül Çarşamba günü Avam Kamarası'nda oylanabilir, 5 Eylül Perşembe de Lordlar Kamarası'na gidebilir.

Parlamento normalde 6 Eylül Cuma günü toplanmayacak fakat vekiller Cuma gününe de bir oturum koyabilir.

Yasanın geçmesi durumunda Kraliçe yasayı onaylayarak 9 Eylül Pazartesi yürürlüğe girmesini sağlayabilir.

Güvensizlik oylaması

Yasa girişimi başarısızlığa uğrarsa İşçi Partisi lideri bir güvensizlik oylaması gerçekleştirmeyi düşünüyor.

Milletvekillerinin çoğu güvensizlik yönünde oy kullanırsa yeni bir hükümet kurmak için 14 günlük bir süre bulunuyor.

Bu şekilde göreve başlayan bir hükümet Brexit'i ertelemeyi isteyebilir, bir erken seçim veya yeni bir referandum düzenleyebilir.

Fakat 14 gün içinde güvenoyu alan bir alternatif çıkmazsa erken seçim ilan edilir.

Boris Johnson seçime kadar Başbakanlık görevine devam eder.

Johnson'ın seçim tarihini 31 Ekim'den sonraya koyma ihtimali de bulunuyor.

Bu durumda Brexit gerçekleşmiş olur.

Baskın seçim

Öte yandan milletvekilleri anlaşmasız Brexit'i imkansız kılacak yasayı geçirmeyi başarırlarsa Başbakan Johnson baskın seçime gitmeyi tercih edebilir.

BBC'nin edindiği bilgilere göre bu durumda seçim tarihi olarak 14 Ekim düşünülüyor.

Başbakanın seçim talebini Parlamento'nun üçte ikisinin onaylaması düşünülüyor.

Seçim tarihi 31 Ekim öncesi bir tarih olarak belirlenirse Brexit'in geleceği, seçimin sonucuna bağlı olur.

31 Ekim'e kadar AB ile anlaşmak

Hükümetin tercih ettiği seçenek, 31 Ekim'e kadar AB ile bir anlaşmaya varmak ve bu anlaşmayı da Avam Kamarası'ndan geçirmek.

Fakat Johnson'dan önceki Başbakan Theresa May döneminde AB ile varılan anlaşma Parlamento'da üç kere reddedildi.

Boris Johnson, bu anlaşmanın "öldüğünü" söyledi.

Hükümet AB ile yeni bir anlaşma sağlamayı veya eski anlaşmanın bazı maddelerini, özellikle de İrlanda - Kuzey İrlanda sınırı hakkındaki ihtiyat maddesini elden geçirmeyi hedefliyor.

İhtiyat maddesi Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasında fiziki bir sınır kurulması ve sınır kontrolleri yapılmasının önüne geçmeyi hedefliyor.

AB, İngiltere'nin ihtiyat maddesine yönelik tekliflerini ve alternatifleri dinlemeye açık olduğunu söylese de bu maddenin anlaşmanın temelini oluşturduğunu vurguluyor.

Brexit'i ertelemek

İngiltere'de Brexit'i ertelemek isteyenler hükümeti bu konuda bir adım atmak zorunda bırakmayı başarsalar bile bu tek taraflı bir süreç değil. Avrupa Birliği üyelerinin de oybirliğiyle İngiltere'den gelecek talebe onay vermesi gerekiyor.

AB üyeleri, daha önce İngiltere'nin talebini onaylamıştı. Bu sefer de, anlaşmasız bir ayrılık yerine yeni bir planda uzlaşılması için zaman tanımayı seçebilirler.