Haberler

Anadolu Sanat İzleri

Tülay Çağlar Kadı

Tülay Çağlar Kadı

Eğitimci - Yazar
07.07.2022 10:42

İnsanoğlunun toprakla tanışarak, yaşama "merhaba" deyişinin ardından neredeyse var oluşa dair tüm yeni keşifler başlamıştır. İlk olarak güneşte kurutulan çamurdan üretilmiş korunma ve barınma amaçlı yapılar zamanla yerlerini kent kültürüne bırakarak, uygar yaşamın ilk adımları atılmıştır.

Neolitik Çağ insanın, kendi elleriyle şekillendirdiği tonozlu çatı tiplerinden gün geçtikçe taş duvarların yükseltilmiş kerpiç ve kirecin bulunması ile dönem adına büyük bir buluş gerçekleşmiştir. Antik kent izlerinde bu örneklere özellikle Nevali Çori, Aşıklıhöyük' te rastlarız. Antik yapım teknikleri sonucunda açığa çıkmış dünyanın ilk kentleşme eserleri, İÖ. 6000'da terkedilerek, Demir Çağı'na gelinceye kadar bu tekniği kullanmamıştır.

Tarihi taş kap eserlerde, 5 asır sonra yeniden alçıyı ve kireci samanla karıştırarak benzer teknikle antik dönem insanı kullanmaya başlamıştır. Toprakla tanışan insan, insanlığa dair tüm başlangıçlara "merhaba" demiştir. Zamanla yeniye ve üretime dair teknikler, kilden kap ve çömlekçiliğin doğuşuna da vesile olmuştur. Madencilik aracılığıyla ilerleyişini sürdüren insanlık, tekerleğin keşfi ile yeni dönemlere geçiş yapmıştır.

İlk Kalkolitik Çağ' da; Doğu ve Güneydoğu Anadolu' da Halaf kültürüne, Orta Anadolu' da ise Hacılar ve Canhasan tarihi kültürel izlere rastlanır. Ubeyd kültürünün en önemli mirası olan"mühürler aracılığıyla oluşmuş yazının ilk örnekleri" günümüz insanına genellikle çömlek ve eserler aracılığıyla ulaşmıştır. Tarihi eserler üzerinde mühürlerin yer alışı, tarihi göçlere dair kaynak vazifesi görmektedir.

Antik dönemlere bakıldığında, Güneydoğu Anadolu kültürü olan Mezopotamya kültür mirasları bizlere Uruk kültürünün sentezi ile tapınaklar, yazının ilk örnekleri,anıtsal eserler, tapınaklarda yer alan tahıl ve bulla adı verilen mühür baskıları, ilk kutsal heykelcikleri bırakmıştır.

Orta Çağ'dan günümüze;Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi çok değişik uygarlıklara ev sahibi Anadolu'nun, günümüzden çok daha eski Neolitik Döneme ve öncesine dayanan sanatsal izlerine açık hava müzesi olan ülkemizin hemen her yerinde rastlamaktayız. Kimi kaynaklarda, 1071 senesinden önceki yaşam ve izleri Anadolu'ya ilişkin sayılmıyor olsa bile ben antik dönemlerden bu yana aktarıla gelen tüm kültürel izlerin, Anadolu uygarlıklarını kuşattığının bilincindeyim.

Türk milleti, Anadolu coğrafyasında bugüne dek var olmuş tüm toplulukların mirasçısıdır.

title