TÜM KATEGORİLER
Gelecek Uzayda, Astronomi Bir Yaşam Tarzıdır"
Murat Tayyaroğlu'nun röportajı... Röportaj yaptığım kişi, Sinan Koçak... Kendisi Erciyes Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bölümü mezunu... Konya Bilim Merkezi'nde astronom olarak görev almakta.
Murat Tayyaroğlu'nun röportajı…
Röportaj yaptığım kişi, Sinan Koçak… Kendisi Erciyes Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bölümü mezunu... 'nde astronom olarak görev almakta. Kendisine astronomi hakkında merak ettiklerimi sorarak bu alanı tanıma fırsatı buldum.
Astronom olmaya nasıl karar verdiniz? Küçüklük hayaliniz miydi yoksa sonradan mı karar verdiniz?
-Küçük yaşlardan bu yana, uzaya karşı çok merakım vardı. Evrenin büyüklüğünün yanında yaşadığımız gezegen olan Dünya'nın küçüklüğü her zaman ilgimi çekmişti. Çocukluk hayalim olan bu bölümü okumayı çok istiyordum. Üniversite tercihleri zamanında ilk 2 sırada yer alan bölüm astronomiydi.
Türkiye'de astronom olmanın yabancı ülkelere göre farklılıklarını kıyaslarsak sizce nelerdir?
-Yabancı ülkelerde astronom olmanın avantajı, kullanmış olduğu ekipmanlar ve uluslararası işbirlikleri. Ülkemizde optik alanda aktif olarak çalışan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nde yer alan 150 cm çapında olan teleskop. Erzurum'a yapımı devam eden 4 metre çapında kızılötesi bölgede çalışacak teleskobun ve gözlemevinin inşası hala devam etmekte. Radyo bölgede çalışabilecek Erciyes Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri bünyesinde bir radyo teleskop bulunmakta fakat şu an çalışmamakta. Ülke olarak uluslararası uzay işbirliklerine üye olmadığımız için yurtdışında bulunan çoğu projelere dahil olamamaktayız. Ülkemizde 5 üniversitede Astronomi ve Uzay Bilimleri, 2 üniversitede Uzay Bilimleri ve Teknolojileri bölümleri bulunmakta. Akademik alanda devam etmeyi düşünen bir kişi için, kadro sıkıntısı ayrıca bir sorun. Fakat Türkiye Uzay Ajansı'nın (TUA) kurulması ile birlikte ilerleyen zamanlarda bu sıkıntıları aşacağımızı düşünüyorum.
Bu bölümü okuduktan sonra şu an bu dalla ilgili hangi işte çalışıyorsunuz?
-Bu soruyu konunun daha iyi anlaşılabilmesi için şu şekilde cevaplayayım. Akademik alanda çalışmayı planlayan bir astronom ilgili üniversitelerin astronomi ve uzay bilimleri, uzay bilimleri ve teknolojileri ve bazı üniversitelerin fizik bölümlerinde kariyerlerine devam etmektedirler. Teleskoplar ile elde edilen verileri bilgisayar ortamlarında analiz ederler. Dağ başlarında kurulan gözlemevlerinde çalışan astronomlar ise daha çok teleskop ile gökcisimlerinden verileri elde ederler. ve ilgili kişilere gönderirler ve teleskobun bakımından sorumludurlar. Memur olarak astronom kadrosunda çalışmak isteyen olur ise Diyanet İşleri Başkanlığı'nda astronom kadrosu var ve KPSS ile kadro açıldığında gerekli şartları sağladığında, atanmayı beklerler. ya da benim gibi astronomi eğitimi alanında çalışmak isteyen olur ise, bilim merkezleri, planetaryum veya müzelerde çalışabilirler. Ben astronomi eğitimi alanında çalıştığım işyerine gelen öğrencilere ve ziyaretçilere temel astronomi eğitimi vermekteyim.
Türkiye'de astronomi sizce nerede konumlanıyor?
-Ülkemizde astronomi ve uzay alanında çalışmalar daha çok uydu teknolojisi alanında kendini göstermektedir. Uydu teknolojisi konumunda Dünya'nın önde gelen ülkeleri arasında yer alıyoruz desem abartmamış olurum. İlerleyen zamanlarda TUA ile birlikte uzay mühendisliği ve uzay bilimleri alanında ciddi çalışmalar olacaktır ve astronomi temel bilimler konusunda ülkemizde merkez konumda yer alacaktır düşüncesindeyim.
Bu bölümü okuyan insanlar yabancı ülkelerde iş bulma olanakları olarak ne kadar şansı var?
-Bunu sadece astronomi olarak görmeyelim. Kendisini geliştiren bir insan, Dünya'nın en iyi kurumlarında çalışma şansı elde ederler. Astronomi evrensel bir bilim ve gökyüzü herkese açık ve bedava olduğu için astronomi alanında, kendisi geliştiren bir astronom Dünya'nın en iyi kurumlarında çalışabilmektedir. Bunun çok fazla örneği bulunmaktadır.
Türkiye'nin uzaya insan göndereceğini söylendi. Bu konu hakkında fikriniz nedir?
-TUA kurulduktan sonra ilk 10 yıllık hedefleri doğrultusunda uzaya bir insan göndermeyi planlamakta. Uzaya gönderdiği bir bilim insanı ile de bilimsel deneyler yaparak tekrardan Dünya'ya getirmeyi planlamakta. Fakat uzaya bir insan göndermek çok maliyetli ve zahmetli bir iştir. Öncelikle uzaya gidecek bilim insanını ve onun yapacağı projeyi seçmek gerekir. Sonrasında bu kişiye 2 yıl astronotluk eğitimi verilmelidir. Uzaya gidecek insanın hiçbir sağlık sorunu olmamalıdır. Türkiye uzaya insan gönderir bu konuda bir sorun olmaz ama nasıl bir yöntem izlenecek bende merakla beklemekteyim.
NASA'ya gitmek ister miydiniz?
-Astronomi ile ilgili bir alanda çalışan her insan NASA'da çalışmak ister. Gerek sağladığı şartlar gerek çalışma koşulları, gerek yapılan projelerin büyüklüğü her insanın ilgisini çekmektedir. Fakat Dünya'da uzay çalışması yapan sadece NASA yok. Özellikle, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Rusya Federal Uzay Ajansı (ROSCOSMOS), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA), Çin Ulusal Uzay Ajansı (CNSA) gibi ajanslar da son zamanlarda, bir NASA kadar başarılı işlere imza atmaktadır. NASA'yı diğerlerinden farklı kılan en önemli şey; tüm Dünya halkları ile çok iyi bir etkileşime sahip olmaları ve projeleri ile ilgili tüm detayları vermeleri. Bu sebepten ötürü sanki Dünya'da sadece NASA varmış gibi biliniyor.
Bu bilim dalının tanımladığı mesleği eğitim almadan yapmak mümkün müdür?
-Amatör olarak tanımlanacak bir meslek astronomiden başka yok diye biliyorum. Amatör doktor, amatör mühendis ya da amatör fizikçi ben hiç duymadım. Amatör astronom olarak adlandırdığımız kişiler akademik olarak herhangi bir eğitim almamış ama merak ettikleri evren ile ilgili çok araştırma yaptıkları için başarılı çalışmalara imza atmışlardır. Düzenledikleri gözlem etkinlikleri ile insanlara astronomiyi sevdiren kişilerdir. Amatör astronomlar. Astro fotoğrafçılar sürekli kendi teleskopları ile gözlemler yaparak evreni fotoğraflamaktadırlar. Çoğu amatör astronom kendi teleskopları ile kuyruklu yıldız diye adlandırdığımız gökcisimlerini keşfetmiştir. Özetle astronomi bölümünü okumadan da amatör olarak, astronomiye katkıda bulunabilirsiniz.
Astronomi okumak isteyen gençlere tavsiyeleriniz nelerdir?
-Matematik, Fizik, İngilizce ve Bilgisayar yazılım alanlarında kendilerini geliştirmeleri. Astronomi bölümünü okuyor oldukları zaman mutlaka astronomi kulüplerinde aktif olarak yer alsınlar. Bu tarz kulüplerde aktif olarak yer almak hayatlarında çok büyük katkılar sağlayacaktır. Lisans döneminde arkadaşları ya da hocaları ile bir projede yer almaya çalışsınlar ve makale hazırlama sürecini öğrensinler. Düzenlenen etkinlik ve konferanslara çalışmalarını göndersinler ya da konuşmacı olarak yer almaya çalışsınlar.
Astronomi bir bilim dalı olarak sizin için ne ifade ediyor?
-Astronomi bir bilim dalı olabilir ama benim için bir yaşam tarzıdır. Merak ve araştırma duygusunu en iyi şekilde tetikleyen bir bilimdir astronomi. Geleceğe yatırım yapan ülkeler ilk olarak uzay alanında kendilerini geliştirmeli. Birkaç on yıl içerisinde insanlık Mars'a yerleşecek. Mars'a yapılacak yerleşimler için astronomi bilen mimarlara, uzay hukuku oluşturacak hukukçulara, yeni teknolojiler için uzay mühendisliğine, Mars yolculuğu sırasında insanların psikolojik destek alabilmeleri için psikologlara ihtiyaçları bulunmakta. Bu mesleklerde çalışan her insan uzay alanında çalışmak istiyorsa astronomi bilimini iyi öğrenmelidirler. Bu yüzden gelecek uzayda. Fazla uzatmadan çok sevdiğim bir söz ile bitirelim; "Uzayda İzi Olmayanın Dünya'da Sözü Olmaz."
