OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) nedir? OPEC ülkeleri ve merkezi

OPEC nedir merak ediliyor. Kuruluşunun ilk yıllarındaki amacı, ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak amacıyla Venezuela'nın teklifiyle 14 Eylül 1960'dakuruldu. Federasyonun merkezi Viyana, Avusturya'da bulunuyor. Kurucu üyeleri ise Suudi Arabistan, İran, Kuveyt, Irak ve Venezuela'dır.

OPEC NEDİR, NE ZAMAN KURULDU?

Net petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini ellerinde bulunduran 12 ülkenin oluşturduğu konfederasyon OPEC, ilk olarak ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak gayesiyle Venezuela'nın teklifiyle kuruldu. Bağdat'ta 10 Eylül 1960 tarihinde başlayan kongreye, Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt katıldı. "Organization of Petroleum Exporting Countries" terkibinin baş harflerinden meydana gelen "OPEC", Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı, 14 Eylül 1960'ta kuruldu.

OPEC MERKEZİ NERESİ?

Federasyona sonrasında Katar, Libya, Endonezya, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Nijerya, Ekvador ve Gabon da katıldı. OPEC'in başlangıçta Cenevre'de olan merkezi 1965'te Viyana'ya taşındı. Teşkilatın politikaları ise üye ülkelerin temsilcilerinin katıldığı, yılda en az iki defa toplanan konferanslarda planlanır ve kararlar oy birliğiyle alınır. Viyana'da bir idare ve araştırma sekreterliği vardır.

OPEC MİLLETLERARASI KALKINMA FONU KURULDU

Dünya petrol üretiminin denetimini sağlayan ve dünya petrol üretiminin yaklaşık yarısını sağlayan OPEC ülkeleri ham petrol rezervlerinin üçte ikisine ve doğal gaz rezervlerinin de üçte birine sahiptir. 1973 yılında Viyana'da toplanan 35. konferansta alınan kararla petrol fiyatlarının yüzde 70 oranında arttırıldı. Petrol fiyatları Aralık 1973'te Tahran'da toplanan konferansta yüzde 130 oranında arttırıldı ve ABD ile Hollanda'ya petrol sevkiyatı bir süre durduruldu. OPEC ülkeleri bu artıştan büyük kazanç elde etti ve üye ülkeler bu gelirlerin bir kısmını kalkınma projelerine harcarken, önemli bir bölümüyle de sanayileşmiş ülkelerde büyük yatırımlar yapıldı. Ayrıca Avrupa para piyasasına bir miktar para aktarılarak gelişmekte olan ülkelere yardım gayesiyle OPEC Milletlerarası Kalkınma Fonu kuruldu.

1980 İTİBARİYLE ZAYIFLADI

OPEC'in 1980'den itibaren dünya petrol fiyatları üzerindeki etkisi azalmaya başladı. Batılı ülkeler bu durumda kömür ve nükleer enerji gibi farklı enerji kaynaklarına yöneldi. Petrol ihtiyaçlarını da Meksika, SSCB gibi OPEC dışındaki petrol ihracatçısı ülkelerden karşılamaya başlayan ülkelerin bir bölümü ise kendi ülkelerinde petrol arama yoluna girdiler. Bu çabaların sonucunda Batılı ülkelerin OPEC ülkelerinde üretilen petrole olan bağımlılığı azaldı ve OPEC 1982'de petrol fiyatlarını düşürmek ve üretimi kısmak zorunda kaldı.

Batılı ülkelerin petrol talebinin azalması, teşkilatta iç çekişmeler ve 1980'de başlayan İran-Irak savaşı nedeniyle zayıflayan yapının daha da çökmesine yol açtı.

Organizasyon şimdi on iki üye devlete sahiptir. Üye ülkeler şöyle:

Angola Angola (10 Ocak 2007)

Libya Libya (Aralık 1962)

Nijerya Nijerya (Temmuz 1971)

Cezayir Cezayir (1969)

İran (Eylül 1960)

Irak (Eylül 1960)

Kuveyt (Eylül 1960)

Katar Katar (Aralık 1961)

Suudi Arabistan (Eylül 1960)

Birleşik Arap Emirlikleri (Kasım 1967)

Venezuela Venezuela (Eylül 1960)