Cari açık nedir? Cari açık 2020'de ne kadar oldu? Türkiye cari açık ne kadar?

Cari açık, bir ülkenin ithal ettiği malların ihraç ettiği mallardan fazla olma durumudur. Bir ülkenin ithal ettiği mallara ve hizmetlere ödediği miktar, ihraç ettiği mallar ve hizmetlere ödediği miktarı aşıyor ise cari açık oluşur. Cari açık ülkenin dış işlemlerinin hesaplanmasında önem taşır. Aynı zamanda ödemeler bilançosu dengesinin de önemli bir unsurudur.

CARİ İŞLEMLER AÇIĞI NEDİR?

Cari açık bir ülkenin ürettiğinden fazla harcaması anlamına gelir. Bir ülke ürettiğinden fazla harcama yaparsa bunu diğer ülkelerden borçlanarak karşılar. Bu duruma cari açık denir.

CARİ AÇIK NASIL OLUŞUR?

Cari açık 3 durumda oluşur; uluslararası mal ticareti, hizmetler hesabı ve transferler hesabı. Uluslararası mal ticareti durumunda, yani ülkeler arası ithalat ve ihracat, cari açık oluşma olasılığı yüksektir. Taşımacılık, sigortacılık ve turizm gibi hizmetler, hizmetler hesabı kapsamı altında değerlendirilir. Transfer hesaplarında yani yurtdışında çalışan ülke vatandaşları ve ülkede çalışan yabancı ülke vatandaşlarının getirdiği döviz giriş çıkışında da cari açık oluşur. Bu üç durumun sonucunda ülkeye giren döviz ülkeden çıkan dövizden fazla ise cari açık vardır.

CARİ AÇIK NASIL KAPATILIR?

Cari açığı düşürmek ya da ortadan yok etmek için ithal edilen mallara göre ihraç edilen malların değerleri artırılabilir. Aynı zamanda ithal edilen mallara kotalar ve vergiler koyarak ülke içine giren mallar sınırlandırılabilir.

İthalat odaklı politikalar yerine ithal ikameci sanayileşme gibi ülke mallarının küresel pazarda rekabetçiliğini arttıran politikalar izlenerek üreticiler ihracata yönlendirilebilir.

Aynı zamanda ulusal para değerini diğer döviz türlerine göre devalüasyon ile geliştirip ülkenin mallarının ihracatı ucuzlaştırılabilir. Ucuzlaştırılmasıyla birlikte ülkenin mallarına dış ülkelerden talep artacak, ihracattan elde edilen miktar ithalata ödenen miktarı aşacaktır.

CARİ AÇIK NASIL HESAPLANIR?

Bir ülkenin cari açığını hesaplamak için ödemeler dengesi yani cari denge ve sermaye hesabına ihtiyaç vardır. Cari denge ise mal dengesi, hizmetler dengesi, yatırım gelirleri dengesi ve cari transferlerin toplamını oluşturur.

Mal dengesi bir ülkenin ihracat ve ithalatı arasındaki farktır. Hizmetler dengesi ise sigorta, turizm gibi hizmetler karşılığında alınan döviz ve satılması durumunda ödenen döviz arasındaki farkı oluşturur. Yatırım geliri dengesi bir ülkenin yurt dışına doğrudan veya dolaylı yolla yaptığı yatırımların döviz bedeli ile o ülkeye yabancı ülkelerin yaptığı yatırımların döviz bedeli arasındaki farktır. Son olarak cari transferler ise yurtdışında çalışan işçilerin getirdiği döviz bedelidir. Bu unsurların toplamının sonucu pozitif ise cari açık yoktur. Negatif çıkan sonuç cari açığın varlığına işarettir.

TÜRKİYE CARİ AÇIK 2020'DE NE KADAR OLDU?

Cari işlemler hesabı, geçen yıl Ekim ayında 2 milyar 737 milyondolar fazla verirken, bu yıl Ekim ayında 273 milyon dolar açık verdi.

Merkez Bankası'nın (TCMB) verilerine göre, bunun sonucunda 12 aylık cari işlemler açığı 33 milyar 795 milyon dolara yükseldi.

Bu gelişmede, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 514 milyon dolar artarak 1 milyar 267 milyon dolara yükselmesi ve hizmetler dengesi kaynaklı net girişlerin geçen yılın aynı ayına göre 2 milyar 891 milyon dolar azalarak 1 milyar 576 milyon dolara gerilemesi etkili oldu.

TCMB verilerine göre, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabındaki fazla geçen yılın Ekim ayındaki 6 milyar 533 milyon dolardan, bu yıl Ekim'de 2 milyar 929 milyon dolara geriledi.

Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler de, geçen yılın aynı ayına göre 1 milyar 931 milyon dolar azalarak 1 milyar 335 milyon dolara geriledi.

Birincil gelir dengesi kaynaklı net çıkışlar, geçen yılın aynı ayına göre 488 milyon dolar azalarak 613 milyon dolara, ikincil gelir dengesi kaynaklı net girişler de, 93 milyon dolar azalarak 31 milyon dolara geriledi.

İhracat Haberler