Şanlıurfa Minarelerinden Dua Geleneği: "Faraçlık"

YASİN DİKME - Hastaların şifa bulması, sıkıntısı olanların ferahlaması, bebek bekleyenlerin doğumunun kolay geçmesi için minarelerde okutulan feraciye duası, "Peygamberler şehri" Şanlıurfa'da yüzyıllardan beri sürdürülen önemli bir gelenek olarak biliniyor.

Kent merkezi ile Siverek ve Birecik gibi bazı ilçelerde, günün herhangi bir saatinde cami imamları tarafından minarede okunan feraciye duasını duyan vatandaşlar "amin" diyerek buna iştirak ediyor.

Halk arasında "faraçlık" da denilen feraciye duası için vatandaşlar din görevlilerinden talepte bulunuyor.

Yüzyıllardır Şanlıurfa'da daha çok gündüz saatlerinde, ezan sonrası ve namaz vakti aralarında okunan feraciye duasına, son yıllarda daha fazla rağbet olduğu belirtiliyor.

İl Müftü Vekili Mustafa Erdem, AA muhabirine yaptığı açıklamada, feraciye geleneğinin Şanlıurfa'da yüzyıllardır devam ettirildiğini söyledi.

Duanın genelikle musibet ve sıkıntıların bitmesi için okunduğunu anlatan Erdem, şunları aktardı:

"Şanlıurfa'da uzun yıllardır okuna gelen feraciye duası ihtiyaç olduğunda okunuyor. Feraciye duası bir taraftan Allah'a yalvarış ve diğer taraftan okunanın niyetinin gerçekleşmesi içindir. İşiten insanlardan dua talep edilmesi ve yapılan duaya 'amin', 'Allah kurtarsın' ve 'Allah yardım etsin' demelerini sağlamak amacıyla okunuyor. Sıkıntısı olan, borcu olan ya da bir işinin gerçekleşmesini dileyen vatandaşlar, cami imamlarımıza gelip talep ediyor. İmamlarımız, minarede duayı okuyor. Bu gelenek Türkiye'de sadece Şanlıurfa'da bulunuyor."

Saba ile Hüseyni makamlarında okunuyor

Feraciye geleneğinin yaklaşık 200 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu bildiren Erdem, "Bu gelenek günümüzde hala devam ediyor. Dua, Saba ile Hüseyni makamında okunur. Tamamıyla dua nitelikli bir münacattır." ifadelerini kullandı.

İmamı Azam Ebu Hanife Camisi İmam Hatibi Bünyamin Kahvecibaşı, feraciye duasının Şanlıurfa'da yüzyıllardan beri sürdürülen güzel bir gelenek olduğunu söyledi.

Feraciye'nin, "Kurtuluşa erme, ferahlama" anlamına geldiğini belirten Kahvecibaşı, "Vatandaşlarımız, camiye gelip dertlerinin ve sıkıntılarının olduğunu ileterek feraciye okumamızı istiyor. Duayı minarede okuyoruz. Amacımız, duayı duyanların 'amin' demesi, duayı okutanın niyetinin gerçekleşmesine yardımcı olmak. Duayı duyanlar, bir kardeşlerinin, bir müminin sıkıntısı olduğunun farkına varıyor. Duayı duyanlar, 'ya Rabbim, sen yardım eyle', 'ya Rabbim, onu dardan, sıkıntıdan kurtar' diye niyazda bulunuyorlar." dedi.

15 Temmuz gecesi sela ile feraciye duası da okundu

Kahvecibaşı, 15 Temmuz gecesi Türkiye'deki tüm camilerde sela okunduğunu anımsatarak, şunları kaydetti:

"Terör örgütü FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimi sırasında Şanlıurfa'daki tüm camilerde sabahlara kadar sela ile feraciye duaları okundu. Bunu duyan halkımız, büyük bir manevi güçle meydanları doldurdu. 'Allah, böyle bir zilleti bir daha göstermesin' diye dua ediyoruz. Allah, kimseyi darda sıkıntıda bırakmasın."

Ulu Cami İmamı Mustafa Yeşildağ da zaman zaman gelen talep üzerine feraciye duasını okuduğunu belirterek, "Bu gelenek sadece Şanlıurfa'ya özgü. Okunan dua önemli. Duyanlar, 'amin' der ve mümin kardeşi için dua eder. Bundan güzel bir şey var mı? Allah, sıkıntısı olan, borcu olan, hastası olanlara yardım etsin." dedi.

Feraciye duası

Zaman zaman bazı küçük farklılıklar olsa da Şanlıurfa'da minarelerden okunan feraciye şöyle:

"Allahümme ya farice'l ferac/Ve ya men indehu mefatihu'l ferac/Ve ya ümmete Muhammed/ Rahimallahu li men dea lena bi'l feraci ve'l afiyeh/Ve ya men bediu's-semavati ve'l ard/Ve ya malike'l mülk/Ya ze'l Celali ve'l ikram/Ya Kerim, ya Rahim, ya Allah/Bi-rahmetike ya erhame'r-rahimin."

Dua şu anlamı taşıyor:

"Ey Allahım, ey kurtuluşu sağlayan/Ve ey kurtuluşun anahtarı yanında olan/Ve ey Muhammed ümmeti/Bize kurtuluş, ferah ve afiyet dileyene Allah rahmet etsin/Ve ey gökleri ve yeri yaratan/Ve ey mülkün maliki, ey celal ve ikram sahibi/Ey Kerim, ey Rahim, ey Allah/Ey merhametlilerin en merhametlisi, senin merhametine sığınıyoruz."

Kaynak: AA / Kültür Sanat