3. Arap-Türk Bankacılık Forumu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkan Yardımcısı Murat Çetinkaya, Merkez Bankası'nın para politikalarının başarılı bir sınav verdiğini belirterek, "Sadece geleneksel para politikaları tesis edilmedi bununla beraber ihtiyati tedbirler alındı. Bu basiretli ve ihtiyati politikalar sayesinde Türkiye ekonomisinde başarılı olundu" dedi.

Çetinkaya Arap Bankalar Birliği ve Türkiye Bankalar Birliği iş birliğinde düzenlenen "3. Arap-Türk Bankacılık Forumu"nda "Ortak Ekonomik Fayda Çerçevesinde Arap-Türk İşbirliğinin Önemi" panelinde sunum yaptı. Küresel ekonomi, Türkiye ekonomisindeki gelişmeler, Arap ülkeleri ekonomisi ve bankacılık sektörlerine ilişkin değerlendirmeler yapan Çetinkaya, Türkiye ekonomisinin son yıllarda yakaladığı başarıyı ihracat, büyüme ve bankacılık sektörü açısından değerlendirirken Merkez Bankası'nın para politikalarının dengeleme sürecindeki önemine değindi.

Makroekonomik ve ihtiyati tedbirlerle Türkiye ekonomisinin dışarıdan gelecek şoklara karşı güçlendirildiğine dikkati çeken Çetinkaya, dünya finans piyasalarında türbülans sürerken TCMB'nin karşılık olarak attığı adımlara ilişkin şunları kaydetti:

"Mali piyasalarda türbülans devam ediyor. Belli başlı göstergeler büyüme oranlarının ortalama  düzeyde kalacağına işaret ediyor.  Hem sanayi üretimi hem de diğer rakamlara baktığımız zaman ortalama düzeyde büyüme oranlarıyla karşı karşıya olduğumuzu söylemek zorundayız.

Kırılganlıklar da olmadı değil. Halen üzerinde gidip odaklandığımız bazı kırılganlıklar var. Bunlardan ilki cari açığın yeniden dengelenmesi, diğeri de sürekli kredilerdeki artışın dengelenmesidir. Bunlar bugün Türkiye de dahil olmak üzere gelişmekte olan ekonomilerin çoğu için oluşan sıkıntılardır. Geçtiğimiz yıllarda sektörümüzde krediler oranında yüzde 35-40'lar düzeyinde artış görülmüştür. Bu da cari açığımız üzerinde bir olumsuzluk oluşturmuştur. Buna verdiğimiz yanıtsa, birincisi, para politikasında daha sıkı bir yaklaşım benimsenmiştir. Farklı dönemlerde de dünya ekonomisinde meydana gelen sıkıntılara olumlu bir biçimde tepki verilmiş tedbirler alınmıştır. Sadece geleneksel para politikaları tesis edilmedi bununla beraber ihtiyati tedbirler alındı. Bu basiretli ve ihtiyati politikalar sayesinde Türkiye ekonomisinde başarılı olundu."

Kurdaki dalgalanma

Cari açığın giderilmesiyle ilgili verilere ilişkin bilgiler veren Çetinkaya, "İhracatın ithalatı karşılama oranında önemli gelişmeler var. Türkiye'de ihracat gayet başarılı bir biçimde artmaya devam ediyor. Çok hızlı da değil, daha ortalama seviyelerde… Bunlar da alınan politika tedbirleri sayesinde olmuştur. Aynen kredilerdeki aşırı artış nasıl frenlendiyse burada da böyle… Hem ihtiyati tedbirlerle hem de makroekonomik tedbirler sayesinde zamanında müdahale edilmiş, yeni bir politika oluşumu hayata geçirilmiştir" ifadelerini kullandı.

Son aylarda TL'deki değer kaybını değerlendiren Çetinkaya, "TL'deki dalgalanmalar neticesinde TL halihazırda hak ettiği değerin altında kalmıştır. Ama bu ihracatı besler nitelikte bir sonuç doğuracaktır" ifadelerini kullandı.

Çetinkaya, ekonomiye ilişkin değerlendirmesinde Hazine'nin borçlanma gereksiniminin günden güne azaldığını belirterek, "Türkiye'de Hazinemizin borçlanmaya olan ihtiyacı sürekli olarak azalmıştır. Bunu da tamamen kamu finansmanındaki disipline bağlıyoruz. ve de bankalar ve banka dışı kuruluşlar genellikle piyasa içerisinde uluslararası piyasalardan borçlanmayı tercih ettiler. Cari açığı bu şekilde finanse ettiler. Borç çevirme oranları bankalar için son 6 ay içerisinde yüzde 110'luk seviyelerin altında kalmış, banka harici kurum ve kuruluşlar için de yüzde 130'un altında seyretmiştir. Bu da ne kadar metanetli olduklarının göstergesidir. Bu aynı zamanda Türkiye'deki fiyat istikrarının da bir sonucudur.  Hem bankalar hem de banka dışı kurumlar bu sayede önlerini görebiliyor."

Bir katılımcının, "Bankalar için tutulan döviz karşılıklarında bir değişiklik olacak mı?" sorusuna karşılık ise Çetinkaya, "BDDK bugüne kadar çok başarılı bir sınav verdi. BDDK'nın farklı ülkelerden gelen bankalara lisans verme konusundaki tutumunda yeni bir değişiklik, zorunlu karşılık oranlarıyla ilgili bir değişiklik beklemiyoruz, bu yönde bir bilgimiz yok" yanıtını verdi.

İslami yatırım araçlarındaki ürün çeşitlerinin artmasıyla katılım bankacılığının gelişimine daha yoğun devam ettiğini belirten Çetinkaya, Türkiye'deki katılım bankalarının çoğunun sermayedarının Körfez finans kuruluşları olduğunu hatırlattı. Çetinkaya, Arap sermayesinin Türkiye'ye olan ilgisinin arttığını belirterek, "Arap ülkelerinin bankaları Türkiye'deki bankacılık sektöründe sermayelerini artırdı, iştah artıyor" dedi.

"Önümüzde gidecek çok yolumuz var"

Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Turhan ise Türkiye'de bankacılık sektörünün güçlü bir yapısının bulunduğunu, buna karşın alınması gereken önemli bir yolun olduğunu dile getirdi.

Turhan, Arap ülkelerindeki bankacılık faaliyetlerinin gelişimiyle ilgili, "Arap ülkelerindeki bütün bankalara bakıyorsunuz, yatırım bankacılığından elde ettiği toplam hasılat maalesef dünyanın en büyük yatırım bankasının elde ettiği toplam hasılatın yüzde 13'ü civarında kalmış. Takdir edersiniz ki daha önümüzde gidecek çok yolumuz var" değerlendirmesini yaptı.

Yatırım bankacılığının bankacılık içindeki oranını artırmak ve sukuk ihracını yaygınlaştırmak için sistemli bir çalışmanın sürdürülmesi gerektiğini belirten Turhan, sermaye piyasalarının önemine dikkati çekti.

Kurdaki oynaklığın yabancı yatırımcılar üzerindeki etkilerine ilişkin üzerine bir soru üzerine Turhan, Borsa İstanbul'un "Döviz opsiyonları piyasası" çalışmasına başladığını hatırlatarak, "Dövizle ilgili açacağımız opsiyon borsasında tüm yabancı yatırımcılar doğrudan işlem yapabilecek" bilgisini verdi.

Turhan, gerekli yasal sürecin tamamlanmasının ardından bu yolla yabancı yatırımcıların Türkiye'de yerleşik bir kurumun aracılığı olmadan, doğrudan Borsa İstanbul'da döviz türevlerinde işlem yapabileceğini anlattı.

"Hem MENA'daki bankalarımız hem Türkiye'deki bankalarımız çok ciddi imkanlarla karşı karşıyalar"

Odeabank Genel Müdürü Hüseyin Özkaya da, Türkiye müteahhitlik sektörünün dünya genelinde bir çok proje üstlendiğini anımsatarak, bankaların bu süreçten memnuniyet duyduğunu dile getirdi.

Özkaya, son yıllarda Ortadoğu ve Afrika coğrafyasında yaşanan olumsuz sürecin sona ermesiyle Türk müteahhitlik sektörünün bu bölgelerdeki yatırımlarını daha yüksek seviyelere çekeceğine inandığını belirtti.

MENA (Ortadoğu ve Kuzey Afrika) bölgesinden Türkiye'ye yapılan yatırımlarının arttığını kaydeden Özkaya, "MENA bölgesindeki perakendecilerin, özel ve tüzel yatırımcıların Türkiye'de yapabilecekleri varlık yatırımları önemli bir fırsat. Öte yandan bugün gayrimenkul sektörüne baktığımız zaman özellikle son birkaç aydır İstanbul'daki satışlarının en azından yüzde 10'unun yabancılara olan satışlar olduğunu gördük. MENA  bölgesinden yapılan alımlar da çok önemli bir yere sahip. Hem MENA'daki bankalarımız hem Türkiye'deki bankalarımız çok ciddi imkanlarla karşı karşıyalar" diye konuştu. - İstanbul

Murat Çetinkaya Borsa İstanbul İbrahim Turhan Merkez Bankası Ekonomi Haberler