ABD ile Türkiye'nin mutabakatı üzerine Rusya'dan ilk tepki: Suriye'nin ve Türkiye'nin güvenliğini garanti edecek şartlar oluşturulmalı

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye'nin ABD heyeti ile Suriye'nin kuzeyine düzenlediği Barış Pınarı Harekatı üzerine vardığı anlaşmayla ilgili açıklamalarda bulundu.

Lavrov, " Türkiye'nin kendi sınır güvenliği ile ilgili meşru kaygılarını anlıyoruz ve haklı buluyoruz. Biz 1998 yılında yapılan 'Adana Mutabakatı'nın uygulanmasını sağlamaya çalışıyoruz. Bu amaçla bu anlaşmanın taraflarıyla henüz uygulanmayan anlaşmanın uygulanması yönünde temaslar kurmayı hedefliyoruz. Suriye'nin otoritesi ve Kürt oluşumları ve liderleriyle Suriye'nin toprak bütünlüğü çerçevesinde sorunun diyalog yoluyla çözülmesini savunuyoruz" dedi.

"TÜRKİYE'NİN VE SURİYE'NİN GÜVENLİĞİNİ GARANTİ EDECEK ŞARTLAR OLUŞTURULMALI"

Suriye'nin toprak bütünlüğü dahilinde yeniden bir yol belirlenmesi gerektiğini belirten Lavrov, "Bu yollar Türkiye'nin sınır güvenliği ve hassasiyetleri doğrultusunda uygulanmalı. Ortadoğu'nun bir kısmında biriken çelişkiler göz önüne alındığında bunu çok karmaşık bir süreç olduğunu düşünüyorum. Ancak başarılı olunması için tüm çabamızı sergileyeceğiz" dedi.

Lavrov, ABD ile Türkiye arasında anlaşmaya varılan mutabakat ile ilgili olarak, " Suriye'nin egemenliğini ve Türkiye'nin güvenliğini garanti edecek şartlar oluşturulmalı" ifadelerini kullandı.

"TÜRKİYE'NİN GÜVENLİĞİNİ KORUMAYA ÇALIŞMASI MEŞRU"

"Bazı ülke liderlerinin Türkiye'nin operasyonunun meşru olmadığını savunmasını nasıl yorumluyorsunuz?" sorusuna ise Lavrov, "Biz zaten net ifadeler kullandık. Türkiye'nin şu anda Suriye'de varlığını koruyan terörist tehditlere karşısında sınır güvenliğini korumaya çalışmasını meşru olarak görüyoruz. Aynı zamanda sorunun diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğine inanıyoruz" şeklinde cevap verdi.

ADANA MUTABAKATI

Suriye yönetiminin terör örgütü PKK'ya verdiği destek nedeniyle iki ülkenin savaşın eşiğine geldiği dönemde 1998 yılında imzalanan Adana Mutabakatı ile Şam, topraklarında Türkiye'ye yönelik terör faaliyetlerine izin vermeyeceği taahhüdünde bulunmuştu. Mutabakat güvenlik alanında işbirliği ve karşılıklı olarak toprak bütünlüğüne saygı duyulmasını da içeriyor. Mutabakat sonrası Suriye topraklarından çıkarılan terör örgütü PKK elebaşı Abdullah Öcalan Rusya, İtalya ve Yunanistan'ın ardından gittiği Kenya'da yakalanarak 1999 yılında Türkiye'ye getirilmişti.

ABD-TÜRKİYE ANLAŞMASININ AYRINTILARI

ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Ankara'daki temasları sonrasında varılan anlaşma ile Türkiye Suriye'nin kuzeyinde terör örgütü YPG'ye yönelik operasyonunu beş gün boyunca durdurma kararı almıştı. Anlaşma uyarınca 120 saat içerisindeterör örgütü YPG, sınırdan 20 mil yani 32 kilometre güneye çekilecek. Ayrıcaterör örgütü YPG'nin silahları toplanacak ve bölgede kurulacak güvenli bölge öncelikli olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kontrolünde olacak.

İŞTE 13 MADDELİK ANLAŞMA

Beştepe'de 4 saat 20 dakika süren Türkiye-ABD heyetlerinin Kuzeydoğu Suriye'ye ilişkin görüşmesinin ardından Türkiye-ABD ortak açıklama yapıldı. 13 maddelik açıklamada şöyle denildi:

1. Türkiye ve ABD, iki yakın NATO üyesi olarak bu ilişkilerini teyid eder. ABD, Türkiye'nin güney sınırına dair meşru güvenlik kaygılarını anlar.

2. Türkiye ve ABD, kuzeydoğu Suriye başta olmak üzere sahadaki gelişmelerin, ortak çıkarlar temelinde daha yakın eşgüdüm gerektirdiğini kabul eder.

3. Türkiye ve ABD "hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için" anlayışıyla, NATO topraklarını ve halklarını tüm tehditlere karşı koruma taahhütlerini muhafaza eder.

4. Her iki ülke, insan hayatı, insan hakları ile dini ve etnik toplulukların korunmasına yönelik taahhütlerini yineler.

5. Türkiye ve ABD, Suriye'nin kuzeydoğusunda DEAŞ'la mücadele faaliyetlerinin devamında kararlıdır. Bu, önceden DEAŞ kontrolünde olan alanlarda yaşayıp yerinden edilen şahıslar ile alıkoyma merkezleri hususlarında uygun şekilde gerçekleştirilecek eşgüdümü de içerir.

6. Türkiye ve ABD, terörle mücadele harekatlarının yalnızca terör unsurları ile bu unsurlara ait barınak, sığınak, mevzi, silah, araç ve gereci hedef alması gerektiği üzerine mutabık kalır.

7. Türk tarafı Türk kuvvetleri tarafından kontrol edilen güvenli bölgedeki tüm meskun mahal (güvenli bölge) sakinlerinin dirliği ve güvenliğini sağlayacağını taahhüt eder, sivillerin ve sivil altyapının zarar görmemesi için azami dikkati göstereceğini vurgular.

8. Her iki ülke Suriye'nin siyasi birliği ile toprak bütünlüğüne ve Suriye ihtilafını Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararına uygun şekilde sonlandırmayı hedefleyen, BM öncülüğündeki siyasi sürece olan bağlılıklarını yineler.

9. Her iki taraf Türkiye'nin, YPG ağır silahlarının toplanması ve YPG tahkimatları ile tüm muharip mevzilerinin kullanılmaz hale getirilmesi dahil, milli güvenlik kaygılarının giderilmesini teminen bir güvenli bölge kurulmasının devam eden önemi ve işlevselliğinde mutabık kalır.

10. Güvenli bölge, evvelemirde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kontrolünde olacak ve her iki taraf, güvenli bölgenin her veçhesiyle uygulanmasında eşgüdümü artıracaktır.

11. Türk tarafı Barış Pınarı Harekatı'na, güvenli bölgeden YPG'nin 120 saat içinde geri çekilmelerini teminen ara verecektir. Barış Pınarı Harekatı, bu geri çekilmenin tamamlanmasını müteakip durdurulacaktır.

12. Barış Pınarı Harekatı'na ara verildiğinde ABD, Blocking Property and Suspending Entry of Certain Persons Contributing to the Situation in Syria başlıklı 14 Ekim 2019 tarihli Başkanlık Kararnamesi uyarınca hayata geçirilen yaptırımlara ilavelerini getirmeme ve Kongre nezdinde uygun şekilde çalışmalar ve istişareler yürüterek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda Suriye'de barış ve güvenliğin teminine dönük kaydedilen ilerlemenin altını çizmek hususunda mutabık kalır. Barış Pınarı Harekatı 11. paragraf uyarınca durdurulduğunda, yukarıda bahsigeçen Başkanlık Kararnamesi uyarınca hayata geçirilen mevcut yaptırımlar kaldırılacaktır.

13. Her iki taraf bu açıklamada kaydedilen tüm hedeflerin uygulanması için birlikte çalışma taahhüdünde bulunmaktadır.