TÜM KATEGORİLER
Merkez Bankası, vatandaşın kredi talebinin karşılanması için bankalara esneklik getirdi
Merkez Bankası, vatandaşın artan kredi talebinin karşılanması amacıyla bankaların zorunlu karşılık teşviklerinden faydalanması için esneklik getirdi. Buna göre, reel kredi büyüme oranının yüzde 15'ten küçük olma koşulu yıl sonuna kadar askıya alındı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nca ( Tcmb ) Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliği'nde değişiklik ile kredi talebini karşılamada bankalara esneklik sağlamak amacıyla, yıllık reel kredi büyüme oranı yüzde 15'in üzerinde olan bankaların zorunlu karşılık teşviklerinden faydalanabilmeleri için sağlamaları gereken uyarlanmış reel kredi büyüme oranının yüzde 15'ten küçük olma koşulunun, yıl sonuna kadar geçici bir süre için uygulanmamasına karar verildi.
Tcmb'nin Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, 25 Aralık 2013 tarihli ve 28862 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan söz konusu tebliğin 10/A maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "9 Mart 2020 tarihinden itibaren kullandırılan Türk lirası kredilerin" ibaresi "9 Mart 2020 tarihinden itibaren kullandırılan Merkez Bankasınca belirlenen Türk lirası kredilerin" şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan "Türk lirası kredi kullandırımı esnasında" ibaresi "Merkez Bankasınca belirlenen Türk lirası kredilerin kullandırımı esnasında" şeklinde, "yazılı beyan" ibaresi "beyan" şeklinde değiştirildi.
GEÇİCİ MADDE EKLENDİ
Aynı Tebliğe, kredi büyümesine göre farklılaşma uygulamasında 25 Aralık 2020 yükümlülük tarihine kadar şu geçici madde eklendi:
"GEÇİCİ MADDE 10 – (1) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00'in üzerinde olup, bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında hesaplanan uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00'ten büyük olan bankalar, 25 Aralık 2020 yükümlülük tarihine kadar bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen koşulları sağlamış sayılır. (2) Bu maddenin birinci fıkrası kapsamındaki bankalara, 25 Aralık 2020 yükümlülük tarihinden itibaren bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirlenen zorunlu karşılık oranlarının uygulanmaya devam edilebilmesi için 25 Aralık 2020 yükümlülük tarihi itibarıyla aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen tüm koşulların sağlanmış olması şarttır."
Bu Tebliğ, 12 Haziran 2020 tarihinden geçerli olmak üzere bugün itibarıyla yürürlüğe girdi.
"KREDİ TALEBİNİ KARŞILAMAK AMACIYLA ESNEKLİK GETİRİLDİ"
Konuya ilişkin TCMB'den yapılan açıklamada, zorunlu karşılık oranları ve nema ödemelerini kredi büyümesi oranlarıyla ilişkilendiren zorunlu karşılık düzenlemesinde değişiklik yapıldığı anımsatıldı. Merkez Bankası'nın, zorunlu karşılıkları, temel para politikası aracı olan kısa vadeli faiz oranlarını destekleyici makro ihtiyati bir araç olarak esnek ve etkin bir şekilde kullandığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Koronavirüs salgını süresince, etkilenen nakit akışları nedeniyle firma ve bireylerin kredi talebi artmış, alınan tedbirler kredi mekanizmasının etkin bir şekilde işlemesini sağlamış ve artan kredi talebi önemli ölçüde karşılanmıştır. Normalleşme sürecinde mevcut eğilimin bir süre daha devam etmesi beklenmektedir. Bu çerçevede, döneme özgü kredi talebini karşılamada bankalara esneklik sağlamak amacıyla, yıllık reel kredi büyüme oranı yüzde 15'in üzerinde olan bankaların zorunlu karşılık teşviklerinden faydalanabilmeleri için sağlamaları gereken uyarlanmış reel kredi büyüme oranının yüzde 15'ten küçük olma koşulunun, yıl sonuna kadar geçici bir süre için uygulanmamasına karar verilmiştir. Söz konusu değişiklik, tesisi 26 Haziran 2020 tarihinde başlayacak olan 12 Haziran 2020 tarihli yükümlülük döneminden 25 Aralık 2020 tarihli yükümlülük dönemine kadar geçerli olacaktır."
ZORUNLU KARŞILIK NEDİR?
Zorunlu karşılık, zorunlu karşılık oranı ya da munzam karşılık; mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası'nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılır. Önceleri iflas riskine karşı koruma sağlanması amacıyla çıkarılan bu kural, günümüzde daha çok bir piyasa likiditesi kontrol aracı olarak kullanılmaktadır.
