Oransal halka arz nedir? Oransal dağıtım nedir, nasıl oluyor? Halka arzda oransal dağıtım ne demek?

Oransal dağıtım nedir? Borsada halka arz olacak hisselerin halka arz öncesi oransal dağıtım mı yoksa eşit dağıtım mı oldukları belirtilir. Şirketler finansman, likidite, kredibilite, tanıtım ve kurumsallaşma amaçlı borsada halka arz olurken, borsada hisse senedi alıp yatırıp yapmak isteyen yatırımcı adayları oransal dağıtım nasıl oluyor merak ediyorlar. Peki, Oransal dağıtım nedir? Halka arzda oransal dağıtım ne demek? İşte, Oransal halka arz nedir? Oransal dağıtım nasıl yapılır? Oransal dağıtım hesaplama!

ORANSAL DAĞITIM NEDİR?

Oransal dağıtım ile halka arz edilen hisse senetlerinde yatırımcı, halka arz emri verdiği tutarın büyüklüğü oranında hisse sahibi olmaktadır. Diğer bir deyişle, hisse senedi alacak olan yatırımcı yatırım miktarı oranında lot alır. Bu sebeple oransal dağıtımda halka arza katılan kişinin katılırken teminat olarak gösterdiği tutarın büyüklüğü önem taşımaktadır.

Oransal dağıtımdan farklı olarak eşit dağıtımda ise, halka arza katılan kişilerin para miktarlarının bir önemi yoktur.

Halka arz süreci nasıl işlemektedir:

SPK ve Borsa İstanbul'a başvuru
Borsa İstanbul tarafından şirketin işlem göreceği pazarın belirlenmesi
SPK ve Borsa İstanbul uzmanlarının şirket incelemeleri
Kurul tarafından izahnamenin onayı
Takas ve Saklama Bankası ve
MKK'ya Müracaat
Payların halka arz edilmesi ve satış sonuçlarının bildirilmesi
Borsa kotuna alınma ve payların işlem görmeye başlaması

Halka arz yöntemleri

Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri: VII-128.1 sayılı Tebliği ile düzenlenmiştir.

Buna göre;

a) Mevcut Payların Halka Arzı,

b) Sermaye Artırımı Yoluyla İhraç Edilecek Payların Halka Arzı,

c) Her iki Yöntemin birlikte kullanılması seçeneklerinden biri halka arzda uygulanabilir.

GİP'te işlem görme başvurusu ise, sadece mevcut ortakların yeni pay alma haklarının kısmen veya tamamen kısıtlanması suretiyle yapılacak sermaye artırımı sonucunda ihraç edilecek paylar için yapılır. Bununla birlikte, Hazine Müsteşarlığı tarafından verilen bireysel katılım yatırımcısı lisansına sahip yatırımcıların ve girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının ve girişim sermayesi yatırım fonlarının belirli şartları taşımaları halinde, ortaklıkta sahip oldukları payları halka arz sırasında veya payların GİP'te işlem görmeye başladığı tarihten itibaren satışa sunabilmeleri mümkündür.

Mevcut Payların Halka Arzı

Mevcut payların halka arzı yönteminde halka arzdan sağlanan kaynak, satışı gerçekleştirilen ortaklık paylarına sahip olan ortaklar tarafından elde edilmektedir ve ortaklara finansman sağlamaktadır.

SPK'nın Seri VII-128.1 sayılı Tebliği'nin 6. maddesine göre, pay sahiplerinin ortaklıkta sahip oldukları payları halka arz edebilmeleri için, satılacak paylar üzerinde rehin veya teminat verilmek suretiyle ya da başka bir şekilde devir ve tedavülü kısıtlayıcı ve pay sahibinin haklarını kullanmasına engel olacak kayıtların bulunmaması gerekmektedir. Ortaklık yönetim kurulunun, esas sözleşmenin Kurul düzenlemelerine ve Sermaye Piyasası Kanunu'na uygun hale getirilmesi için gerekli değişiklikleri içerecek şekilde hazırlanan madde tadil tasarılarını hazırlayarak SPK'ya başvurması, esas sözleşme değişikliğine ilişkin Kurul onayını alması ve yapılacak ilk genel kurul toplantısında karara bağlaması gerekmektedir.

Sermaye Artırımı Yoluyla Halka Arz

Sermaye Artırımı Yoluyla Halka Arz yönteminde halka arzdan sağlanan kaynak, doğrudan ortaklık tarafından elde edilmekte ve şirkete finansman sağlamaktadır.

SPK'nın Seri: VII-128.1 sayılı Tebliği'nin 7. Maddesi ile düzenlenmiştir.

Halka açık olmayan ortaklıklar, yapacakları sermaye artırımlarında, ortakların yeni pay alma haklarını kısmen veya tamamen kısıtlayarak paylarını halka arz edebilirler. Kurula izahnamenin onayı amacıyla yapılacak başvuru öncesinde aşağıdaki işlemler yapılır:

a) Şirket Yönetim Kurulu esas sözleşmenin Kurul düzenlemelerine ve Kanuna uygun hale getirilmesi için gerekli değişiklikleri ve sermaye maddesinin değişikliğini içeren madde tadil tasarılarını hazırlayarak Kurula başvurur ve esas sözleşme değişikliği için Kurul onayı alınır.

b) TTK hükümleri çerçevesinde genel kurulca sermayenin arttırılmasına ve yeni pay alma haklarının sınırlandırılmasına ilişkin karar alınır.

Halka Arz Öncesi Ön Şartlar

SPK'nın söz konusu Tebliği'nin 5. maddesine göre paylarını halka arz edecek şirketin;

a) Mevcut sermayesinin tamamının ödenmiş olması,

b) Sermayesine başvuru tarihinden önceki iki yıl içinde, varlıkların gerçeğe uygun değere taşınması suretiyle oluşan değer artış fonları ve benzeri fonların eklenmemiş olması,

c) Şirketin başvuru tarihinden önceki iki yıl içinde anonim ortaklığa dönüşmüş olması durumunda; dönüşüm öncesi bilançoda yer alan öz kaynak kalemlerinin, dönüşüm sonrası ortaklığın açılış bilançosunda sermaye hesabı altında bir toplulaştırma yapılmadan, bilançoda ayrı kalemler olarak dönüşüm öncesi şirketin devamı olacak şekilde gösterilmiş olması ve söz konusu hususun tespitine ilişkin mali müşavir raporunun düzenlenmesi,

d) Şirketin halka arz izahnamesinde yer alacak en son tarihli finansal tablolarına göre Kurulun ilgili düzenlemelerinde tanımlanan ilişkili taraflarından olan ticari olmayan alacaklarının tüm alacaklar toplamına olan oranı yüzde yirmiyi veya aktif toplamına olan oranı yüzde onu geçmemesi (söz konusu oranlara uyum sağlamak amacıyla, ortakların mevcut paylarının satışından elde edilecek fonun ilişkili taraflardan olan alacakların tahsilinde kullanılmasının ve ortaklığın bu hükmün dolanılmasına yol açacak şekilde tekrar alacaklı hale getirilmemesinin ortaklık ve halka arz edenler tarafından taahhüt edilmesi) gerekir.

Haberler.com / Onur Bayram - Gündem