Yeni nesil kütüphaneciliğin ilk örneklerinden: BMK Ahmet Kot Kitaplığı

Yeni nesil kütüphaneciliğin ilk örneklerinden Balıkesir Millet Kütüphanesi (BMK) Ahmet Kot Kitaplığı dünyanın dört yanından bir araya getirilen 100 binden fazla eseri barındırıyor.

Toplam raf uzunluğu 3,5 kilometreyi bulan kütüphane, kitap tasnif sistemiyle de bir yeniliğe imza atıyor.

Farklı bir kütüphane sistemine sahip alanda, 120 kişilik konferans salonu, Fikir Coğrafyası Odası, Sesli Kitap Okuma Kabini, Görme Engelliler Okuma Masası, Edebiyat Kahvesi ve Kütüphane Dükkanı bulunuyor.

Yaklaşık 50 yıllık kitap birikimi ve eser koleksiyonuyla ilgililerini buluşturan yazar ve koleksiyoner Ahmet Kot, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Balıkesir Millet Kütüphanesinin ortaya çıkış hikayesini ve kütüphanede yer alan özel koleksiyonları anlattı.

"Rüyalarımda bile inanamayacağım bir hayaldi bu"

Kot, önceki dönem Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Edip Uğur'un projesi olarak kütüphane binasının yapıldığını belirterek, "Burayı bir kültür alanı haline getirmeyi planlamış ve çok sayıda farklı kültürel yapılaşmanın olduğu büyük bir proje yapmış. Şehrin eğlence mekanı olarak da Avlu adıyla şehrin içinde geniş bir alan tasarlamış. Orada da parklar, yürüyüş yolları, kafeler, lokantalar, ortasından akan dere var. Şehri iki ayrı önemli konuda mamur etmek üzere bir çalışma başlatmış fakat bunları bitirmek yeni başkana nasip oldu. Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, 2,5 yıl önce bu kütüphaneyi bitirdi." dedi.

Altı bin metrekare alan üzerine kurulu kütüphanenin, bütün şehri gören 4 katlı cam bina olduğunu kaydeden Kot, yapının araştırma kütüphanesi haline getirilmesi istendiğinde kendisiyle irtibata geçildiğini dile getirdi.

Ahmet Kot, kütüphanede yer alan eserlerin Balıkesir'e gelmeden önce yaklaşık 50 yıl İstanbul'da farklı binalarda yer aldığını aktararak, şunları kaydetti:

"Bana teklif ettiklerinde, binayı gördüğümde bir anda binada benim çocukluğumdan bu yana birikmiş bütün ütopik yapılabilecek işler canlandı. Birden bina gözümde canlandı. Buranın sadece bir kütüphane değil, kütüphane ötesi bir yer olabileceğini düşünerek, görür görmez 'Tamam.' dedim. Ben, 'Tamam geliyorum.' deyince, Belediye Başkanımız da 'Zaten ben sadece kitaplarını değil seni de istiyorum' dedi. Böylece 2,5 yıl önce buraya gelmek nasip oldu. Toplam 10 tırla geldi, 100 bin kitap, 100 binin üzerinde dergi ve süreli yayın. 1980'den bu yana ulusal basının tamamı var. Tabii hayalim vardı ama rüyalarımda bile inanamayacağım bir hayaldi bu. Bir gün olacağını düşünerek yaşadım. En yakın arkadaşlarım bile 'Ya hu deli misin? Artık bu gazeteleri niye taşıyorsun?' dediler. Allahutaala da herhalde 'Bu deliye bir yer bulalım artık.' dedi ve burası nasip oldu."

"Bir kütüphanede esas olan, okumaktan çok, neyi nerede bulacağınızı bilmektir"

BMK Ahmet Kot Kitaplığının diğer kütüphanelerden farklı olduğuna dikkati çeken Kot, "Burası kütüphane olarak bir insanı temsil ediyor. Kütüphane tasnif sistemi de farklı. Klasik kütüphanelerde Amerikalıların 1937'de geliştirdiği kütüphane sistemi kullanılıyor. Bu sistem artık çağ dışı. Çünkü sırtına numara vermek yerine kitapların listesini koyduğunuzda bütün kitaplar, istediğiniz kitabı seçeceğiniz şekilde önünüzde geliyor. Biz de bundan faydalanarak tematik olarak sınıflandırma yaptık." ifadelerini kullandı.

Kot, kütüphane tasnif sistemini anasır-ı erbaa (4 element) ateş, su, hava ve toprak ile ruh kavramlarını kullanarak yaptıklarını vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bir insanı tanımlamak için 4 element değil 5 element gerekli. Biz buna Beş Element Kütüphaneciliği adını verdik. Ateş, su, hava, toprak ve irfan... Bu dört element dediğimiz şey, insanın maddi çevresidir. Buna irfanı eklediğimiz zaman da insanı tarif etmiş oluyoruz. Ayrıca bu kütüphanede birinci kitaptan sonuncu kitaba kadar insanın ontolojik varoluş hikayesi var. Birinci raf kozmos rafı, kozmos, uzay, evren, yaratılış, insan, insanlık tarihi diye başlayan bir sıralamayla devam ediyor. 'Toprak', 'Su', 'Ateş', ardından 'Hava' ve en sonunda 'İrfan'la biten bir kitap dizilimi var. Toplam 100 binin üzerinde kitap var. Bu kitaplar tematik olarak tasnif edilmiş durumda. Ancak kitap dünyası yaşayan bir dünyadır. İnsanoğlu var olduğu sürece yeni fikirler çıkacak, yeni kitaplar yazılacak. Dolayısıyla biz aynı zamanda yeni çıkan kitapları da izliyoruz. Toplam 400'ün üzerinde tema var. Bu temalar çerçevesinde yeni çıkan önemli kitapları da alıyor, ekliyoruz."

Kütüphaneye bağışlanan mükerrer kitapların başka kütüphaneler kurmak üzere hazırlandığına da değinen Kot, bu kütüphanenin yeni kütüphaneler doğuracağına dikkati çekti.

Kot, Ahmet Kot Kitaplığının kitapların yanı sıra 3 özel koleksiyona da ev sahipliği yaptığına işaret ederek, "Üç özel odada Kitap Kültürü, Mutfak Kültürü ve Binbir Gece Masalları kitapları yer alıyor. Bunların hepsi tabii ki düzenli olarak gelişiyor. Bir kütüphanede esas olan, okumaktan çok, neyi nerede bulacağınızı bilmektir." diye konuştu.

"Bizim kütüphanede 50'nin üzerinde dilde, dünyadan 600'den fazla Binbir Gece Masalları var"

Binbir Gece Masalları koleksiyonunun önemine vurgu yapan Kot, koleksiyonu şu sözlerle anlattı:

"Okumaya alışma serüveninde masalın büyük önemi var. İlk okuduğum kitap bir masal kitabıydı. Yıllar içerisinde masala gerçekten önem verdim. Gördüm ki Binbir Gece Masalları, Doğu kültürünün hakikaten masalının temelini oluşturuyor. Öylesine muhteşem ve muazzam bir birikim. Binbir Gece Masalları son iki yüz yıla kadar özellikle Doğu medeniyetinin hem eğlencesi hem eğitimcisi hem de yol göstericisi olmuş. Yemek kültüründen tutun da oyunlara kadar, şehirlerin yapısal özelliklerine kadar insan tahayyülünün ufuklarına, çok geniş bir alana yayılmış konuları ihtiva ediyor. Binbir Gece Masalları günümüzdeki dizi film mantığının da temelini teşkil ediyor. Hemen hemen bütün dillere çevrilen kutsal kitaplar, Mesnevi ve Binbir Gece Masalları var. Yani dünyanın bütün dillerinde, bütün kültürlerinde tam olmasa bile bir, iki, üç masalın yayınlandığı diller var. Bizim kütüphanede de 50'nin üzerinde dilde, dünyadan 600'den fazla Binbir Gece Masalları var. Bildiğim kadarıyla dünyada da sadece Balıkesir'de var. Binbir Gece Masalları'nın benim tahayyül ve şiir dünyamın genişlemesinde çok büyük tesiri var. Özellikle Binbir Gece Masalları, fantastik dünyanın da temelini oluşturur ve günümüz fantastik edebiyatının da temelinde bu metinler vardır."

Ahmet Kot, kitapseverlerin BMK Ahmet Kot Kitaplığını mutlaka ziyaret etmeleri gerektiğini ifade ederek, kitabın çok önemli olduğunu ve yer yüzünde insan olduğu sürece kitabın da olacağını sözlerine ekledi.

Balıkesir Güncel Haberler