Eskişehir'deki sismik izolatör test merkezi Asya ve Güney Amerika'ya da hizmet veriyor

Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) bünyesindeki ESQUAKE Sismik İzolatör Test Laboratuvarı, Türkiye'nin yanı sıra deprem riski yüksek Asya ve Güney Amerika ülkelerinde inşa edilecek hastane ve köprülerin sismik izolatörlerini test ederek kullanım onayı veriyor.

ESTÜ İki Eylül Yerleşkesinde 2015 yılında inşasına başlanan laboratuvar, 2018'de faaliyete girdi.

Depremin verebileceği hasar potansiyelini düşürmek için yapılara eklenen sismik izolatörlerin hangi ölçülerde yapılması gerektiği ve dayanıklılık oranlarını test eden merkez, faaliyetlerine Kuzey Marmara Otoyolu'ndaki viyadükler ve Kütahya Şehir Hastanesi projesiyle başladı.

İstanbul, Adıyaman, Malatya, Bartın, Yalova, Yozgat, Osmaniye ve Bilecik gibi kentlerde inşa edilen hastanelerin izolatör testlerini gerçekleştiren laboratuvar, yurt dışında da ilgi gördü.

Peru, Şili, Meksika, Kolombiya, Filipinler, Endonezya, Katar, Dubai ve Bulgaristan'daki hastane ve köprü gibi yapılarda kullanılan sismik izolatörlerin testlerini gerçekleştiren merkez, deprem güvenliği noktasında uluslararası rol üstlendi.

Laboratuvarın sorumlusu Prof. Dr. Gökhan Özdemir, AA muhabirine, merkezin dünyanın dört bir yanındaki projelerde görev aldığını, yurt dışında özellikle hastane ve köprülerin sismik izolatör testlerini yaptıklarını söyledi.

Sismik izolatörlerin deprem sırasında salınımı minimize ederek yapıyı koruduğunu anlatan Özdemir, şu bilgileri verdi:

"Bu ürünlerin tasarımı sırasında belli yükler altında ne kadar hareket edeceğinin belirlenmesi gerekiyor. Tasarımcılar deprem tehlike haritasını dikkate alarak sismik izolatörün yerleştirileceği yapıya göre ürünü ortaya çıkartır. Bu izolatörler, binaya etki edecek deprem kuvvetinin yüzde 80'ini azaltabilecek şekilde tasarlanırlar. Biz de sismik izolatörün, tasarımı ve hesaplamalara uygunluğunu kontrol ediyoruz. Böylece yapıların deprem güvenliğini kontrol ediyoruz."

Merkezin açıldığı günden bu yana ülke genelindeki kritik projelerde görev aldığını, geçmişte İtalya ve ABD'ye gönderilen izolatörlerin artık yerli ve milli bir laboratuvarda test edildiğini kaydeden Özdemir, yurt dışından da ilgi görmelerinin gurur verici olduğunu dile getirdi.

Özdemir, şöyle konuştu:

"Şili, Peru, Meksika ve Kolombiya gibi deprem tehlikesi yüksek ülkelerde uygulanan inşaat projelerinde yer almamız bize duyulan güvenin ne kadar fazla olduğunu gösteriyor. Filipinler ve Endonezya'daki büyük köprü inşaatı projelerinde kullanılan sismik izolatörlerinin testini de biz gerçekleştirdik. Bu açıdan ESTÜ'nün üstlendiği uluslararası rol çok kıymetli. Ulusal ve uluslararası sismik izolatör üreticileri tarafından geliştirilen ürünlerin kullanımına onay veriyoruz. Bu anlamda yapıların depreme karşı güvenliği noktasında önemli bir rol oynuyoruz. Uluslararası kalibrasyon belgelerine sahip bir laboratuvarız. Tercih edilmemizin bir diğer sebebi de benzerlerimize göre biraz daha düşük maliyetle test yapmamızdır."

TÜBİTAK ve AFAD destekli projeler

Testlerin yanında yerli sismik izolatör üretici firmalarla ürün geliştirme ve Ar-Ge faaliyetleri de yürüttüklerini anlatan Özdemir, halen devam eden 3 projenin TÜBİTAK ve AFAD tarafından desteklendiğini ifade etti.

Sağlık Bakanlığının deprem tehlikesi büyük ve 100 yatak üzeri hastane inşaatlarında sismik izolatör kullanımını zorunlu hale getirdiğine işaret eden Özdemir, benzer bir uygulamanın Milli Eğitim Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aracılığıyla da yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.