İngiltere'de fiyat artışları etkisini gösterdi: Ekonomi Mart'ta küçüldü

İngiltere'de son otuz yılın en yüksek seviyesine ulaşan fiyat artışları etkisini harcamaların kısılmasıyla gösterdi ve bugün açıklanan Mart ayı rakamlarına göre ekonomi yüzde 0,1 küçülme gösterdi.

Ulusal İstatistik Kurumu'nun rakamlarına göre ekonomi Şubat ayında da büyüme gösterememişti.

İstatistik Kurumu'nun ekonomi verileri dairesi başkanı Darren Morgan BBC'ye "Temel ihtiyaçların pahalanmasının, etkisini hissettirdiği görülüyor" dedi ve insanların artan fiyatlar nedeniyle artık daha az alışveriş yaptıklarını ve bilhassa yüksek akaryakıt fiyatları nedeniyle motorlu araçlarını daha az kullandıklarını söyledi.

İngiltere ekonomisi Mart ayında küçülmekle birlikte yılın ilk üç ayında toplam 0,8 oranında bir büyüme gösterdi. Ama bu büyüme esas olarak koronavirüs salgınıyla ilgili önlemlerin kaldırılmasının seyahat, konaklama ve restoran, kafe sektörlerindeki canlanma sayesinde yaşandı.

Bu sektörlerdeki canlanmaya rağmen, İngiltere Merkez Bankası fiyatların, akaryakıt, gıda ve enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle onlarca yıldır görülmemiş bir hızla yükselmesinin "ciddi bir ekonomik durgunluğa" yol açabileceği uyarısında bulundu.

Merkez Bankası şu anda yüzde 7'nin üzerinde seyreden enflasyonun yıl sonuna kadar yüzde 10'u aşabileceğini de söylüyor.

Hangi sektörler en kötü etkilendi?

İngiltere İstatistik Kurumu yetkilisi Darren Morgan perakende sektöründeki küçülmenin Mart ayında beklentinin de üzerinde olduğunu, insanların "hayati olmayan tüketim maddelerinden" tasarrufa başladıklarını kaydetti.

Rakamlara göre gerileme yaşanan sektörler arasında motorlu araçlar da var. Morgan araba satışlarında önemli düşüşler görüldüğünü söyledi.

İngiltere Motorlu Araç Üreticileri ve Satıcıları Birliği de bir açıklama yaparak Mart ayında yeni araç satışı bakımından 1998 yılından bu yana en kötü düzeye inildiğini bildirdi. Bu sektörü etkileyen bir başka faktör de tedarik zincirinde salgın önlemleri ve Brexit nedeniyle yaşanan aksaklıklar oldu.

Morgan, kurumun 40 bin işletmeyi kapsayan bir araştırmasında, şirketlerin yarıdan fazlasının toptan eşya ve hammadde fiyatlarındaki artıştan etkilendiğini, ama bunların sadece yarıdan azının fiyat artışlarını tüketiciye yansıttığını anlattı.

Bunun ne anlama geldiğini ise şöyle yorumladı:

"Fiyatları artırmayarak bünyelerini yeni fiyatlara uyduruyorlar. Bunun ne kadar sürdürülebilir olduğunu sorgulamak gerekir."

Maliye Bakanı Rusya'yı suçladı

Maliye Bakanı Rishi Sunak, İngiltere ekonomisinin pandemiden çıkarken yaşadığı canlanmanın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "Ukrayna'yı barbarca işgali ve diğer küresel güçlükler" nedeniyle sekteye uğradığını söyledi.

Sunak Birleşik Krallık ekonomisinin koronavirüs salgınından çıkışın ilk bir kaç ayında hızla canlandığını ve ABD, Almanya ve İtalya'dan daha hızlı kendine geldiğini kaydetti.

Muhalefet İşçi Partisi ise ekonominin performansının zayıflığından hükümetin sorumlu olduğunu söyleyerek, ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çeken vatandaşlar için olağanüstü bütçe yapmaya çağırıyor.

Enerji şirketlerine ek vergi konabilir mi?

Hükümete muhalefetten gelen bir çağrı da güçlük çeken şirketler ve vatandaşlara yardım için gerekli fonların, kârları hızla büyüyen ve enerji krizini suistimal etmekle suçlanan büyük petrol ve doğal gaz şirketlerine bir defalık büyük bir vergi konması yönünde.

Hükümet böyle bir adımın yeni petrol ve doğal gaz alanları ile yeşil enerji teknolojilerine yatırımı caydıracağı kaygısıyla böyle bir adıma şimdilik karşı çıkıyor.

Ancak BBC'nin görüştüğü kaynaklar Maliye Bakanı Sunak'ın enerji şirketlerini, dev kârlarını Birleşik Krallık içinde yeni yatırımlara dönüştürmedikleri takdirde bu yolu da değerlendirmeye açık olduğunu söylüyorlar.