Başbakan Erdoğan Almanya'da: Gergin İkili İlişkiler Gündemde

Türkiye’nin AB üyeliği konusu her ne kadar siyasal gündemin alt sıralarına düşmüş olsa da Avrupa’da hâlâ etraflı bir şekilde tartışılmaya devam ediliyor. Dönem başkanı ülke olmasının ve Türkiye’nin üyeliğine sıcak bakmayan bir başbakana sahip olmasının da etkisiyle, konunun en fazla gündemde olduğu ülkelerin başında Almanya bulunuyor.

 Almanya uzun yıllar iktidarda bulunan Sosyal Demokratların desteği çerçevesinde Türkiye’nin üyeliğini savunmuştu. Ancak Hristiyan Demokratların ağırlıkta olduğu koalisyon hükümetinin kurulmasıyla durum tersine döndü. Başbakan Angela Merkel, her fırsatta Türkiye’ye tam üyelik yerine imtiyazlı ortaklık verilmesi gerektiğinden yana olduğunu, muhalefetteyken de yaptığı gibi dile getirmeye devam ederken, kendisinden önceki hükümetler döneminde başlamış olan süreci tamamen durdurmak niyetinde olmadığını da gösterdi.

Her ne kadar Alman Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, Türkiye’nin AB’ye katılımının, başta İslam dünyası ile ilişkiler açısından olmak üzere, güvenlik ve istikrar bakımından AB’nin yararına olduğunu, üstelik Almanya’da yaşayan Türklerle diyalogun geliştirilmesi yönünde de olumlu gelişmeler getireceğini ileri sürerek üyeliği savunsa da, Başbakan Merkel ve bugün sesleri daha yüksek çıkan Hristiyan Demokratlar bu görüşe katılmıyorlar.

Müzakere başlıklarının bir kısmının dondurulmasını, dondurulmayanlarınsa Kıbrıs konusunun “çözüm”e bağlanması şartı yerine getirilene kadar kapatılmaması şeklindeki kararın sahibinin Merkel olduğu biliniyor. Hristiyan Demokratların Türkiye’nin üyeliğine karşı çıkmalarının gerçek sebebinin Kıbrıs olduğunu söylemek tabi ki mümkün değil. Muhafazakâr Hristiyan Demokratların asıl endişelerinin kültür ve din konusunda olduğu açık. Alman kimliğinin başlıca unsurunu Hristiyanlık olarak gören bu kesime göre, din konusunda herhangi bir taviz, Alman ulusunun sonunu getirecektir. Avrupa’da ulusal birliğini en geç sağlayan devlet olan Almanya, seküler ve laik bir yapıya sahip olmakla, Hristiyanlığa, kimliğinin ve kültürünün temel taşı rolünü biçmiştir. Bu gerçek, sadece Türkiye konusunda değil, eğitim kurumlarında türbanın yasaklanması, Alman Müslümanların entegrasyonu, bir göç ülkesi olduğunun 40 yıl boyunca kabul edilmemesi, İslam dininin “görünür” hale gelmesinin rahatsız edici olması, Almanların yüzde 80’inin İslam dinini olumsuz sıfatlarla tanımlaması gibi örneklerde görülmektedir. Dolayısıyla, mevcut Müslümanların varlığını ulusal kimliğe yönelik tehdit olarak gören bu kesim, 70 milyon Müslüman’ın AB içinde yer almasına kuşku ile bakmaktadır.

Merkel hükümetiyle Ankara arasında yaşanan gerginlik sadece AB konusu ile sınırlı değildir. Örneğin, “soykırım ve savaş suçlarını inkar etmenin cezalandırılması”na ilişkin yasa tasarısının tüm AB ülkelerinde yasalaşmasının istenmesi, Almanların Yahudi soykırımı suçunu ve utancını paylaşacak bir toplum arayışı içinde oldukları şeklinde değerlendirilmektedir. Almanya’da yaşayan ve Alman vatandaşı olmak isteyenlere dil ve entegrasyon testi adı altında fazlasıyla “ağır” ve içerdiği özel sorular nedeniyle özel hayata saygı eksikliği bulunan uygulama, ülkede yaşayan 2,5-3 milyon civarındaki Türk’ü doğrudan ilgilendirmektedir. Bu sınavın her yabancıya uygulanmaması ve özellikle Müslümanların hedef alınarak hazırlanmış olması Türkiye’nin tepkisini gerektirmektedir. Diğer taraftan, terör örgütleri listesinde yer almasına rağmen, PKK’ya dolaylı destek veren örgütlenmelerin Almanya’da serbestçe faaliyet göstermesi, Türkiye’nin Almanya ile yaşadığı sıkıntılar arasındadır. 

Nitekim, Hannover Fuarı’nın açılışı için Almanya’da bulunan ve Der Spiegel dergisine mülakat veren Başbakan Tayyip Erdoğan, “Almanya’dan daha çok şey beklerdim” diyerek hayal kırıklığını açıklamıştır. Türkiye’nin AB’nin 50. doğum gününe davet edilmemesini “büyük bir hata” olarak değerlendiren Başbakan, bu hareketin Almanya’nın dönem başkanlığına gölge düşürdüğünü ifade etmiştir. Merkel’in ise, ahde vefa ilkesinin arkasında durduğunu söylemesine rağmen, bazı başlıkların dondurulmasında olduğu gibi, ülkemizin AB’ye üyelik sürecini zorlaştırmaya devam etmesini beklemek yanlış olmayacaktır.

Haberler