Ankara: Ato'dan İşsizlik Fonu Eleştirisi

Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, Temmuz sonu itibariyle toplam gelirleri 22.3 milyar YTL'ye ulaşan İşsizlik Sigortası Fonu'ndan 2 milyon 436 bin resmi işsizin sadece yüzde 4'ünün yararlanabildiğini söyledi.

ATO Başkanı Aygün, yaptığı basın açıklamasında, Dünya Bankası'nın İş Gücü Piyasası Raporu'na göre, bu alanda kötü üne sahip Kore'de bile işsizlik tazminatından yararlanan işsiz payının yüzde 14 olduğunu vurgulayarak, OECD ülkelerinde ise söz konusu oranın yüzde 25 ile yüzde 75 arasında değiştiğini hatırlattı. 22.3 milyar YTL tutarındaki fonun 26.5 milyon YTL'sinin işsizlik parası olarak ödendiğini belirten Aygün, "İşsize dağıtılan para, Fon'da biriken paranın binde 1.2'sini oluşturuyor. İşsizlik Fonu işsizi değil, Hazineyi fonluyor" diye konuştu.

Fondan yararlanma koşullarının çok ağır olması nedeniyle işsizlik parası ödenen işsiz sayısının Temmuz ayında 99 bin 664 olduğunu vurgulayan Aygün, Çalışma Bakanlığı'nın koşulların hafifletilmesi için hazırladığı yasa tasarısının Hazine'nin işine gelmediği için uzun süredir bekletildiğini söyledi. Fonda biriken paranın Hazine'ye borç olarak verildiğini belirten Aygün, "İşsizlere dağıtılmak üzere toplanan para Hazine'nin düşük faizli borçlanmasına kaynak olarak kullanılıyor. Fon, Hazine'ye en fazla borç veren kuruluşlar arasında yer alıyor. Fon bütçe açıklarını yamamak için mi oluşturuldu?" açıklamasında bulundu.

BORCU DÜŞÜK GÖSTERİYOR

İşsizlik Fonu'nun, IMF'in tipik reçetelerinden biri olduğunun altını çizen Aygün, "IMF, faiz dışı fazla hedefinin tutturulmasında ve borcun görünümünü değiştirmekte kullanıldığı için fonun kullanımına izin vermiyor" değerlendirmesini yaptı. Aygün, şunları söyledi:

"Fonda biriken para kamu varlığı sayıldığı için borç hesaplamasında bu fon borçtan düşülerek hesap yapılıyor. Türkiye'nin brüt borcu ile net borcu arasındaki farkın önemli bölümü işsizlik fonundan kaynaklanıyor."

Fondan yararlanma koşullarının kolaylaştırılması gerektiğini ifade eden Aygün, 120 günlük prim ödeme süresinin 60 güne çekilmesi gerektiğini, asgari ücret üst sınırının da çoğu Avrupa ülkesinde olduğunda gibi insanca yaşama koşullarına uygun olarak yeniden belirlenmesi gerektiğini vurguladı. Fonda biriken paranın faiz karşılığı da olsa Hazine'ye borç verilmesi yerine istihdama katkı sağlayacak şekilde yatırımlara yönlendirilmesi, işsizlerin eğitimi için kullanılması gerektiğini vurgulayan Aygün, "Fon, kendi işini kurmak isteyenlere de kaynak oluşturabilir. İşsizliğin bu kadar yüksek olduğu ülkemizde bu fon neden atıl olarak tutuluyor?" dedi.

Sanayide ve inşaat sektöründe ciddi bir ara eleman açığı olduğunu vurgulayan Aygün, "Fondaki paranın bir bölümü ara eleman yetiştirilmesi için kullanılabilir. Oda olarak biz de her türlü işbirliğine hazırız" diye konuştu.

Türkiye İş Kurumu'nun yönettiği Fon'dan, hizmet akdinin feshinden önceki 120 günü sürekli olmak üzere, son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile prim ödemiş olup da kendi istek ve kusurları dışında işsiz kalanlar yararlanabiliyor. 600 gün çalışanlar 6 ay, 900 gün çalışanlar 8 ay, 1080 gün çalışanlar ise 10 ay süre ile işsizlik parası alabiliyor. Fondan yararlanmak isteyen işsizin, hizmet akdinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde İşten Ayrılma Bildirgesi ile birlikte İŞ-KUR'un en yakın ünitesine başvurması gerekiyor. İşsizlik sigortasında bir üst sınır bulunuyor. İşsizlere verilen aylık işsizlik sigortası ödeneği, yürürlükteki net asgari ücreti geçemiyor. İşveren ve çalışanlardan işsizlik sigortası prim kesintileri 1 Haziran 2000 tarihinde başladı. Fon, yüzde 2 işveren payı, yüzde 1 çalışan payı ve yüzde 1 devlet katkısından oluşuyor. Ödemeler Mart 2002'de başladı.

Haberler