Petrol-iş'ten Petrol Yasası'na Tepki

Petrol-İş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın, Cumhurbaşkanlığına onaya gönderilen Petrol Yasası'na tepki gösterdi. Öztaşkın, "Yasa ile sektörde tek kamu kuruluşumuz olan TPAO(Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı) gözden çıkarılmış ve kamu yararından vazgeçilmiştir. Petrol kaynaklarımız ise yabancı petrol şirketlerinin kar-zarar hesaplarına terkedilmiştir" dedi.

Öztaşkın, yazılı açıklamasında, Petrol Kanunu'nun, 17 Ocak'ta TBMM Genel Kurulu'nda görüşülerek kabul edildiğini anımsattı. Yasada yapılan değişikliklerle kamu yararından vazgeçildiğini ifade eden Öztaşkın, eski yasadaki "Milli Menfaatin Korunması" bölümünün kaldırıldığını kaydederek, "Kamu menfaatinin yerini, yerli/yabancı özel şirket menfaatleri almıştır" dedi. Petrol arama ve üretim faaliyetlerinde bulunmak için yapılan başvuruların değerlendirilmesinde, eski yasadaki "talebin milli menfaatlere uygun olması" ölçütünün çıkarıldığını belirten Öztaşkın, "Yani ülke yararını gözetme terk edilerek, uluslararası şirketlere sayısız imtiyaz ve avantajlar sağlanmıştır" diye konuştu.

Yabancı devletlerin doğrudan ve dolaylı bir biçimde idaresinde etkili olabilecekleri şirketler ile yabancı bir devlet için, veya yabancı bir devlet namına hareket eden şahısların, petrol faaliyetlerinde bulunamayacakları, mülk edinemeyecekleri, tesis kuramayacakları hükmünün, bu yasadan çıkarıldığını anlatan Öztaşkın, şunları kaydetti:

PETROLDE ÖZELLEŞTİRME TÜRKİYE VE IRAK'TA

"Böylece stratejik öneme sahip bir konuda, yabancı devletlerin belirleyici olmasının önündeki engeller de kaldırılmıştır. Irak'ta savaş-silahla yaptırılanlar, Türkiye'de AKP hükümeti marifetiyle yaptırılmıştır. Bugün, Latin Amerika'da Venezuela, Bolivya ve Ekvador'da petrol sektörünün kamulaştırılması yönünde önemli adımlar atılırken, ülkemiz ve işgal altındaki Irak'ta petrol sektörünün özelleştirilerek serbestleştirilmesi dikkat çekicidir."

Ülke içinde üretilen ham petrol ve doğalgaz ile bunlardan elde edilen petrol ürünlerinin, kara sahalarında yüzde 65'i ve deniz sahalarında yüzde 55'inin "memleket ihtiyacına" ayrılması zorunluluğunun da kaldırıldığını vurgulayan Öztaşkın, "Yabancı şirketlere, ürettikleri ham petrol üzerinde sınırsız tasarrufta bulunma hakkı verilmiştir. Ürettikleri ham petrol-doğalgazın tamamını ihraç etme hakkı getirilerek, olağanüstü durumlarda bile ülkemizde üretilen ham petrolün ülkemizde kullanılması, 'memleket ihtiyacını gözetme' anlayışını ortadan kaldırmıştır" dedi.

KAMU İÇİN GELİR KAYBI

Arama ruhsatlarından hektar başına alınan "devlet hakkı" gelirinin tamamen kaldırılarak, gelir kaybına yol açıldığını belirten Öztaşkın, şu değerlendirmede bulundu:

"Türkiye'de üretilen ham petrolden alınan yüzde 12.5'lik devlet hissesi oranı, günlük üretim miktarına göre kademeli olarak yüzde 2'ye kadar indirilmektedir. Üretimden sağlanan gelirimiz, yüzde 50–85 arasında azaltılarak, şirketlerin gelirleri korunmuştur. Dünyada uygulanan üretim paylaşım anlaşmaları incelendiğinde, durumun vahameti görülecektir. Örneğin, Azerbaycan üretim paylaşım anlaşmalarından 1998 yılında yapılan Kurdashy Anlaşmasında; petrol paylaşım oranları Azerbaycan devlet şirketi SOCAR yüzde 50, Agip yüzde 25, Mitsui yüzde 15, Repsol yüzde 5, TPAO yüzde 5 olarak belirlenmiştir."

LOZAN KAZANIMINA İSTİSNA

Denizlerde bulunacak ham petrolün üretiminden alınacak devlet hissesi oranlarının düşürülmesinden sonra, su derinliğine bağlı olarak yüzde 30'a ulaşan ilave indirimler getirildiğini ifade eden Öztaşkın, Karadeniz'de petrol bulunması durumunda yeni yasada belirtilen yüksek oranlardaki indirimlerle, devletin gelir kaybının yüzlerce milyon dolara ulaşacağını söyledi. Petrol işlemi için yurt dışından getirilen gemi ve personel Kabotaj Kanunu'ndan istisna tutulduğunu kaydeden Öztaşkın, "Lozan kazanımı olan 1926 tarihli Kabotaj Kanunu işlevsiz kılınmaktadır" dedi.

"PETROL TEKELİ KANUNU"

TPAO'nun, devlet adına petrol arama ve üretim faaliyetlerinde bulunma hakkı kaldırılarak, özelleştirilmesinin önünün açıldığını savunan Öztaşkın, şunları kaydetti:

"Devlet adına arama ve üretim faaliyeti yürüten TPAO'nun faaliyete kapalı bölgelerde ve askeri yasak bölgelerde de Bakanlar Kurulu'nun izni ile petrol faaliyeti yapabilme hakkı elinden alınmıştır. TPAO'nun, diğer şirketlerden daha fazla arama ruhsatı alabilme hakkı elinden alınmıştır. Ayrıca bir şirketin sahip olabileceği ruhsat adedi ve ruhsat alanı sınırlandırılmamaktadır. Böylece büyük sermayeli uluslararası şirketler lehine ruhsat tekelleşmesi yaratılacaktır. Üzerinde arama ve işletme hakkı bulunmayan bir sahanın, işletme ruhsatnamesi için, müzayedeye çıkmadan önce TPAO'ya teklif edilerek, TPAO'ya işletme ruhsatı verilmesi hakkı kaldırılmıştır. Kamuyu gözetme ilkesi terkedilmiştir. Halkımız, bu yasanın Türk Petrol Kanunu mu yoksa Çokuluslu Petrol Tekellerini Koruma Kanunu mu olduğunun hesabını elbette soracaktır."(ANKA)

Haberler