(ANKARA) - Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri 2024 sonuçlarına göre, sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren 3 milyon 928 bin girişim KOBİ sınıfında yer aldı. KOBİ'ler 2024 yılında toplam girişim sayısının yüzde 99,6'sını oluştururken, istihdamın yüzde 68,5'ini sağladı.

TÜİK'ten yapılan açıklamada, KOBİ istatistiklerinin Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri ile Girişimcilik ve İş Demografisi çalışmalarındaki revizyonlar doğrultusunda güncellendiği belirtildi. Mevzuata göre 250 kişiden az çalışanı bulunan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 500 milyon TL'yi aşmayan girişimler KOBİ olarak tanımlanıyor.

İstihdam ve ciroda KOBİ'lerin payı yüksek

2024'te KOBİ'ler; istihdamın yüzde 68,5'ini, personel maliyetinin yüzde 43,5'ini, cironun yüzde 44,1'ini, üretim değerinin yüzde 39,8'ini ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 41,2'sini oluşturdu. KOBİ'lerin faaliyet gösterdiği sektörler incelendiğinde, yüzde 35,1 ile toptan ve perakende ticaret ilk sırada yer aldı. Bunu yüzde 15,3 ile ulaştırma ve depolama, yüzde 12,1 ile imalat sanayi izledi.

İmalat sanayinde istihdam payı öne çıktı

İmalat sanayinde faaliyet gösteren KOBİ'lerin toplam KOBİ istihdamı içindeki payı yüzde 25,4 oldu. Aynı sektörde personel maliyetinin yüzde 33,5'i, cironun yüzde 25,5'i, faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 34,9'u ve üretim değerinin yüzde 41,2'si KOBİ'ler tarafından gerçekleştirildi.

Çalışan başına katma değer 2015'e göre katlandı

KOBİ'lerde çalışan başına ortalama katma değer 2015 yılında 26 bin TL iken, 2024'te 479 bin TL'ye yükseldi. En yüksek değer orta ölçekli girişimlerde görüldü. Orta ölçekli girişimlerde çalışan başına katma değer 2024'te 969 bin TL olurken, bu tutar küçük ölçekli girişimlerde 558 bin TL, mikro ölçekli girişimlerde ise 175 bin TL olarak hesaplandı. Çalışan başına personel maliyeti de 2015'te 17 bin TL'den 2024'te 253 bin TL'ye çıktı. Orta ölçekli girişimlerde bu tutar 439 bin TL'ye ulaştı.

İmalat sanayinde faaliyet gösteren KOBİ'lerin yüzde 54,8'i düşük teknoloji sınıfında üretim yaptı. Mikro ölçekli girişimlerde bu oran yüzde 56,2, küçük ölçekli girişimlerde yüzde 48,3, orta ölçekli girişimlerde ise yüzde 47,7 olarak gerçekleşti. 2024'te KOBİ'lerin girişim doğum oranı yüzde 15,9 oldu. En yüksek doğum oranı yüzde 17,3 ile mikro ölçekli girişimlerde görülürken, küçük ölçekli girişimlerde yüzde 4,7, orta ölçekli girişimlerde ise yüzde 4,2 olarak kaydedildi.

İhracatta KOBİ payı yüzde 29,6

KOBİ'ler 2024 yılında toplam ihracatın yüzde 29,6'sını, ithalatın ise yüzde 15,9'unu gerçekleştirdi. KOBİ ihracatının yüzde 59,4'ü ticaret, yüzde 34,3'ü imalat sanayi sektöründe yapıldı. KOBİ'lerin ihracatının yüzde 48'i Avrupa ülkelerine, yüzde 34,3'ü Asya ülkelerine gerçekleşti. 2015'te 49 milyar dolar olan KOBİ ihracatı 2024'te 76 milyar dolara yükselirken, ithalat 36 milyar dolardan 51 milyar dolara çıktı.

Ar-Ge harcamalarında KOBİ payı yüzde 28,8

TÜİK verilerine göre KOBİ'ler 2024'te mali ve mali olmayan şirketlerin toplam Ar-Ge harcamalarının yüzde 28,8'ini gerçekleştirdi. Tam zaman eşdeğeri cinsinden Ar-Ge personelinin yüzde 43,7'si KOBİ'lerde istihdam edildi.