Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Yılmaz:

MADEN İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRÜ YILMAZ:

- "PİYASADA İŞLENMEDEN SATILAN BİR KİLOGRAM BİLE BOR YOK"

- "DÜNYADA BOR PAZARINDA BİR NUMARAYIZ AMA BİZ PİYASADAN ÇEKİLİRSEK DÜNYA BOR SIKINTISI ÇEKMEZ"

- "BORDA 2007 ÜRÜNLERİ ŞİMDİDEN SATILDI"

- "FAZLA KAPASİTE OLSAYDI VE ÜRETİM YAPABİLSEYDİK 300 BİN TON DAHA BOR SATARDIK"

MÜGE TUTCALI

ESKİŞEHİR (İHA) - Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Orhan Yılmaz, 2007 yılı için satılamayan bor kalmadığını ve fazla kapasite olsaydı 300 bin ton daha bor satabileceklerini söyledi.

Yılmaz ayrıca, Türkiye dışında da 300-400 yıl ihtiyacı karşılayacak miktarda bor bulunduğunu belirterek, " 'Türkiye bor üretiminden çekilsin. Böylelikle diğer ülkeler bize gelsin, bize mahkum olsun' deniyor. Biz pazardan çekilirsek hiçbirşey olmaz. Dünya bor sıkıntısı çekmez. Biz Türkiye'de tekeliz, dünyada tekel değiliz" diye konuştu. Eti Maden İşletmeleri tarafından bor üretim faaliyetlerinin yerinde görülmesi amacıyla Kırka Bor İşletmesi Müdürlüğü Tesisleri'ne bir gezi düzenlendi. Gezi öncesinde basına açıklamalarda bulunan Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Orhan Yılmaz, bor konusunda çeşitli 'rivayet'lerin olduğunu belirten Yılmaz, borun 'ne efsane haline getirilecek bir madde ne de önemsiz bir meta' olduğunu vurguladı. Borun en çok cam, deterjan ve seramik sektöründe kullanıldığını ifade eden Yılmaz, bazı sektörlerde yüzde 20, bazı sektörlerde ise milyonda hatta binde bir oranında girdi olarak kullanıldığını söyledi, Yılmaz, Türkiye'nin neresinde bulunursa bulunsun, bütün bor işletmeciliği, üretimi ve satımının devlet tarafından yapıldığına da dikkat çekti. Yurt dışına ham olarak satılan borun yüksek fiyatlarla yeniden satın alındığı iddialarını da yalanlayan Yılmaz, işlenmeden satılan bir kilogram bile bor olmadığını söyledi. Yılmaz, ABD'ye satılan bor miktarının da toplam satışların yüzde 20'sinden bile fazla olmadığı vurguladı.

TÜRKİYE 2005 YILINDAN BERİ DÜNYANIN EN BÜYÜK BOR ÜRETİCİSİ

Yılmaz, dünya bor rezervinin de yüzde 72.2'lik bölümünün Türkiye'de bulunduğunu belirterek, "2002 yılında 436 bin ton bor kimyasalı üretildi. Bu yüzde 134'lük bir artışla 2006 yılında 1 milyon 21 bin tona ulaşmıştır" dedi. Kurum olarak verimlilikte büyük bir patlama yaşandıklarının anlatan Yılmaz, "2006 yılında toplam 367 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Türkiye'nin 2005 yılından beri dünyanın en büyük bor üreticisi haline geldi" şeklinde konuştu.

Yılmaz, bor üretiminin yüzde 8'inin ülke içinde kullanıldığını, yüzde 92'sinin de ihraç edildiğini belirterek, iç ve dış satışların 2002 yılına göre yüzde 94 oranında artarak 390 milyon dolara ulaştığını kaydetti. Net döviz sağlama açısından da kurumun önemli bir fonksiyona sahip olduğuna dikkat çeken Yılmaz, "Net döviz sağlama pozisyonu açısından Türkiye'de ilk 10 kuruluş arasına girdik" dedi.

ÇİN'DEN KOTA UYARISI

Türkiye'nin 2006 yılı bor ihracatını Uzakdoğu'da 5 kat artırdığını belirten Yılmaz, Çin'e ihracatın 2002'ye göre 13 kat artarak 118 milyon dolara ulaştığını, ABD'ye de 2 kat artışla 54 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiklerini söyledi. Bütün dünya ülkelerinin Çin'in ürettiği mallarla ilgili kotalar koyma niyetleri olduğunu ifade eden Yılmaz, "Çin, bor üretimi konusunda bize gelip 'Size kota koyacağız, çünkü bizi mahvettiniz' diyor. Çünkü Türkiye dünya bor pazarında bir numara" dedi.

"2007 yılı için satamadığımız bor kalmadı. Kapasite olsaydı ve üretim yapılabilseydik 300 bin ton daha bor satabilirdik" diyen Yılmaz, 2007 yılında da mevcut kapasitelerini yüzde 80 oranında artırmayı hedeflediklerini bildirdi. Yılmaz bu kapsamda, ithalata dayalı makine ve teçhizat yerine, kamu kurum ve kuruluşlarının atıl durumdaki malzemelerini kullanacaklarını ve 750 milyon dolarlık harcama yerine 150 milyon dolar yatırım yapacaklarını kaydetti. para Yılmaz, Eti Maden olarak 2002'deki üretimi ve satış oranlarının hala aynı kalması durumnda 30 trilyon zarar ediyor olacaklarını da dile getirerek. "Bu durumda çoktan Özelleştirme İdaresi'ne geçmiş olurduk. Ama yaptığımız çalışmalarla 2006'da 193 milyon YTL kar elde ettik" şeklinde konuştu.

BİZ TÜRKİYE'DE TEKELİZ, DÜNYADA TEKEL DEĞİLİZ

Borun en önemli girdisinin enerji olduğuna işaret eden Yılmaz, kendi enerjilerini kendilerinin ürettiğini, tesislerde 40 megawatt enerji üretildiğini söyledi. Dünyada 3.5 milyar ton bor rezervi bulunduğunu, toplam tüketimin ise 3.5 milyon ton olduğunu ifade eden belirten, "Türkiye'nin bütün borçlarının ülkedeki rezervlerle karşılanacağına dair iddialar var. Türkiye'de, dünyanın 500-600 senelik ihtiyacını karşılayacak kadar rezerv var. Ancak bizim dışımızdaki ülkelerde de 300-400 yıl yetecek bor var. 'Türkiye bor üretiminden çekilsin. Böylelikle diğer ülkeler bize gelsin, bize mahkum olsun' deniyor.Biz pazardan çekilirsek hiçbirşey olmaz. Dünya bor sıkıntısı çekmez. Biz Türkiye'de tekeliz, dünyada tekel değiliz. Rusya, ABD, Çin'in elinde 300 yıldan fazla ihtiyacı karşılayacak kadar bor var" dedi.

Bor tesislerinin 40 milyon dolara satılacağı söylentilerinin olduğunu ancak yaklaşık 400 milyon dolarlık bor satışı gerçekleştirilen Türkiye'de bunun mümkün olamayacağını ifade eden Yılmaz, satış rakamının da 3 yıl sonra 600 milyon dolara çıkarmayı hedeflediklerini anlattı.

Daha sonra gazetecilerin sorularını cevaplayan Yılmaz, ABD'nin bor rezervinin yüzde 6.8, Türkiye'nin yüzde 72.2 olduğunun hatırlatılması ve ABD'nin en büyük bor şirketi Rio Tinto'nun nasıl Türkiye'nin rakibi olabildiğinin sorulması üzerine, cevherin bolluk oranı ile satış oranları arasında bir korelasyon bulunmadığını söyledi. Yılmaz ancak kendilerinin kapasite artırımına giderek ABD'nin önüne geçtiklerini de dile getirdi. Çin'deki kapasitenin sorulması üzerine ise Yılmaz, Çin'de maden tenörünün düşük olduğunu ancak, işçilik ve enerji maliyetlerinin Türkiye'ye göre çok daha düşük olduğunu hatırlattı. Yılmaz, borun enerji sektöründeki rolünün sorulması üzerine ise, sodyum bor hidrürün hidrojen depolamada kullanıldığını ancak, bundan elde edilen birim maliyetin klasik enerji üretim yöntemlerine göre 50 kat fazla olduğunu ve esas olanın ekonomik üretim yapabilmek olduğuna işaret etti. Yılmaz, yine de sodyum bor hidrürü üretmek üzere çalışmalara başladıklarını da bildirdi. Borun çevre sağlığına etkisinin sorulması üzerine Yılmaz, her sanayi sektörünün çevreye bir miktar zararı olduğunu, borun da zararının minimum düzeyde olduğunu belirtti. Emet'teki bor fabrikasına yönelik olarak arsenik zehirlenmesi iddialarının da gerçek dışı olduğunu ifade eden Yılmaz, DSİ'nin özel ölçümler yaptığını ve hiçbir bir sızıntının olmadığını kaydetti.

(MÜG-MAY-ÖK-E)

Haberler