Ekonomide 2023 böyle geçti: Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos

Yılın ikinci 4 aylık dönemine, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde ekonominin dümenine geçen isimlerin belirlenmesi damga vurdu. Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine Mehmet Şimşek atandı.

Yılın mayıs, haziran, temmuz ve ağustos aylarını kapsayan döneminde, ekonomi yönetiminin şekillenmesi ve makro ekonomik verilerdeki olumlu gelişmeler öne çıktı.

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine, daha önce de bakanlık ve ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığı yapan Mehmet Şimşek atandı. Daha önceki kabinelerde ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığı ve bakanlık görevleri üstlenen Cevdet Yılmaz da Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak görev aldı.

Türkiye ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde yüzde 4, ikinci çeyreğinde ise yüzde 3,9 büyüme gösterirken, ikinci çeyrek sonunda ülke, 12 çeyrektir kesintisiz büyüdü.

Türkiye'nin ihracatı, 6 Şubat tarihli Kahramanmaraş merkezli depremler ve Kurban Bayramı tatili gibi etkenlerle bazı aylarda gerileme gösterse de yılın genelinde aylık bazda rekor kırmaya devam etti.

İşsizlik oranı da aylık ve çeyrekler itibarıyla düşüşünü sürdürdü. İşsizlik yılın ikinci çeyreğinde yüzde 9,7 olarak kaydedildi. Böylece işsizlik oranı 20 çeyrek sonra tek haneye geriledi.

Ticaret Bakanlığının, ikinci el otomobil satışına yönelik düzenlemeleri de bu dönemde öne çıktı. Bakanlık, ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanmasına kısıtlama getirdi.

Bu dönemde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile ilişkilerde önemli adımlar atıldı. Yılmaz ve Şimşek'in ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bu ülkeye bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu ülkeyle toplam tutarı 50,7 milyar dolar olan 13 anlaşma imzalandı.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye ekonomisinde yılın ikinci 4 aylık diliminde yaşanan önemli gelişmeler şöyle:

1 MAYIS

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Milli Muharip Uçak'ın adının KAAN olduğunu açıkladı

2 MAYIS

Ticaret Bakanlığı, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ihracat üzerindeki olumsuz etkisinin nisanda da devam ettiğine işaret ederek "İhracatımız, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 17,2 azalışla 19,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir." ifadesini kullandı.

3 MAYIS

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu yıl için destek ödemesiyle birlikte yaş çay alım fiyatını kilogram başına yüzde 64 artırarak, 11 lira 30 kuruşa çıkartıyoruz." dedi.

6 MAYIS

KOSGEB, deprem bölgesinde imalat sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lerin bakım, tadilat, onarım, personel, ham madde, malzeme, teçhizat, donanım gibi giderlerinin karşılanmasına katkı sağlamak için 75 bin liraya kadar geri ödemeli destek sağlayacağını açıkladı.

Ticaret Bakanlığı, ilk tescil motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinde bulunan yetkili bayilerin, stoklarında bulunmasına rağmen taşıt satışından kaçınmaları, tavsiye edilen satış fiyatının üzerinde fiyat talep etmeleri halinde ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgelerinin iptal edileceğini ve bu işletmelere bir yıl süreyle yetki belgesi verilmeyeceğini bildirdi.

9 MAYIS

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu toplu iş sözleşmesi çerçevesiyle, refah payı dahil ücretlerde yüzde 45 zam yapıyoruz, böylece en düşük kamu işçisi ücretini 15 bin liraya çıkıyor." dedi.

11 MAYIS

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Temmuz ayında en düşük memur maaşının 22 bin lirayı bulacağını belirtti.

12 MAYIS

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, yerli ve milli çip tasarımı çözümlerinin geliştirilmesi amacıyla stratejik bir hamlede bulunarak, "Entegre Devre Tasarımı Çağrısı" açtı.

21 MAYIS

Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin (TZOB) 28. Genel Kurulu'nda, Şemsi Bayraktar'ın başkanlığındaki liste, geçerli oyların tamamını aldı. TZOB Başkanlığına ilk kez 2003'te seçilen Bayraktar, altıncı kez bu görevi üstlendi.

25 MAYIS

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Yönetmeliği ile KOBİ tanımı, "yıllık çalışan sayısı 250 kişiden az olan, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500 milyon Türk lirasını aşmayan işletmeler" olarak değiştirildi.

27 MAYIS

Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii AŞ (TÜRASAŞ) tarafından üretilen yerli ve milli tren seti, ilk yolculu seferine Ada Ekspresi ile Adapazarı'ndan başladı.

28 MAYIS

Ticaret Bakanlığı tebliğiyle, yerli üretimi olan yeni nesil ürünlerden airfryer ve robot süpürgenin de aralarında yer aldığı bazı küçük ev aletlerinin ithalatında gözetim uygulanması kararlaştırıldı.

TÜİK, doğal gaz faturalarının 24 Nisan-31 Mayıs döneminde devlet tarafından karşılanmasına ilişkin karar sonrasında, TÜFE kapsamında yer alan doğal gaz fiyatının, Mayıs 2023 dönemine ilişkin hesaplamalar yapılırken dikkate alınması gerekliliğinin ortaya çıktığını bildirdi.

31 MAYIS

Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 4 büyüdü.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanlığına, yeniden Rifat Hisarcıklıoğlu seçildi.

2 HAZİRAN

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, mayıs ayı ihracatının yüzde 14,4 artışla 21,7 milyar dolar olduğunu bildirerek, "Bu, tüm zamanların en yüksek mayıs ayı ihracat değeridir." ifadesini kullandı.

3 HAZİRAN

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanı Kabinesi'nin üyeleri duyuruldu. Buna göre, yeni kabinede ekonomi yönetimi de belirlendi. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine, daha önce de bakanlık ve ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığı yapan Şimşek atandı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına Bakan Yardımcılığı görevinde bulunan Mehmet Fatih Kacır getirilirken Ömer Bolat da Ticaret Bakanı olarak kabineye girdi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına Karayolları Genel Müdürü Abdulkadir Uraloğlu, Tarım ve Orman Bakanlığına ise Bakan Yardımcısı İbrahim Yumaklı getirildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Bakan Yardımcılığı görevini yürüten Alparslan Bayraktar olurken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında da Vedat Işıkhan görevlendirildi. Daha önceki kabinelerde ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığı ve bakanlık görevleri üstlenen Cevdet Yılmaz da Cumhurbaşkanı Yardımcısı oldu.

5 HAZİRAN

TÜFE mayısta yüzde 0,04, Yİ-ÜFE yüzde 0,65 arttı. Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 39,59, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 40,76 oldu. TÜFE son 17, Yİ-ÜFE de son 24 ayın en düşük seviyesine geriledi.

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığına Haluk Görgün atandı.

20 HAZİRAN

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücretin 1 Temmuz 2023 itibarıyla brüt 13 bin 414, net 11 bin 402 liraya yükseltilmesi konusunda anlaştı.

21 HAZİRAN

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, BAE'yi ziyaret etti.

24 HAZİRAN

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 23 Haziran'da günlük ihracat değeriyle rekor kırıldığını açıkladı. Bolat, ihracatın dün günlük tarihi rekorla 2 milyar 121 milyon dolar seviyesinde gerçekleştiğini belirterek, "Günlük ihracatta 2 milyar dolar eşiği aşılmış oldu." ifadesini kullandı.

3 TEMMUZ

İhracat, haziran ayında, Kurban Bayramı tatilini de kapsayan tatil döneminin etkisiyle, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,5 azalışla 20 milyar 901 milyon dolar olarak gerçekleşti.

4 TEMMUZ

Kamuya olan 370,4 milyar liralık alacak yapılandırıldı. Yapılandırma düzenlemesi kapsamında Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine 5 milyon 484 bin 289 mükellef başvurdu, 7 milyon 946 bin 460 yapılandırma dosyası oluşturuldu. Kanun kapsamında 56,8 milyar liralık tahsilat gerçekleşti.

6 TEMMUZ

TÜİK bültenine göre dünya nüfusu 2022'de tahmini 8 milyara yükselirken, Türkiye 85 milyon 279 bin 553 kişilik nüfusuyla 194 ülke arasında 18. sırada yer aldı. Genç nüfus oranı dünya ortalaması 2022 yılında yüzde 15,5 olurken, Türkiye'nin genç nüfus oranının yüzde 15,2 ile dünya ortalamasının hemen altında olduğu görüldü.

7 TEMMUZ

Katma değer vergisinde artışa gidildi. Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, mal ve hizmetlere uygulanan yüzde 18'lik katma değer vergisi yüzde 20'ye yükseltildi. Tüketici kredilerinde BSMV oranı yüzde 15 oldu. Şans Oyunları Vergisi oranı at yarışlarında yüzde 14'e, spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde yüzde 10'a ve diğer şans oyunlarında yüzde 20'ye yükseltildi. Başta gıda maddeleri olmak üzere yüzde 1'e tabi mal ve hizmetlerin KDV oranında ise herhangi bir değişiklik yapılmadı.

13 TEMMUZ

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye'nin dünya ihracatından aldığı paydaki artış trendinin bu yılın ilk çeyreğinde de devam ettiğini bildirerek, yıllıklandırılmış ihracatın 255,7 milyar dolarla küresel ihracattan yüzde 1,04 pay aldığını ifade etti.

Türkiye'de ticari işletmelerce toplanan süt miktarı, mayısta 944 bin 349 tonla istatistiki serinin tutulmaya başlandığı 2010 yılından bu yana aylık bazda en yüksek seviyeye çıktı.

15 TEMMUZ

Ticaret Bakanlığının, ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanmasına 1 Ocak 2024'e kadar kısıtlama getiren düzenlemesi yürürlüğe girdi. Düzenlemeye aykırı ilan verenler hakkında ilan başına 300 bin liraya kadar idari para cezası kesilmesinin önü açıldı.

En düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya çıkarılmasını, emekli aylıklarına yüzde 25 zam yapılmasına yönelik düzenlemeleri içeren ve bazı vergi artışlarını öngören kanun Resmi Gazete'de yayımlandı.

16 TEMMUZ

Akaryakıtta ÖTV tutarları artırıldı. ÖTV tutarları, motorinde ve 95 oktan benzinde 5 lira ve LPG'de 4 lira yükseltildi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, akaryakıt ürünlerindeki özel tüketim vergisi (ÖTV) artışı ile depremin yol açtığı ilave maliyetlerin bütçe üzerindeki etkisini bir miktar azaltmanın hedeflendiğini, ayrıca, söz konusu düzenlemenin cari açığı kontrol altına almaya da destek vereceğini bildirdi.

17 TEMMUZ

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek'in imzasıyla kamu kurumlarına gönderilen genelgede, deprem kaynaklı maliyetler haricinde tüm harcamaların yeniden gözden geçirilmesi gerektiği belirtilerek, tedbirlerin ivedilikle uygulanabilmesi için gerekli adımların atılması gerektiği, tasarruf takibinin de tavizsiz sağlanacağı kaydedildi.

19 TEMMUZ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ziyareti kapsamında, Türkiye ile BAE arasında enerji, ulaştırma, altyapı, lojistik, e-ticaret, finans, sağlık, gıda, turizm, emlak, inşaat, savunma sanayisi, yapay zeka ve ileri teknolojiler gibi alanlarda 13 anlaşma imzalandı, bu anlaşmaların toplam tutarı 50,7 milyar dolar oldu.

20 TEMMUZ

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından paylaşılan raporda Türkiye'nin 40 FATF standardının 39 adedinden uyumlu olduğunun tescil edildiğini belirterek, "Bu durum kara para aklama ile terörizmin finansmanı ile mücadeleye verdiğimiz önemin açık bir tezahürüdür. Uygulamada sağlayacağımız etkinlik ile ülkemizi gri listeden çıkartmaya kararlıyız." ifadesini kullandı.

21 TEMMUZ

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmediği gerekçesiyle sosyal medya platformu X'e, Türkiye'deki vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişiler tarafından yeni reklam verilmesini yasakladı.

27 TEMMUZ

2023 yılı ek bütçesi Resmi Gazete'de yayımlandı. 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanunla, genel bütçe kapsamındaki idarelerin bütçe tertiplerine 1 trilyon 74 milyar 508 milyon 886 bin lira, özel bütçeli idarelerin bütçe tertiplerine 45 milyar 5 milyon 627 bin lira olmak üzere toplam 1 trilyon 119 milyar 514 milyon 513 bin lira ödenek eklendi.

29 TEMMUZ

Cumhurbaşkanı Kararı'na göre, kurumların, döviz tevdiat ve katılma hesaplarındaki yabancı paralarını TL'ye çevirmeleri durumunda vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlarının kurumlar vergisinden müstesna olması 30 Haziran 2023 itibarıyla uygulanacak.

1 AĞUSTOS

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, İstanbul Havalimanı'nın, yılın ilk yarısında Avrupa'daki en iyi kargo trafiğine sahip havalimanı olduğunu açıkladı.

3 AĞUSTOS

Ticaret Bakanı Bolat, "İhracatımız temmuzda yüzde 8,4 artışla 20 milyar 93 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylelikle tarihin en yüksek temmuz ayı ihracat değerine ulaşıldı." dedi.

4 AĞUSTOS

Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında afet bölgesi ilan edilen yerlerde işletmesi zarar gören esnaf ve sanatkarların Halk Bankası tarafından kullandırılan kredilerinin geri ödemeleri için 6 ay daha faizsiz erteleme imkanı getirildi.

7 AĞUSTOS

Savunma sanayisinde dünyada ilk 100'e giren Türk şirketi sayısı 4'e yükseldi, ABD merkezli dünyanın en prestijli savunma sanayi listesi kabul edilen "Defense News Top 100"deki Türk şirketi sayısı 4'e çıktı. ASELSAN 47 ile listenin en üstünde yer alırken, bu şirketi TUSAŞ ve ROKETSAN izledi. Listeye ilk kez dahil olan ASFAT, 100'üncü sırada bulunuyor.

11 AĞUSTOS

Ticaret Bakanı Bolat, haziranda cari işlemler hesabının 20 ay sonra fazla verdiğini belirterek, "Önümüzdeki dönemde cari işlemlerdeki iyileşmeyi sürdürmek amacıyla başta mal ve hizmet ihracatını artırmaya yönelik çalışmalarımız olmak üzere, Bakanlık olarak faaliyetlerimizi kararlılıkla sürdüreceğiz." ifadesini kullandı.

17 AĞUSTOS

İşsizlik oranı 20 çeyrek sonra tek haneye geriledi. İşsizlik 2018'in birinci çeyreğinde yüzde 9,9 olarak hesaplanırken, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 9,7 olarak kaydedildi

25 AĞUSTOS

Hisar O+ Sistemine RF Arayıcı Başlıklı Füze yeteneği eklendi. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii (SSB) Başkanı Haluk Görgün, Türkiye'nin milli hava savunma füze sistemi HİSAR O+'nun yeni RF Arayıcı Başlıklı Füzesi ile yakın ve uzak menzillerdeki hedefleri başarıyla imha ettiğini kaydetti.

29 AĞUSTOS

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), bu yıl ürün alım rekoru kırdı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı: "2023 yılında TMO tarafından alınan ürün miktarı 10 milyon tonu geçerek tüm zamanların en yüksek alım rekoruna ulaştı. Bu kapsamda üreticilerimize 40,5 milyar lira ürün bedeli ödedik, ödemeler devam ediyor." dedi.

30 AĞUSTOS

TEKNOFEST, Cumhuriyet'in 100. yılında Ankara'da teknoloji ve bilim meraklılarına kapılarını açtı

31 AĞUSTOS

Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3,9 büyüdü. Böylece ülke ekonomisi üst üste 12 çeyrek büyümüş oldu. Türkiye, OECD'nin en hızlı büyüyen ikinci ülkesi oldu.

Kaynak: AA / Ekonomi