İsviçre'nin İtalyanca konuşulan bölgesindeki Lugano kentinde mağaza ve restoranların büyük bölümü artık bitcoin kabul etmeye başladı. Kent yönetimi, kripto para kullanımını yaygınlaştırmak için ödeme terminallerini işletmelere ücretsiz olarak dağıttı.

"FİNANSAL ÖZGÜRLÜK HİSSİ" VERİYOR

Hamburger servis eden zincirlerde bile müşteriler cep telefonlarındaki dijital cüzdanla temassız şekilde ödeme yapabiliyor. Bir fincan kahve için ödenen tutar 0.00008629 bitcoin; bu da yaklaşık 8.80 dolara karşılık geliyor. Kent sakinleri İsviçre frangıyla ödeme yapmayı sürdürebiliyor, ancak yaklaşık 350 işletme bitcoin'i de seçenek olarak sunuyor. Belediye, okul öncesi bakım hizmetleri de dahil bazı belediye ödemelerinde kripto parayı kabul etmeye başladı.

Fransa'dan gelen ve kendini "bitcoin inananı" olarak tanımlayan Nicolas, bu yöntemin ona "aracıların olmadığı bir finansal özgürlük hissi" verdiğini söylüyor. İsviçre'de kullanılan ve belirli bir tutarın bitcoin olarak dijital cüzdana yüklendiği hediye kartları da dikkat çekiyor.

İŞLETMELER DÜŞÜK İŞLEM ÜCRETLERİ NEDENİYLE TERCİH EDİYOR

Kent merkezindeki lüks mağazalarda da bitcoin ile ödeme yapılabiliyor. Vintage Nassa adlı dükkânın sahibi Cherubino Fry, kredi kartlarında yüzde 1.7'ye, hatta yüzde 3.4'e kadar çıkabilen komisyonların aksine bitcoin işlem ücretinin genellikle yüzde 1'in altında olduğunu belirtiyor. Fry, bugün için bitcoin ile yapılan alışverişlerin sınırlı olduğunu kabul etse de "bu ağacın 5-10 yıl içinde çok büyüyeceğini" savunuyor.

Bitcoin kullanımını teşvik eden en önemli girişim ise belediyenin Tether platformuyla birlikte 2022'de başlattığı Plan B projesi. Plan B Direktörü Mir Liponi, bankasıyla yaşadığı sorun nedeniyle 11 gün boyunca yalnızca bitcoin kullanarak yaşamayı denediğini ve Lugano'da bunun büyük ölçüde mümkün olduğunu söylüyor. Ancak toplu ulaşım, yakıt ve enerji faturaları henüz bitcoin ile ödenemiyor.

DÜNYADAKİ DENEMELERİN SONUÇLARI KARIŞIK

Bitcoin'in yasal para ilan edildiği El Salvador'daki deneyim ise beklentileri karşılamadı. Kripto şirketi Unchain Data'nın yöneticisi Vincent Charles, hükümetin teşvik olarak dağıttığı 30 dolarlık bitcoin'in çoğu kullanıcı tarafından hemen dolara çevrildiğini ve sistemin yaygınlaşmadığını belirtiyor. Öte yandan Ljubljana, Hong Kong ve Zürih gibi kentler kripto para dostu şehirler olarak öne çıkıyor.

BİTCOİN TARTIŞMALARI ŞEHİRDE GERİLİM YARATIYOR

Lugano'da kripto para karşıtlığı da dikkat çekiyor. Göl kıyısındaki parkta bulunan ve bitcoin'in mucidi olduğu ileri sürülen "Satoshi Nakamoto"yu temsil eden heykel, ağustos ayında vandallar tarafından parçalanıp göle atıldı. Üniversitede okuyan Lucia, kripto paraları suç, karanlık ağ ve spekülasyonla ilişkilendirdiğini ve birçok kişinin yatırımlarında ciddi kayıp yaşadığını söylüyor.

Ülke genelindeki uzmanlar ise dalgalanma riskine vurgu yapıyor. Fribourg Üniversitesi'nden Prof. Sergio Rossi, işletmelerin ödeme aldıktan sonra bitcoin'i hızla İsviçre frangına ya da başka bir resmi para birimine çevirmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca kripto cüzdanlarının üçüncü taraf platformlarda tutulmasının, olası bir iflas durumunda tüm varlıkların kaybedilmesi riskini doğurduğunu hatırlatıyor. İsviçre'de 100 bin franga kadar olan banka mevduatlarının devlet güvencesi altında olması ise kripto paradan ayrılan önemli bir güvenlik farkı.

BELEDİYE: MAFYA İÇİN BİTCOİN DEĞİL, NAKİT DAHA CAZİP

Lugano Belediye Başkanı Michele Foletti, kentteki kripto yoğunluğunun kara para için çekim merkezi olacağı iddialarını reddediyor. Foletti, uyuşturucu ticareti gibi işlemlerde suç örgütlerinin hâlâ fiziksel nakit parayı tercih ettiğini ve bitcoin'in anonimlik açısından nakitten daha sınırlı olduğunu vurguluyor. Belediye, bitcoin'in şehir ekonomisine canlılık kattığını savunuyor. Foletti'ye göre 110 kripto şirketi Lugano'ya taşındı ya da kentte faaliyete başladı.