Ağır sanayiyle büyüyen kent: "Karabük"

Türkiye'nin ilk demir çelik fabrikasının 84 yıl önce temellerinin atılmasıyla adı duyulan ve o dönemde 13 haneli bir mahalle olan Karabük, aradan geçen zamanda 300 bin nüfuslu bir kente dönüştü.

Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla başlatılan ulusal sanayileşme hamlesi kapsamında 1930'lu yıllarda yapımına karar verilen demir ve çelik fabrikalarının yeri konusunda dönemin Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak'ın "Düşman ordusunun top menziline düşmeyecek kadar içerlek, piyadenin ulaşamayacağı kadar kuytu, süvarinin dörtnala kalkamayacağı kadar sarp bir yerde kurulmalıdır" sözü üzerine, çeltik tarlalarının bulunduğu Safranbolu'ya bağlı Öğlebeli köyünün 13 haneli Karabük Mahallesi'nin kaderi değişti.

O yıllarda sadece yakınından geçen ve şimdilerde şehrin ortasında kalan bir tren istasyonuna adı verildiği için haritalarda görünen Karabük Mahallesi'nde, 1937'de Türkiye'nin ilk ağır sanayisinin temeli atıldı.

Karabük Demir ve Çelik Fabrikalarının (KARDEMİR) 2 yıl içinde faaliyete geçmesiyle göç almaya başlayan mahallede, aynı yıl belediye teşkilatı kuruldu. 1941 yılında Safranbolu ilçesine bağlı bucak, 1953'te Zonguldak iline bağlı bir ilçe olan Karabük, gelişim ve büyümesini 1995 yılına kadar hızla sürdürdü.

6 Haziran 1995'te Çankırı'dan Ovacık ve Eskipazar ile Zonguldak'tan Safranbolu, Yenice ve Eflani ilçelerini de bünyesine alarak Türkiye'nin 78. ili olan Karabük, aradan geçen zaman içinde yaklaşık 300 bin nüfusa ulaştı.

"Cumhuriyet Kenti" sloganıyla her yıl 6 Haziran'da ülkede "kuruluşunu kutlayan tek il" konumunda bulunan ve bu yıl 26. yılını kutlayan "işçi kenti" Karabük, alın teri, emek ve dayanışmanın sembol şehirleri arasında yer alıyor.

"Bir köy kente dönüştü"

Karabük Valisi Fuat Gürel, AA muhabirine, Karabük'ün, adeta Türkiye ile birlikte geliştiğini ve büyüdüğünü söyledi.

Gürel, 1930'lu yıllarda haritada sadece bir istasyon adı olarak görünen Karabük'ün KARDEMİR'in kurulmasıyla yıldızının parladığını belirterek bir köyün kente dönüştüğünü kaydetti.

Bugün Karabük'ün eğitimden turizme, sanayiden orman ürünlerine kadar birçok alanda ülkeye katkı verdiğini dile getiren Gürel, "3 Nisan 1937'de Öğlebeli köyünün 13 haneli Karabük Mahallesi'nde bir temel atılıyor; ülkenin ilk ağır sanayisinin temelleri. Bu köy fabrikayla büyüyor ve ülkenin inşasına adeta omuz veriyor. Bir mahalleden 84 yılda büyük bir kent ve sanayi kültürü doğuyor." diye konuştu.

Demir ve çelik fabrikalarının Karabük'ün var olma sebebi olduğunun altını çizen Gürel, "KARDEMİR varlığımızın nedenidir. Bu fabrika olmasaydı Karabük kenti olmazdı. İlimizde ülkemizin her bölgesinden vatandaşlarımız kardeşçe yaşamaktadır. Karabük'ün kuruluşunun 26. yılını kutluyorum. Bu kentin inşasında emeği olan herkese teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı.

"Karabük ülkenin büyümesine her zaman omuz verdi"

Karabük Belediye Başkanı Rafet Vergili de Karabük'ün, "fabrikalar kuran fabrika" unvanı bulunan KARDEMİR ile var olduğunu ve her geçen yıl büyüyerek örnek bir kent haline geldiğini söyledi.

Karabük'ün, Türkiye'de kuruluşunu kutlayan tek il olduğunu anımsatan Vergili, şöyle devam etti:

"Karabük, bir işçi kenti olarak ülkenin büyümesine her zaman fabrikası sayesinde omuz verdi. Bugün de bunu sürdürmektedir. Karabük bir emekçi şehridir. 'Emeğin başkenti' olarak bilinmektedir. Özellikle son yıllarda KARDEMİR'in birçok ürünle ihracatını büyütmesi ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmeyi başaran Safranbolu ilçesi sayesinde adını dünyaya da duyurmuştur."

Karabük'ün kuruluşunun 26. yılını kutlayan Vergili, kentin 84 yıllık yolculuğunda başta belediye başkanları olmak üzere emeği geçenlere minnet borçlu olduklarını sözlerine ekledi.

Kaynak: AA / Güncel