Toplam İnşaat Harcamaları Son Yılların En Yüksek Seviyesine Ulaştı"

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) Eylül 2017 Sektör Raporu'na göre, genel ekonomik büyümenin üzerinde bir performans gösteren inşaat sektörü, yılın ilk yarısında yüzde 6,4 büyüdü. Bu performansa bağlı olarak yılın ikinci çeyrek döneminde önemli ölçüde artan toplam inşaat harcamaları 140,2 milyar TL olarak gerçekleşti ve son yılların en yüksek seviyesine ulaştı.

Türkiye İMSAD, Eylül 2017 Sektör Raporu'nu açıkladı. Türkiye İMSAD'ın sektörün en önemli çatı kuruluşu olarak hazırladığı Eylül 2017 Sektör Raporu'na göre; ilk çeyrek büyümesi yüzde 6, ikinci çeyrek büyümesi yüzde 6,8 olarak gerçekleşen sektör, 2017 yılı ilk yarısında yüzde 6,4 büyüdü.

Yılın ikinci çeyrek döneminde 140,2 milyar TL olarak gerçekleşen toplam inşaat harcamaları ile birlikte 2017 yılı ilk yarısında inşaat harcamaları 252,6 milyar TL olarak gerçekleşti. İnşaat harcamaları, 2016 yılı ilk yarısına göre cari fiyatlarla yüzde 32,5 yükseldi.

İnşaat sektörü istihdamı, mevsimsellikle birlikte mayıs-eylül aylarında en yüksek seviyelerine çıktı. 2017 Haziran itibarıyla inşaat sektöründe istihdam; 2,17 milyon kişi ile yine en yüksek seviyelerinden birine çıkarak, bu yılın mayıs ve geçen yılın haziran ayı istihdamının da üzerinde gerçekleşti. İnşaat sektöründe haziran ayındaki 2,17 milyon kişilik istihdam, inşaat faaliyetlerinin de yüksek gerçekleşmekte olduğunu gösteriyor. Haziran ayındaki ramazan ayı ve bayram etkisi de dikkate alındığında ulaşılan yüksek istihdam seviyesi ayrıca önem kazanıyor.

İnşaat sektöründe konut inşaatları sürükleyici olmayı sürdürüyor. Konut sektöründe alınan yapı ruhsatları ile yapı izinleri de hem işlerin seviyesi hem de konut stoku hakkında fikir veriyor.

Bu çerçevede 2017 yılının ilk yarısında alınan konut yapı ruhsatları önemli bir artış göstererek 620 bin 182 daireye yükseldi. Aynı dönemde alınan yapı izinlerinin sayısı ise 384 bin 322 daire oldu. Bu iki veri karşılaştırıldığında; yeni alınan yapı ruhsatlarına bağlı inşaatların ya kademeli olarak başlatılacağı ya da inşaatların hemen başlaması halinde konut stokunun önemli ölçüde genişleyeceği öngörülüyor.

Konut dışı bina inşaatlarında durgunluk sürüyor

İnşaat sektöründe konut dışı bina inşaatlarında durgunluk devam ediyor. Konut dışı binalar alışveriş merkezleri, ofisler, konaklama tesisleri ile sanayi binaları ve lojistik depoları gibi ticari binalardan oluşuyor. Konut dışı binalar için alınan yapı ruhsatları 2017 yılının ilk yarısında 25,7 milyon metrekare oldu ve geçen yılın altında kaldı.

Yılın ilk yarısında alınan yapı izinleri ise yüzde 3,2 artarak 17,24 milyon metrekare oldu. Konut dışı bina inşatlarındaki yavaşlama daha çok bu binalara yönelik talebin geldiği sektörlerde yaşanan sıkıntılardan kaynaklanıyor.

Perakende sektöründeki doygunluk ve konsolidasyon AVM yatırımlarını sınırlıyor. Turizm sektöründe yaşanan sıkıntılar ise yeni konaklama tesisi yatırımlarını öteliyor. Göreceli olarak canlı kalan ofis binalarında ise yeni arzlar ile birlikte boşluk oranlarının artması yeni yatırımları yavaşlattı. Sanayi ve depo binaları için de benzer gelişmeler yaşanıyor. Ekonomideki normalleşme tamamlanana kadar konut dışı bina yatırımlarının durağan kalmaya devam edeceği öngörülüyor.

"Sektördeki yüksek oranlı güncellemeler, verilere bağlı sağlıklı değerlendirmeler yapmayı giderek zorlaştırıyor"

2017 yılı ikinci çeyrek büyüme verilerinin eylül ayında açıklandığı ve büyüme oranlarında geriye dönük önemli güncellemelerin yapıldığı belirtilen raporda, en yüksek güncellemelerin ise inşaat sektörü için yapıldığı bildirildi.

İnşaat sektöründe yapılan yüksek oranlı güncellemelerin, verilere bağlı sağlıklı değerlendirmeler yapmayı giderek zorlaştırdığı ifade edilen raporda, yeni durumla ilgili şu değerlendirmelere yer verildi:

"Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2016 Aralık ayında milli gelir ve büyüme hesaplamalarını güncellemiş ve yeni bir yöntem kullanmaya başlamıştı. Bu çerçevede milli gelir büyüklüğü de cari fiyatlar ile yüzde 19,7 artmıştı. Milli gelir artışının en büyük kaynağı olarak ise kayıt dışında kalan inşaat harcamaları gösterilmişti. Buna göre daha önce 2015 yılı için 175,1 milyar TL olan inşaat harcamaları büyüklüğü, yeni yöntem ile 379,9 milyar TL olarak hesaplanmıştı. Bu hesaplama kayıt dışı varsayımlarına dayalı olarak yapılmıştı.

2017 Eylül ayında ise 2016 yılı dört çeyreği ve 2017 yılı ilk çeyreği olmak üzere son 5 çeyrek için inşaat sektörü büyüme oranları aşağı yönlü revize edildi. 2016 yılında daha önce yüzde 7,2 olarak açıklanan inşaat sektörü büyüme verisi yüzde 5,4 olarak yenilendi. İnşaat sektörü büyümesinde 1,8 puanlık bir düzeltme yapıldı. Ancak milli gelir büyüme verisi bundan etkilenmedi, tam tersine yukarı yönlü yükseltildi. 2017 yılı ilk çeyrek inşaat sektörü büyümesi verisi de bu kez yüzde 3,7'den yüzde 6'ya yükseltilerek revize edildi. Son 5 çeyrekteki inşaat sektöründe büyüme verileri revize edilmiş olmakla birlikte inşaat harcamaları büyüklükleri de değiştirilmedi. Yeni yöntem ile hesaplanan inşaat sektörüne ilişkin verilerdeki güncellemeler ve veriler arası oluşan tutarsızlıklar, inşaat sektörüne ilişkin değerlendirme ve öngörü yapmayı giderek zorlaştırıyor."

Kaynak: AA / Ekonomi