Ankara: Çalışma İstatistikleri ve İşgücü Maliyeti Araştırması

Türkiye, 2005 yılında Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü'nün (IMD) 2006 Dünya Rekabet Gücü Sıralaması'nda 60 ülke içinde 2004 yılına göre 3 sıra gerileyerek 51. sıraya indi.

Türkiye 2000 yılında 44. sırada, 7 basamak yukarıda yer alıyordu. TİSK, 2005 yılında Türk ekonomisinin uluslararası rekabet gücünün zayıfladığını öne bildirdi. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) 2005 Yılı Çalışma İstatistikleri ve İşgücü Maliyeti Araştırması sonuçlarına göre, 2005 yılında çalışılan saat başına işgücü maliyeti nominal olarak yüzde 10.74, işçi başına yıllık ortalama işgücü maliyeti ise ortalama yüzde 9.51 oranında artış gösterdi. 2005 yılında çalışılan saat başına ortalama işgücü maliyetinde yüzde 2.37, işçi başına yıllık ortalama işgücü maliyetinde yüzde 1.23 oranlarında reel artış meydana geldi. 2005'te çalışılan saat başına brüt giydirilmiş ücret yüzde 1.16, çalışılan saat başına net giydirilmiş ücret yüzde 1.73 oranlarında reel artış kaydetti. Öte yandan, 2005 yılında toplu iş sözleşmesi uygulayan işyerlerindeki, mevsimlik çalışmalardan etkilenen inşaat ve şeker işkolları hariç olmak üzere, istihdamın genel değişim eğilimi değerlendirildiğinde, 2005 Aralık ayında Ocak ayına göre istihdamda yüzde 3.0 oranında artış tespit edildi.

Araştırmaya göre 2005 yılında Türk ekonomisinin uluslararası rekabet gücü zayıfladı. Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü'nün (IMD) 2006 Dünya Rekabet Gücü Sıralaması'nda Türkiye 2005 yılında 60 ülke içinde 2004 yılına göre 3 sıra gerileyerek 51. sıraya indi. Türkiye 2000 yılında 44. sırada, 7 basamak yukarıda yer alıyordu. Rekabet gücündeki bu gerilemede, ücret-verimlilik dengesinin kurulamamasının da payı bulunduğu bildirildi. IMD tarafından yayınlanan 2006 Dünya Rekabet Gücü Yıllığı verilerine göre, dolar bazında birim işgücü maliyeti artışında Türkiye 60 ülke arasında ilk 5 ülke içinde yer aldı. İç ve dış piyasalarda rekabet edilen yabancı ülke ekonomilerinin çoğunda birim işgücü maliyeti ya azalmış ya da çok küçük artışlar meydana geldi. OECD verilerine göre 2005 yılı itibariyle Türkiye kişi başına gelir ve işgücü verimliliği açısından OECD ülkeleri arasında en düşük değerlerle en altta yer almasına karşın, yıllık brüt giydirilmiş ücrette Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Slovak Cumhuriyeti gibi AB ülkelerini ve Meksika'yı geride bıraktı. En yüksek işgücü verimliliği seviyesine sahip olan İrlanda ve Türkiye arasında yaklaşık 3.8 kat (yüzde 283) verimlilik açığı olmasına karşılık, brüt ücretlerde aramızda sadece yüzde 67'lik bir fark bulunuyor. TİSK'e göre ücret-verimlilik dengesinin kurulabilmesi için şunların gerçekleştirilmesi gerekiyor:

"- Üretimi, yatırımı, ihracatı ve istihdamı temel alan ve ulusal rekabet gücünü gözeten bir ücret politikasına geçilmelidir.

- Ücret artışlarında çalışanın, işletmenin ve işkolunun verimliliği dikkate alınmalı; ücret artışları verimlilik artışını aşmamalıdır.

- Üretimle ilintili çıplak ücretin toplam işgücü maliyetindeki payı Türkiye'de sadece yüzde 37.7'dir (2005'te yüzde 36.6). Buna karşılık bu oran 2004 yılı itibariyle diğer ülkelerde yüzde 84.3'e kadar çıkmaktadır.

- Üretime bağlı ücretin işgücü maliyeti içindeki payı büyütülmelidir.

- Üretimle bağlantısı bulunmayan yan ödemeler ücrette birleştirilmelidir.

- Performansa dayalı ücret sistemleri yaygınlaştırılmalıdır.

- Çalışılmadığı halde ücreti ödenen gün sayısı, rakiplerimiz seviyesine indirilmelidir.

- Tüm ücret ödemeleri, fiili çalışma süresine göre yapılmalıdır.

- İşgücü maliyeti düzey ve artışları, iç ve dış piyasalardaki rakiplerimize göre düşük tutulmalıdır. Bu husus, üçlü işbirliği ve koordinasyonu gerekli kılmaktadır.

- Ücretin rasyonel biçimde yönlendirilmesi ve ekonominin istihdam ve verimlilik gibi hedefleriyle bağdaştırılabilmesi amacıyla konfederal (ulusal) düzeyde Çerçeve Anlaşmalarına geçilmelidir. Bu anlaşmalar işgücü maliyetinde yapılabilecek azami nominal artışı saptamalı ve grup / işletme / işyeri toplu iş sözleşmeleri ile kamu kesimindeki ücret artışlarında bu koridor esas alınmalıdır.

- İşletmeler üzerindeki ağır vergi, prim, tazminat ve istihdamla ilgili diğer yükler hafifletilmeli ve rakip ekonomilerden düşük tutulmalıdır.

- Toplu iş sözleşmeleri ile öngörülen ücret artışları enflasyon hedefleriyle uyumlu olmalı, istihdamın korunup geliştirilmesi amaçlanmalıdır.

- 4857 sayılı İş Kanunu'nun ücrete ve çalışma süresine ilişkin esneklik imkanları artırılmalıdır."

Haberler