Libya: Türkiye destekli UMH'nin Vatiyye Hava Üssü'nü ele geçirmesi ne anlama geliyor?

Libya'da Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan ve Türkiye'nin desteklediği Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı güçler, kritik öneme sahip Vatiyye Askeri Hava Üssü'nü ele geçirdi.

Vatiyye Üssü, Ağustos 2014'ten bu yana General Halife Hafter'in liderliğindeki Tobruk merkezli Libya Ulusal Ordusu'nun elinde bulunuyordu.

UMH tarafından Pazartesi günü yapılan yazılı açıklamada, üssü alan askeri birlikler tebrik edildi ve bunun "Libya Ulusal Ordusu'nun elindeki tüm kentlerin geri alınması yolunda atılmış ilk adım" olduğu belirtildi.

UMH Askeri Sözcüsü Muhammed Kununu da, Vatiyye üssünde çok sayıda mühimmat ve silahın da ele geçirildiğini açıkladı.

Askeri gözlemciler, UMH güçlerinin son aylardır önemli bir ilerleme sağladığını ve bunun arkasında da Türkiye'nin verdiği askeri desteği artırmasının sahadaki durumu değiştirmeye başlamasında etkili olduğunu söylüyor.

Libya'daki son askeri gelişmeler nedir?

Dünyanın gündeminin koronavirüs salgınına odaklandığı bir dönemde, Libya'da çatışmalar birkaç aydır yoğunlaşmış durumda.

UMH, Türkiye'nin de askeri desteğiyle birlikte, Nisan 2019'da Trablus'u almak için harekete geçen Libya Ulusal Ordusu'nu püskürtmek için bir dizi operasyona hız verdi.

UMH'ye bağlı güçler, 25 Mart'ta Öfke Volkanı Operasyonu başlattı.

UMH, Nisan ayı içerisinde Trablus'un batı kıyısındaki kentlerin kontrolünü ele geçirmişti.

Mayıs başından bu yana ise operasyonların hedefinde Hafter'e bağlı güçlerin Trablus'u almaya yönelik operasyonlarında kilit rol oynayan Vatiyye Hava Üssü yer alıyordu.

UMH'ye bağlı güçlerin 5 Mayıs'ta karadan düzenlediği operasyon başarısız olmuştu.

Ancak son bir haftadır yeniden başlatılan taarruz sonucunda hava üssü de UMH'nin kontrolüne geçti.

UMH askeri kanadı yaptığı açıklamada, hava üssünde Rus yapımı üç adet Pantsir hava savunma sistemini imha ettiklerini duyurdu. Açıklamada, bu savunma sistemlerinin Libya Ulusal Ordusu'na Birleşik Arap Emirlikleri tarafından tedarik edildiği belirtildi.

UMH askeri kanadı, bundan sonraki hedefin Hafter güçlerinin Batı operasyonlarının karargahının bulunduğu Tarhuna kenti olacağını açıkladı.

Vatiyye Askeri Hava Üssü neden önemli?

Vatiyye Askeri Hava Üssü, Trablus'un yaklaşık 125 kilometre güneybatısında bulunuyor.

Aynı zamanda 50 kilometre mesafede olduğu Zintan, Zvara ve Assa gibi kentlerin oluşturduğu üçgenin tam ortasında çölde yer alıyor.

Böylece, oldukça korunaklı bir noktada yer alıyor.

Bu hava üssünü kontrolü, Ağustos 2014'ten bu yana Hafter güçlerinin elindeydi.

Hafter'in Libya'nın batısını kontrol etme çabaları kapsamında sahip olduğu hava gücü önemli rol oynuyordu ve bu hava gücünün kullanımı da büyük oranda bu üs üzerinden koordine ediliyordu.

Libya'nın Trablus ve Sirte gibi batısındaki şehirleri BM tarafından desteklenen ve uluslararası alanda tanınan UMH; doğu kesimlerini ise Tobruk merkezli Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu kontrol ediyor. Libya'nın büyük oranda çöl olan güney kesimlerinin kontrolü de yerel aşiretlerin elinde bulunuyor.

Bu üssün UMH tarafından ele geçirilmesinin askeri önemi ne?

Vatiyye Üssü, 1942 yılında ABD tarafından inşa edildi. Burası, Libya'nın Mitiga Havalimanı'ndan sonra en önemli hava üssü olarak gösteriliyor.

Libya'nın eski lideri Muammer Kaddafi döneminde Fransız Dassault Mirage 2000 savaş uçakları bu üste tutuluyordu.

2011 yılında başlayan hükümet karşıtı protestoların iç savaşa dönüşmesinin ardından yapılan NATO müdahalesinde bu üs büyük bir zarar görmedi.

Yapılan bombardımanda altyapısına hasar verilmezken, üste bulunan uçaklar ve mühimmat depoları hedef alındı.

Bu altyapı içerisinde bulunan geniş depolar akaryakıt, mühimmat ve diğer malzemelerin yüklü miktarlarda saklanmasını ve uzun bir süre ikmal olmadan üssün ayakta kalmasını sağlıyor.

Al Jazeera'ya konuşan Libya askeri uzmanı Hişam Ebu Hacar, Türkiye'nin bu üsse askeri yığınak yapabileceğini söyledi.

Hacar, "Türkler, henüz Libya'ya tam güçleriyle girmiş değil. UMH'nin el Vatiyye'yi kontrol etmesi, Türkiye'nin de kara askeri yollaması ve Libya'da askeri varlığını kurabileceği güvenli bir yere sahip olması konusunda elini rahatlatıyor" dedi.

Bu üssün ele geçirilmesi UMH'nin Libya Milli Ordusu'na yönelik Libya'nın batısındaki operasyonlar açısından elini güçlendirecek bir hamle olarak görülüyor.

Ayrıca, UMH'nin özellikle son aylardır Hafter güçleri karşısında elde ettiği ilerleme ve kritik noktaları ele geçirmesi, Türkiye'nin askeri desteğini giderek artırmasının sahadaki en önemli yansıması olarak gösteriliyor.

Türkiye ve Katar gibi ülkeler UMH'yi desteklerken; BAE, Mısır ve Suudi Arabistan'ın da Hafter'e destek verdiği biliniyor.