CAPE Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı Ronald Lamola, 2026'da Miami'de düzenlenecek G20 Liderler Zirvesi'ne Güney Afrika yerine Polonya'nın davet edilmesine ilişkin, hiçbir üyenin Güney Afrika'yı G20'den dışlamaya hakkı olmadığını bildirdi.

Bakan Lamola, yaptığı yazılı açıklamada, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun Güney Afrika'yı başarısız ekonomik yönetim, siyasal kutuplaşma, yolsuzluk ve uluslararası ilişkilerde Amerikan karşıtı tutumla suçlayarak, G20'ye Polonya'yı davet edeceğini duyuran açıklamasına yanıt verdi.

Lamola, ABD'nin Güney Afrika'ya yönelik suçlamalarını reddederek, "Güney Afrika, G20'nin kurucu üyesidir ve G20'nin hiçbir üyesinin Güney Afrika'yı G20'den tek taraflı olarak dışlama hakkı yoktur." ifadelerini kullandı.

Güney Afrika'nın G20 dönem başkanlığının Afrika ve Küresel Güney ülkelerinin eşit ortaklar olarak sürece dahil edilmesi ilkesine dayandığını belirten Lamola, Hindistan, Japonya, Almanya ve Fransa dahil birçok ülke temsilcisinin Johannesburg'da düzenlenen zirvedeki misafirperverliği ve örgütlenmeyi övdüğünü dile getirdi.

-"Yolumuza onayınızı aramıyoruz"

Lamola, Güney Afrika'nın 300 yıllık sömürge geçmişi ve apartheid rejiminin yarattığı travmalara rağmen son 30 sene içinde her alanda önemli ilerlemeler kaydettiğini belirterek, ülke ekonomisinin bu süreçte 2 kat büyüdüğüne dikkati çekti.

Güney Afrika'nın her şeye rağmen ABD ile diyaloğu sürdürmeye açık olduğunu belirten Lamola, şunları kaydetti:

"Bakan Rubio, dünya izliyor. Çifte standartlardan bıktı. Demokrasinin en iyi halinde, konuştuğu kadar dinlemesi gerektiğini unutmuş görünenlerin demokrasi üzerine verdiği nutuklardan bıktı. Yolumuza onayınızı aramıyoruz. Yolumuz, halkımız tarafından seçilen ve egemen yasalarımız tarafından yönlendirilen kendi yolumuzdur. Ancak saygılı bir ortaklık eli arıyoruz ve her zaman uzatacağız."

Güney Afrika yerine Polonya'nın davet edilmesi

Rubio, 3 Aralık'ta yaptığı açıklamada, Güney Afrika hükümetini başarısız ekonomik yönetim, siyasal kutuplaşma, yolsuzluk ve uluslararası ilişkilerde Amerikan karşıtı tutumla suçlayarak, ülke ekonomisinin beyazlara yönelik ırksal ayrımcılık nedeniyle durgunlaşması sonucu en büyük 20 sanayileşmiş ekonomi grubunun dışında kaldığını belirtmişti.

Güney Afrika'nın ev sahipliğindeki zirvede ABD'nin bildiri ve açıklamalarına yönelik itirazlarını ve müzakere yönündeki aktif çabalarını görmezden geldiğini belirten Rubio, müzakerelerde çalışan ABD'li yetkililerin bilgilerini ifşa edilmesinin G20'nin itibarını temelden zedelediğini ifade etmişti.

Rubio, "sahtekarlık" ve "sabotajcılıkla" suçladığı Güney Afrika'nın ABD dönem başkanlığında G20 dönem başkanlığındaki toplantılara davet edilmeyeceğini, bunun yerine dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında yer alan Polonya'nın, G20'de hak ettiği yeri almak üzere toplantılara katılacağını bildirmişti.

Trump'ın beyazlara soykırım iddiası

ABD Başkanı Donald Trump, Güney Afrika'nın 63 milyonluk nüfusunun yüzde 8'inden fazlasını oluşturan beyazların soykırıma uğradığını ve topraklarına el konulduğunu iddia etmişti.

Bu kapsamda, ABD bu yılın mayıs ayından beri "beyaz Güney Afrikalı çiftçilere" mülteci statüsü veriyor. Washington yönetimi, gelecek yıl kabul edeceği 7 bin 500 mültecinin büyük bölümünü "ırk ayrımcılığına uğradıkları" gerekçesiyle Güney Afrikalı beyaz çiftçilerden seçmeyi planladığını duyurmuştu.

Güney Afrika'nın G20 üyesi olmaması gerektiğini belirtip, zirveye ev sahipliği yapmasını "tam bir rezalet" olarak nitelendiren Trump, Johannesburg'da düzenlenen zirveye katılmamıştı ve zirvede ABD temsilcisi de yer almamıştı.

ABD, boykot ettiği zirvede sonuç bildirisinin yayımlanmasına da karşı çıkmıştı. ABD yönetimi, ayrıca Güney Afrika'nın bu yılki G20 gündemine yerleştirdiği iklim değişikliğiyle mücadele, temiz enerjiye geçişin finansmanı ve iklim kaynaklı afetlere hazırlık gibi başlıklara da itiraz etmişti.

Diplomatik baskılara karşın Pretorya yönetiminin çabaları sonucu, G20 liderleri normalde zirvenin sonunda yayımlanan bildiriyi, ilk oturumda kabul etmişti.

Güney Afrika'daki G20 Zirvesi'nde dönem başkanlığı devir teslim töreni de ABD'den uygun seviyede katılım olmadığı gerekçesiyle yapılmamıştı.