Ticaret Bakanlığı, haksız ticari uygulamalara ve reklamlara yönelik yürüttüğü çalışmalar kapsamında, elektronik sigara ve şans oyunları reklamlarının yasaklanmasından dijital oyunlardaki bazı uygulamalara ve yapay zekayla oluşturulan reklamlara kadar çeşitli alanlarda düzenleme yapmaya hazırlanıyor.

AA muhabirinin Bakanlıktan edindiği bilgiye göre, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı üzerindeki çalışmalar devam ediyor.

Özellikle şans oyunları ve elektronik sigara reklamlarına yönelik birçok alanda ciddi yaptırımların getirilmesi planlanan taslak çalışma, geçen ay sektör temsilcilerinin görüşüne sunuldu.

Görüşlerin toplanması ve değerlendirilmesi süreci devam ederken yönetmelikte yapılacak değişikliklerin, Bakanlığa ulaşan görüşlerin kapsamlı şekilde değerlendirilmesinin ardından son şeklini alması ve yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Gençlerin zararlı alışkanlıklardan korunması hedefleniyor

Buna göre yapılması planlanan değişikliklerle, teknolojideki hızlı gelişmeler ve değişen tüketim alışkanlıkları doğrultusunda tüketicilerin bilgilendirilmesi, ekonomik çıkarlarının en üst düzeyde korunması, bazı sektörlerde yaşanan güçlüklerin daha uygulanabilir yöntemlerle önlenmesi amaçlanıyor.

Bu kapsamda hazırlanan taslakta da indirimli satış, şarta bağlı satışlar, yapay zeka sistemleri aracılığıyla oluşturulan, sosyal medya etkileyicileri (influencer) aracılığıyla yapılan reklamlar ile genç tüketicileri kumar gibi zararlı alışkanlıklardan korumak amacıyla dijital oyunlarda yer alan "ganimet kutuları" şeklindeki uygulamalara yönelik reklamlarda düzenlemeler yer alıyor.

Ayrıca, "sürpriz içerik veya kutu", "sanal ürün paketi" gibi uygulamalar, çevreye ilişkin beyanlar içeren reklamlar ve tüketici şikayetlerinin yayımlanmasına ilişkin uygulamalar ile hedefli reklamcılık gibi konularda düzenleme yapılıyor. Elektronik sigara ve şans oyunlarına yönelik reklamların da yasaklanması öngörüldü.

Daha önce yasa dışı bahis ve kumar ile tütün mamullerinin reklamlarına ilişkin düzenleme bulunurken, üzerinde çalışılan değişiklikle "elektronik sigara" ve "şans oyunları" ayrı bir kategori olarak ele alınıp bunlara yönelik reklamların yasaklanması yönünde düzenlemeye gidildi.

Yapay zekayla oluşturulan "dijital insan" karakterleri açıkça belirtilecek

Öte yandan reklamlarda, mal veya hizmeti daha etkili ya da dikkati çekici göstermek amacıyla filtreleme, yapay zeka veya başka bir yazılımın kullanılması, yapay zeka teknolojileri kullanılarak insan benzeri veya insan özellikleri taşıyan dijital karakterlere yer verilmesi halinde bu hususların açık, anlaşılır ve ayırt edilebilir şekilde belirtilmesi gerekecek. "İnfluencer" aracılığıyla yapılan reklamların, açık, anlaşılır ve ayırt edilebilir olması zorunlu tutuluyor.

Hedefli reklamcılıkta "çocuk" hassasiyeti

Hedefli reklamcılıkta da önemli düzenlemeler uygulamaya alınacak. Bu kapsamda satıcı ve sağlayıcılar ya da bunlar adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcıları tarafından, tüketicilerin çevrim içi davranışları, tercihlerine ilişkin geçmiş kayıtlar, konum bilgileri, demografik veriler veya benzeri kişisel veriler analiz edilerek, belirli kişi veya gruplara özel reklam içeriğinin hazırlanması, seçilmesi veya sunulması faaliyetleri "hedefli reklamcılık" olarak kabul edilecek.

Hedefli reklamcılık, reklamın hangi kriterlerle gösterildiğinin açıkça belirtilmesi ve bu kriterler için tüketiciden ayrıca onay alınması şartıyla yapılacak.

Özel nitelikli kişisel veriler esas alınarak profilleme yapılmasıyla reklam gösterimi gerçekleştirilemeyecek. Hizmet alıcısının çocuk olduğunun bilindiği veya bilinmesinin beklendiği durumlarda, kişisel verilere dayalı profilleme yöntemleri kullanılarak hedefli reklam yapılamayacak.