Dünyada olan büyük depremler

Dünyada oluşmuş büyük depremler nelerdir? Tarihte büyük depremler yaşayan ülkeler sorularının yanıtı merak ediliyor. Deprem, yerkabuğunun kırılmalar sonucunda ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına denilmektedir. Dünya çapında her yıl yaklaşık 500 bin deprem meydana gelmektedir. Bu depremlerden sadece beşte biri hissediliyor. Ayrıca, yaklaşık 100'ü hasara neden olmaktadır. Dünya genelinde, deprem ile ilgili kayıt tutmaya 1881'de ilk kez Japonlar başlamıştır.

DÜNYADA OLUŞMUŞ BÜYÜK DEPREMLER

Birçok ülkenin sismometreler kullanması ve ardından gelişmiş sismik istasyonlar kurması neticesinde, günümüze kadar depremlerin kayıt altına alınması yaygınlaştı. 2000'li tarihlerde ise gelindiğinde, teknolojinin gelişmesi ile birlikte dünya genelindeki depremler anlık olarak tespit edilmekte ve dijital ortamlarda kayıt altına alınmaktadır.Her yıl dünyada yüz binlerce deprem meydana gelmektedir. Bu depremlerin bir kısmı insanlar tarafından hissedilmeyecek kadar düşük şiddette meydana gelirken, bazıları ise oldukça fazla hissedilmektedir. Bunun neticesinde bazı felaketlere yol açmaktadır. Dünyada meydana gelen büyük depremler nelerdir? Dünyada oluşmuş büyük depremler hangileridir? Bütün bilgi ve detaylar haberimizdedir…

TARİHTE YAŞANAN BÜYÜK DEPREMLER

Büyük Şili Depremi ya da Valdivia Depremi (9.5):

Büyük Şili Depremi ya da 1960 Valdivia depremi, 22 Mayıs 1960 tarihinde tüm zamanların richter skalası ile ölçülmüş en büyük depremler arasında yer almaktadır. UTC saat 19:11 de deprem moment magnitüd ölçeği ile 9,5 büyüklüğüne ulaşmış ve Şili'de meydana gelmiştir. 22 Mayıs tarihinde Güney Amerika kıtası Şili'de gerçekleşmiş olan bu deprem, bugüne kadar ölçülmüş en büyük depremdir.

Şili depreminin ardından oluşan tsunami, Pasifik Okyanusu'nda hızlı bir şekilde ilerleyerek, ciddi mal ve can kayıplarına neden olmuştur.

Depremin merkez üssü başkent Santiago de Chile'nin yaklaşık 700 km güneyindeki Valdivia şehrinde meydana gelmiştir. Deprem Büyük Okyanus'ta yayılan tsunamiye sebep olmuştur. 10.000 Kilometre mesafedeki Hilo, Hawaii ve Güney Afrika'nın sahil bölgelerine ciddi hasar vermiştir. Dev dalgalar sonucu Hawaii'de 61, Japonya'da 138, Filipinler'de de 32 kişi hayatını kaybetmiştir. Ülkenin güneyinde bulunan Puyehue Yanardağı da depremden etkilenirken sarsıntı sonrası yanardağ haftalarca aktif halde yanmaya devam etmiştir.

Alaska Depremi (9.2):

Dünyadaki oluşan en büyük depremlerinden biri de Alaska'da meydana gelmiştir. Alaska'da 1964'te meydana gelen bu deprem birçok insanın yaşamını yitirmesine sebep olmuştur. Alaska depremi,9,2 büyüklüğünde gerçekleşmiştir. Bu deprem, ölçülebilen en şiddetli ikinci deprem olarak kayıtlara geçmiştir. Alaska depremi 3 dakika süren bir depremdir. Bununla beraber, deniz tabanının 10 metre yükselmesi ile dev tsunami dalgaları oluşmuştur.

Deprem bu derece şiddete sahip olmasına rağmen, dünyanın en az nüfuslu bölgelerinden biri olan Alaska'da meydana geldiği için, bu depremde 128 kişi hayatını kaybetmiştir. Dünyada meydana gelen en büyük depremler arasında olan Alaska depremi, 300 milyon dolardan fazla hasar oluşturulduğu tespit edilmiştir.

Endonezya ya da Sumatra Adası depremi ( 9,1):

Dünyada en şiddetli depremler arasında olan Sumatra Adası depremi, ortalama olarak 10 dakika sürerek dünyada meydana gelen en uzun süren deprem olarak tarihe geçmiştir. Endonezya'da oluşan bu deprem, 26 Aralık 2004'te Hint Okyanusu'nda Sumatra Adası'nın açıklarında meydana gelmiştir. Meydana gelen deprem, toplam 40 ülkede yaklaşık 230 bin kişinin kaybına yol açarak 21. yüzyıla damgasını vurmuştur. Dünyanın 1 cm kadar titremesine ve Alaska'ya kadar olan diğer depremlerin tetiklenmesine neden olan bu deprem, 1 milyon insanın evsiz kalmasına sebebiyet verdi. Depremden kaynaklanan tsunami dalgaları 30 m yüksekliğe gelirken, özellikle denize kıyısı bulunan ülkelerde ağır hasarlara yol açmıştır. Dünyada en şiddetli depremler arasında olan Sumatra Adası depremi, en çok ölüme yol açan doğal afetlerden biri olarak kabul edilmektedir.

Japonya -Tohoku- depremi ve tsunamisi (9):

Japonya tarihine geçen en büyük depremdir. Tohoku depremi 9 şiddetinde meydana gelmiştir. Bu deprem aynı zamanda tsunamiye yol açmıştır. Tohoku depremi, 11 Mart 2011'de Japonya'nın kuzeydoğusundaki Honshu kıyılarının açıklarında, 24 km derinlikte, 9 büyüklüğünde oluşmuştu. Meydana gelen bu doğal felaket, Japonya'nın aletsel olarak kaydedilmiş en büyük depremi olmasının yanı sıra, dünyada 1900 lerden beri kaydedilmiş en büyük beş deprem arasında yer almaktadır.

Japon hükümeti, felaketi resmi olarak "Büyük Doğu Japonya depremi" olarak adlandırmıştır. Deprem sonrasında bölgede yüksekliği 37.9 metreye varan tsunami dalgaları meydana gelmiştir. Tsunami ülkede çok büyük zarara yol açmıştır. Depremde 15.900 kişi yaşamını yitirdi. Bununla beraber, 2.531 kişi halen kayıp olarak biliniyor.

Dünyada en fazla depreminin yaşandığı ülkelerden biri olan Japonya, 2011 yılında tarihindeki en büyük deprem ile karşı karşıyaya geldi. Başka bir kaynağa göre, Fukuşima nükleer santralinde meydana gelen sızıntı ve Çernobil felaketinden bu yana görülen en büyük nükleer felakete yol açtığı belirtildi. Deprem ve sonrasında oluşan tsunami, birçok can ve mal kaybına sebep olmuştur.

Rusya -Kamçatka- Depremi (9):

Dünyada meydana gelen en büyük depremlerin arasında Rusya depremi de yer almaktadır. Rusya'nın doğusunda 4 Kasım 1952 tarihinde meydana gelen depremin büyüklüğü 9,0 olarak ölçülmüştür. Depremin oluştuğu Kamçatka bölgesi Avustralya, Asya ve Amerika kıtaları arasındaki deprem levhalarının bulunduğu ve sık sık sismik aktivitelerin yaşandığı "Pasifik Ateş Çemberi" adlı bölgenin kuzey ucunda yer almaktadır.

1 milyon doların üzerinde maddi hasar oluşturan depremde can kaybı olmaması büyük şans olarak nitelendirilmiştir. Kamçatka'da 4 Kasım 1952'de meydana gelen 9 büyüklüğündeki bu deprem, 1900'den bu yana kaydedilen en büyük depremler arasında yer almaktadır.

Ekvador depremi (8.8):

"Okyanusu geçen tsunami" diye adlandırılan Ekvador depremi 8.8 şiddetinde gerçekleşmiştir. 1906 senesinde olan Ekvador ve Kolombiya'yı etkileyen bu büyük deprem, her iki ülkede binden fazla insanın yaşamının yitirmesine neden olmuştur. Deprem sonrasında oluşan tsunami, okyanusu geçerek Japonya'ya kadar ulaşmıştır. Tsunaminin, Pasifik Okyanusu'nu geçmesi yaklaşık olarak 12 saat sürdüğü belirtilmektedir.

Çin, Tibet ve Hindistan depremi (8.6):

Çin'de meydana gelen bu deprem birçok bölgeyi etkisi altına almıştır.Başka bir kaynakta, Assam Depremi olarak bilinirken merkez üssünün Tibet olduğu düşünülen deprem, 15 Ağustos 1950 senesinde 8,6 şiddetinde gerçekleşmiştir. Karasal alanda oluşan deprem, 780 insanın ölümüne sebep olurken, bu doğal felaketten Çin, Tibet ve Hindistan'da yer alan birçok şehir, semt ve kasaba etkilemiştir.

Küba depremi (7,7):

Yakın zamanda gerçekleşen Küba depremi, dünyanın en büyük depremleri arasında yer almaktadır. Küba ve Jamaika arasındaki bölgede 28 Ocak 2020 tarihinde meydana gelen 7,7 büyüklüğünde bir deprem olmuştur. ABD Jeolojik Araştırmalar Enstitüsü (USGS), merkez üssü Küba'nın güneyi ile Jamaika'nın 117 kilometre kuzeybatısı olan meydana gelen depremin, deniz tabanının 10 kilometre altında gerçekleştiğini belirtti. USGS göre, depremin büyüklüğünü ilk anda 7,3 olarak açıklamada bulundu.