Merkez Bankası bizim beklentimize paralel olarak faizlerde değişikliğe gitmedi. Karar sonrası açıklamalarda, sadeleşme adımlarına önümüzdeki toplantıdan itibaren başlayabileceğini ifade edilmesi önemli. Siyasi taraftan gelen baskılar ile faiz artışını erteleyen Merkez Bankasının artık çok fazla bir seçeneği kalmadı. Merkez aldığı kararla daha önce FED faiz artışından sonra faiz artırma sözünü tutmadı. Kuşkusuz bağımsızlık tartışmalarının devamı gelecek. Piyasada gösterge faiz yüzde 11’e yakın, Mevuat faizleri yüzde 11-12 civarında. Merkez faizi düşük tutarak bankaları ucuz fonlamaya devam ediyor.

Merkez Bankası’nın izleyeceği VIX nedir?

Oynaklıkya takip edilen VIX endeksi piyasada koku endeksi olarak bilinir. S&P500 hisse opsiyon fiyatlarını kullanan VIX, opsiyon fiyatlarının volatilite ile ilişkisinden piyasanın 30 günlük oynaklık beklentisini ölçüyor.

Özellikle kriz zamanları veya dünyayı etkileyecek jeopolitik olaylarda yükselen endeks Ağustos ayında Çin endişeleriyle birlikte sert bir şekilde yükselmişti.Merkez Bankası FED’in faiz artışı ile endekste düşüş görüldüğünü ve oynaklıktaki düşüşün kalıcı olması halinde sadeleştirme adımlarına başlayabileceğini ifade etmişti.

Merkez VIX diye bir şey çıkardı fakat ben bir korelasyon göremedim. Yurtdışında volatilite düşük kalsa da içeride ne olacağı belli değil. Rusya olayı çıktı piyasada volatilite yükseldi. Merkez Bankası’nın VIX ve MOVE endekslerini ön planda tutmasına anlam veremedim.

Politika ve Kısa Vadeli Faiz Oranları

Kaynak:TCMB

Sadeleşme nasıl olacak ?

Koridorun alt bandı denilen olay Merkez'in borçlanma faizi. Merkez borç alırken bu faizi ödüyor gibi düşünelim. 1 haftalık repo denen faiz Merkez Bankasının “Politika Faizi”dir. Üst band ise gecelik borç verme faizi. Merkez piyasayı fonlarken politika faizi (yeşil) ile gecelik borçlanma faizini (mavi) kullanıyor. 

Piyasaya verilen paranın bir kısmı politika faizinden bir kısmı da gecelik borçlanma faizinden oluşuyor. Hangi faiz oranından ne kadar verdiği önemli çünkü faizleri farklı. Dolayısıyla piyasa verdiği paranın maliyetini bu ikisinin ağırlıklı ortalaması gibi düşünelim. Buna da ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti diyoruz. Bankaların para bulma maliyeti gibi düşünebiliriz. Bankalar ne  kadar yüksek faizden borçlanırsa o kadar yüksek faizle kredi verir. Ne kadar ucuza bulursa o kadar ucuz. Haliyle piyasa faizlerini belirleyen asıl faiz oranı ortalama fonlama maliyeti. Cuma günü yüzde 8.86’ydı. Grafiğe ortalama fonlama maliyetini de koyalım (siyah).

Politika ve Kısa Vadeli Faiz Oranları

TCMB Ortalama Fonlama MaliyetiGecelik BorçlanmaGecelik Borç Verme1 Haftalık Repo

Kaynak:TCMB

Merkez Bankasının sadeleştirme dediği, politika faizini ağırlıklı ortalama fonlama maliyetine yaklaştırmak. Yani aslında fonlama maliyetini yükseltecek her hamle faiz artışı, düşürecek her hamle ise teorik olmasa da faiz indirimi olarak düşünülebilir. Bunun için bantlarla oynamaya ihtiyacı olacak. Ama günün sonunda bizi ve piyasayı ilgilendiren fonlama maliyetinin kaç olacağı. Sadeleştirme hamlesinin diğer amacı ise üst ile alt arasındaki mesafeyi azaltmak olduğunu söyleyelim.

Biz karar sonrası bankaların para bulma maliyetinin değişip değişmediğine bakacağız. İkincisi koridorun üstünün değişip değişmeyeceği. Sadeleşmeyi yaparken üst bandı indirmek kur baskısının yoğun olduğu bu günlerde fonlama maliyetinin yükselebileceği en son noktayı indirmek olur. Bu hamle kurda yukarı yönlü harekete neden olur. Üstü yukarı çekmek de tam tersi. Alt band ve politika faizini yukarı çıkararak yapılması en doğru seçim olarak görünüyor.