RBC nedir? Kan tahlilinde RBC düşüklüğü ve yükseliği ne anlama gelir? Eritrosit değerleri ölçümü nasıl olmalıdır?

RBC, kırmızı kan hücresidir. Kan ölçümü ile belirlenir. RBC (Eritrosit) vücudumuzdaki dokulara oksijen taşıma görevini üstlenen hemoglobinleri içerir. RBC sayısı ne kadar yüksekse o kadar çok oksijen alıyoruz anlamına gelmektedir. Oksijen, dokuların görevini tamamlayabilmesi için gereklidir. O halde, RBC nedir? RBC düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir?

RBC NEDİR?

Kanda %45'lik bölüm hücresel elementlerden oluşur. Kanın şekilli üyelerinin % 99'u ise RBC isimli kırmızı kan hücrelerinden yani eritrositlerden oluşur. RBC, halk arasında alyuvar olarak bilinir. Temel görevi ise, akciğerlerdeki oksijeni hücrelere taşımak ve hücrelerin meydana çıkardığı karbondioksiti tekrar akciğerlere taşımaktır. RBC, içerisinde demir bulunan bir proteinden oluşmaktadır. Kırmızı kan hücrelerine kırmızı rengi verir. Kan, alyuvarlar sayesinde kırmızı gözükür. RBC, kemik iliği tarafından üretilmektedir. Kemik iliği, vücutta yer alan endokrin bezleri tarafından eritropoietin adlı hormonu salgılayarak uyarır. Saniyede 1,5 milyon RBC üretir. Eritrosit ilk ortaya çıktığında çekirdeği bulunur. Olgunlaşınca çekirdek kaybolur. Olgunlaşma süreci yaklaşık 1 hafta sürmektedir. Bunun sonucunda RBC, esneklik kazanır ve vücudun her bölgesine girip çıkabilecek duruma gelir. Çekirdeğin kaybolmasıyla kazanılan avantaj, hücrenin 130 gün gibi kısa bir ömre sahip olmasına neden olur. Ömrü tamamlanarak dalakta parçalanan alyuvardan demir minerali ortaya çıkar. sonradan üretilecek yeni kırmızı kan hücrelerinin üretiminde demir kullanılır. Kalan kısım ise karaciğer tarafından safra kesesine gönderilir. Vücuttaki demir miktarı 4 ila 5 gr. kadardır. Bu demirin % 65'i eritrositte bulunur. Ayrıca demir içeren bir protein türü olan hemoglobinde de bulunur. Kan, toplam vücut ağırlığının % 8'ini oluşturur. Erkeklerde 5 – 6 litre, kadınlarda 4 – 5 litre civarındadır. RBC miktarı erkeklerde 4,7 - 6,1 milyon aralığındadır. Kadınlarda ise 4,2 – 5,4 civarındadır. Rutin muayenelerden ve cerrahi girişimlerden önce kan testlerinde RBC oranına bakılmasının nedeni kandaki kırmızı kan hücrelerinin sayısının belirlenmesidir.

RBC YÜKSEKLİĞİ NEDEN OLUR?

Vücut hücrelerine oksijen taşıyan ve açığa çıkan karbondioksiti akciğerlere taşıyan RBC hücrelerinin kanda yüksek olması, RBC yüksekliği olarak bilinir. Dokulara ve organlara gerekli oksijen iletilmemesinden dolayı kemik iliğinden fazla miktarda RBC üretilmesine bağlı olarak görülen RBC yüksekliği bazı belirtilere yol açabilir. RBC yüksekliğinin nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Kalp damar hastalıkları

• Böbrek hastalıkları

• Kemik iliği hastalıkları

• Hemoglobinopati

• Uyku apnesi

• Pulmoner fibrozis

• Dehidrasyon

• Sigara kullanımı

• İlaç kullanımı

• Yüksek rakımlı yerler

• Doping kullanımı

• Protein artırıcılar

RBC DÜŞÜKLÜĞÜ NEDEN OLUR?

RBC düşüklüğü, anemi ya da halk ağzında bilinen ismiyle kansızlık olarak tanımlanır. Kan içerisinde yeterince eritrosit veya hemoglobin bulunmadığını gösteren RBC düşüklüğü çok farklı sebeplerden dolayı oluşabilir. RBC düşüklüğü hastalıklara bağlı olarak oluşur. Ya da RBC üretme yeteneği etkilendiğinde, anormal şekilde RBC kaybı arttığında oluşur.

RBC düşüklüğüne yol açan etkenleri şöyle sıralayabiliriz:

• Anemi türleri

• Kemik iliği yetmezliği

• Tiroit bozuklukları

• Lösemi

• Epilepsi

• Böbrek hastalıkları

• Multipl miyelom

• İç – dış kanama

• Yetersiz beslenme

• Demir, bakır, folik asit, B6 – B12 eksikliği,

• Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar

• Gebelik

• Bazı ilaçların yan etkileri

RBC DEĞERİ NE DEMEK?

Dolaşım sisteminde yer alan kırmızı renkli bir sıvıdır. Sudan daha koyu kıvamlı olan kan, alkali yapıdadır. PH düzeyi 7,35-7,45 seviyesindedir.

RBC testi için önceden hazırlık yapmaya gerek yoktur. Test, koldan alınan kan ile yapılmaktadır.

RBC DEĞERİ KAÇ OLMALIDIR?

Vücut sağlığı için önemli veriler sunmakta olan RBC değeri, her yaş grubunda farklı seviyelerde bulunmaktadır. RBC oranı gebelik döneminde değişiklik göstermektedir. Normal RBC değeri aralıkları şu şekildedir:

Kadınlarda RBC Değeri: 1 mikro litre başına 4,2- 5,4 adet RBC bulunmalıdır.

Erkeklerde RBC Değeri: 1 mikro litre başına 4,7- 6,1 eritrosit bulunmalıdır.

Yenidoğanlarda RBC Değeri: 1 mikro litre başına 4,8- 7,2 milyon alyuvar bulunmalıdır.

Çocuklarda RBC Değeri: 1 mikro litre başına 4,6- 4,8 milyon RBC bulunmalıdır.

Gebelik Döneminde RBC Değeri: Hamileliğin ilk trimesterinde mikro litre başına 3,42- 4,55 milyon eritrosit miktarı, 2. trimesterda 2,81- 4,49 milyon, 3. trimesterda 2,72- 4,43 milyon bulunmalıdır.

RBC KAÇ OLURSA TEHLİKELİDİR?

RBC değerinin bu değerlerin altında ya da üzerinde olması tehlikeli bir durum olduğunu göstermektedir. Müdahele edilmesi gereken bir durum olduğunun habercisidir. Dolayısıyla hekiminize danışmanız doğru olacaktır.

Anemi Gündem Güncel Haberler