Kadın Eliyle Bahçeden Pazara

Murat Aslan - İnsanoğlunun ilk tarımsal faaliyetlere başladığı, günümüzde de hububat, et, şeker, tuz ve un üretiminin merkezi olan Konya'da yüzyıllara dayanan pazar kültürü halen yaşıyor.

İnsanoğlunun keçiyi ilk evcilleştirdiği, ilk buğday üretimi yaptığı yer olarak bilinen 9 bin yıllık Çatalhöyük'ün bulunduğunu Konya Ovası'nın bereketli toprakları, bugün de insanoğlunu doyurmaya devam ediyor.

Türkiye'de halen hububat, kırmızı et, şeker, tuz ve unun en çok üretildiği il olan Konya'da tarımsal faaliyetlere kadının katkısı, 9 bin yıl öncesine dayanıyor.

Çünkü Çatalhöyük'te bulunan, şuan Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenen ve Çatalhöyük'ün sembolü olan 'Tanrıça Kibele' heykelciği, kadının, ilk tarımsal faaliyetlere başlanan döneme ait yeri ve önemi hakkında ip uçları veriyor.

Çatalhöyük'te erkek ile birlikte eşit haklara sahip olduğu bilinen kadın, bugün de ovadaki tarımsal faaliyetlerde belki de en önemli rolü oynuyor. Tarımsal üretim geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan Konya'da, buna paralel zengin bir pazar kültürü de bulunuyor.

Hititler ve Persler başta olmak üzere çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan Konya, tarım merkezi ve ticaret noktası olma özelliğini Türklerin Anadolu'ya gelmesinin ardından Sultan Alaaddin'in, Selçuklu Devleti'ni yönettiği başkent olduktan sonra da sürdürdü. Hatta Selçuklu döneminde Konya'da, büyüleyici taş işçiliğinin kullanıldığı şaheserleriyle tarihinin en parlak dönemini yaşadı.

Konya'da, Taşhan, Bedesten, Bit Pazarı ve Kadınhar Pazarı gibi halen ayakta olan Selçuklu döneminden kalma tarihi çarşılar bulunuyor. Bu pazar yerleri arasında en dikkat çekici olanı ise halk arasında halen Kadınlar Pazarı olarak adlandırılan Melike Hatun Çarşısı...

Konyalılar'ın yakın tarihe kadar Meram ve Lalebahçe gibi kent merkezine yakın tarım alanlarından gelen ürünleri satın aldığı bu tarihi pazar, içerisindeki satıcıların büyük bölümü artık çiftçi olmasa da, yüzyıllardır sürdürdüğü işlevini aynı şekilde yerine getirmeye devam ediyor.

İçeride sabit tezgahları bulunan satıcılar dışında, çoğunluğu kadınlardan oluşan çiftçiler, kenar mahallerindeki evlerinin bahçelerinde yetiştirdikleri sebze ve meyveleri, her gün sabahın erken saatlerinden itibaren bu çarşının önüne getiriyor.

Sepetler, kovalar ve fileler içinde buraya getirilen taze ürünler, çarşı önü ve yakınındaki tarihi Aziziye Camii ününde doğrudan vatandaşlara sunuyor. Öğle saatlerine kadar buraya uğrayan kişiler, bizzat kadınlar tarafından üretilip satılan ürünlere ulaşma imkanı buluyor, aracısız alış verişin keyfini çıkarıyor.

Evlerinin bahçelerinde yetiştirdikleri ürünleri satan kadınlar, kendisine ait ufak tefek harcamalar ile çocuklarının okul ihtiyaçlarını kocasından para istemeden karşılayabilmenin mutluluğunu yaşıyor.

Konya'ya yolunuz düşerse, ilk tarımsal faaliyetlerde olduğu gibi bugün de tarımın gerçek emekçileri olan kadınların bahçelerinde yetiştirip aracısız satış yaptıkları bu mekana uğrayıp, hem sebze ve meyvelerin en tazelerini satın alabilir, hem de kadının 9 bin yıllık üretim serüvenini hatırlayabilirsiniz.

(MAT-MRS-İRE) - KONYA

Haberler