Filipinler'e İhraç Edilen Unda Okratoksin Çıktığı İddiaları

Gıda Mühendisleri Odası İkinci Başkanı Dr. Şennur Özkaya, Filipinler'e ihraç edilen unda okratoksin çıktığı iddialarına ilişkin, yüzde 81'i kanserojen şeklinde yapılan değerlendirmenin, bilimsel temelden uzak, yanlış bir yorumlamadan kaynaklandığı izlenimi verdiğini bildirdi.

Özkaya, yaptığı yazılı açıklamada, son günlerde Türkiye'den Filipinler'e ihraç edilen unların büyük kısmının kalitesiz olduğu ve okratoksin A (OTA) olarak adlandırılan bir kanserojen madde içerdiği yolunda haberlerin yapıldığını belirtti.

Bazı küfler tarafından gıda maddeleri üzerinde uygun koşullar oluştuğunda üretilebilen toksik maddelere 'mikotoksin' denildiğini ifade eden Özkaya, şunları kaydetti:

'Habere konu olan ve kanserojen madde olarak yer alan okratoksin A maddesi de bu mikotoksinlerden biridir ve OTA, genellikle Balkan ülkelerinde görülen ve böbrekleri etkileyen bir hastalık olan 'Balkan endemik nefropatisi' ile ilişkili bulunmaktadır. Öte yandan OTA, Uluslararası Kanser Araştırma Enstitüsü (IARC) tarafından 'insanlar için muhtemel karsinojen maddeleri' kapsayan 2B grubu içerisinde sınıflandırılmıştır. Bu nedenle, diğer birçok mikotoksin için olduğu gibi, gıda maddelerinde bulunmasına izin verilen en yüksek OTA miktarları için de dünyada ve ülkemiz mevzuatında sınırlar bulunmaktadır. İnsan sağlığı yönünden risk taşımayan doz anlamına gelen bu sınır, haber konusu buğday unları için AB'de ve ülkemizde 3 mikrogram/kilogram olarak belirlenmiştir.'

Bu bilgi çerçevesinde, söz konusu haberde, Filipinler İçişleri Bakanı'nın, yapılan bir araştırmayı esas alarak 'Türk unlarının yüzde 81'inde OTA adlı kanserojen madde var' şeklinde yorum yapması ve bu ifadenin haber alt başlığına taşınmasının, kamuoyunda bu konuda kesin bir yargı oluşmasına, 'unların yüzde 81 gibi yüksek bir oranda kanserojen olduğuna inanmasına' yol açacağını vurgulayan Özkaya, şu ifadeleri kullandı:

'Konuyla ilgili yapılan haberde, bu açıklamaya esas olduğu belirtilen araştırmaya ulaşmayı sağlayacak bir bilgi olmadığı gibi, yüzde 81'i kanserojen şeklinde yapılan değerlendirme, bilimsel temelden uzak, yanlış bir yorumlamadan kaynaklandığı izlenimi vermektedir. Bu tip bir bilimsel çalışmayı yorumlarken, araştırmada kullanılan yöntemden başlanarak, bulunan bütün veriler dahil olmak üzere, sonuçların çok doğru okunmasına ihtiyaç vardır.

Mikotoksinler konusundaki çalışmalarda, konu uzmanı olmayanlarca sıklıkla yapıldığı gibi, limitlerin çok altında bulunduğu, dolayısıyla sağlığa zararlı olmadığı bilinen, ancak doğal olarak oluşan maddeler olmaları nedeniyle tamamen kaçınılması mümkün olmayan düzeyler, kanserojenmiş gibi yorumlanmaktadır. Bir maddenin toksik veya kanserojen olmasının, sadece maddenin özellikleriyle değil aynı zamanda tüketilen dozla da ilişkili olduğu mutlaka dikkate alınmalıdır.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığının uzun yıllardır başka mikotoksinlerin yanı sıra, OTA için de birçok tarama, izleme ve araştırma çalışmalarının olduğu bilinmektedir. Bu tip bir haber oluşturulurken, üniversitelerde yapılan çalışmaların değerlendirilmesinin yanı sıra, Bakanlığın yaptığı bu çalışmaların sonuçlarının da bilinmesi haberin doğruluğuna önemli katkı sağlayacak, ancak bu şekilde kamuoyuyla sağlıklı bir bilgi paylaşımı oluşturulabilecektir.'

(ZAK-DUY-ABK) - BURSA

Haberler